… Để hiểu rõ về tình trạng của những người mới bắt đầu, cần biết rằng tình trạng và hoạt động của người mới bắt đầu là suy niệm và thực tập những việc nguyện gẫm suy lý dựa vào trí tưởng tượng…
Tuy nhiên, một khi cái khát khao trong linh hồn đã được no nê với những điều thuộc lãnh vực tâm linh và một cách nào đó đã quen với thứ thức ăn này, linh hồn trở thành khá mạnh mẽ và vững chắc thì, như người ta thường nói, Thiên Chúa liền bắt đầu cho linh hồn cai sữa để đưa nó lên bậc chiêm niệm. Nơi một số người, đặc biệt nơi các tu sĩ, việc này xảy đến rất mau vì họ thường mau mắn từ bỏ những chuyện trần tục và bắt giác quan cũng như các mê thích của họ suy phục Thiên Chúa…
Do đó vào thời điểm này, linh hồn phải được hướng dẫn theo một cách ngược hẳn với cách được hướng dẫn lúc ban đầu. Nếu trước đây người ta vẫn cung cấp cho linh hồn chất liệu để suy niệm và nó đã suy niệm thì giờ đây cần phải loại bỏ các chất liệu ấy và linh hồn nên ngưng suy niệm, bởi như tôi đã nói, dù có muốn linh hồn vẫn không thể suy niệm và mỗi lần tìm cách lắng lòng, lại bị lo ra chia trí… Nếu cứ theo đuổi mọi việc qua giác quan, linh hồn sẽ đánh mất tình trạng tốt lành bình an thanh tịnh đã được kín đáo gieo vào tâm linh nó. Như thế là mất cả chì lẫn chài vì giờ đây các ơn lành không còn được ban tặng cho linh hồn qua giác quan như trước nữa…
Như thế rõ ràng lúc này, nếu linh hồn không từ bỏ cách ứng xử chủ động tự nhiên thì sẽ chỉ nhận được ơn nói trên theo cách tự nhiên mà thôi. Và như vậy thì thật ra linh hồn chẳng nhận được ơn ấy mà chỉ loay hoay với công việc tự nhiên của nó, bởi lẽ điều siên nhiên không thể được tiếp nhận theo cách tự nhiên và nó cũng chẳng liên quan gì đến thể cách tự nhiên ấy…
Vì lẽ đó, linh hồn không được quyến luyến một thứ gì: không được thực hành nguyện gẫm hay suy luận hoặc theo đuổi hương vị ngọt nào thuộc lãnh vực khả giác hoặc tâm linh, hoặc bất cứ sự tiếp thu lãnh hội nào khác…
Do đó, khi linh hồn cảm thấy mình được đưa vào tình trạng thinh lặng và lắng nghe như thế thì hãy quên đi cả sự thực hành chú tâm trìu mến mà tôi đã nói, để được tự do sẵn sàng đáp ứng những gì Thiên Chúa đang đòi hỏi nó lúc này (…) Để nhận ra điều đó, cần nhớ rằng mỗi khi xảy ra các tình trạng ấy, đều luôn có kèm theo một sự an bình thanh tịnh và chìm đắm nội tâm nào đó…
Sự khôn ngoan và ngôn ngữ rất cao vời ấy của Thiên Chúa, tức là ơn chiêm niệm, chỉ có thể được lãnh nhận nơi một tâm linh tĩnh lặng và không màng đến những hương vị và nhận thức có tính suy luận…
Mặc dù đôi khi không dễ trông thấy điều ấy nhưng đúng thời điểm nó sẽ bừng sáng lên…
Những sự xức dầu và phủ bóng này của Chúa Thánh Thần hết sức tinh tế và cao vời. Chúng vi diệu, tinh tuyền và tinh tế quá đỗi nên cả linh hồn lẫn vị hướng dẫn không thể hiểu nổi. (…) Vào lúc này chỉ một hành vi hết sức nhỏ linh hồn muốn thực hiện bằng sức riêng nơi dạ nhớ, trí hiểu, lòng muốn, hoặc bằng cách vận dụng tới giác quan, mê thích, nhận thức, vui thỏa, thích thú là đủ hết sức dễ dàng gây xáo trộn hoặc cản trở những sự xức dầu nói trên nơi linh hồn, gây nên một thiệt hại hết sức nghiêm trọng, đáng buồn và đáng tiếc biết bao.
- Trích trong tác phẩm “Ngọn Lửa Tình Nồng” của thánh Gioan Thánh Giá, bản dịch của Nguyễn Uy Nam và Lm. Trăng Thập Tự, trang 142-150.