Để Hiểu Đạo Chúa Hơn - Thiên Chúa của Abraham - Tương giao liên ngã vị

 

ĐỂ HIỂU ĐẠO CHÚA HƠN

+ THIÊN CHÚA CỦA ABRAHAM

2. Tương giao liên ngã vị

Người cha già chờ đón đứa con hoang đàng trở về đoàn tụ với gia đình, một phần để thừa hưởng gia nghiệp đã được dành sẵn từ muôn đời, một phần để cùng với cha, với các anh em tiếp tục sự nghiệp của đại gia đình Thiên Chúa. Sự nghiệp đó, cuối cùng là Nước Trời muôn thuở được hình dung như một cuộc vui vầy chung hưởng Tiệc Thánh. Tiệc Thánh đó mang dáng dấp của một Tiệc Cưới mà sự sống chính là tình yêu giữa Thiên Chúa Ba Ngôi, giữa Thiên Chúa và nhân loại và giữa cộng đồng nhân loại với nhau trong nhiệm thể của Đức Kitô, tức là chính Giáo hội Kitô giáo. Nước Trời ấy còn có một chiều kích kín ẩn có thể bao hàm cả nhân loại, cả vũ trụ này được tượng trưng như một Đền Thánh được xây dựng mà Đức Kitô là nền tảng, là tảng đá góc tường. Nước Trời ấy cũng được mô tả như là một trời mới đất mới. Nói mới là để so sánh với cái cũ tức là trần gian đầy tội lụy và đau thương này. Nhưng, theo một nghĩa khác, có thể cũng không phải là trời mới đất mới nào cả, mà là chính trời đất này được đưa đến chỗ thành tựu viên mãn trong một sự nghiệp, trong một kế đồ mà lẽ ra, nếu không có tội lỗi xuấtt hiện, đã tiến triển một cách hài hòa êm đẹp; nhưng vì, có thể nói, một sự cố,... - xin lỗi vì ở đây tôi dùng một chữ tiếng Pháp - một accident xảy ra, cho nên có một giai đoạn nào đó chìm ngập trong bi thương. Tuy nhiên, giai đoạn bi thương đó chẳng qua chỉ là một bước quá độ sẽ qua đi, chứ kế đồ muôn thuở của Thiên Chúa vẫn được thực hiện, và cái kế đồ đó, những hữu thể có tự do, có lý trí, có cảm tính, có ý chí đều được mời gọi đi vào, một mặt để hưởng gia nghiệp, mặt khác như là cộng tác viên góp phần với Thiên Chúa, với anh em để hoàn thành sự nghiệp chung. Trong đó, mỗi một cá nhân, cũng như mỗi một cộng đoàn từ các gia đình, từ các xã hội địa phương của mỗi miền, của mỗi dân tộc đều có tính cách như những ngã vị đôi khi được ví như những viên gạch đồng thời cũng là những công nhân góp phần xây dựng, mà rõ ràng người thợ đầu tiên bằng xương bằng thịt, có một tiểu sử rõ ràng, có một thân thế, có một sự nghiệp, đó là Giêsu Nazareth, được hạ sinh bởi bà Maria, tại một địa phương, vào một thời điểm cụ thể trong lòng một dân tộc, một văn hóa. Và con người Giêsu Nazareth đó được các tín hữu nhìn nhận chính là Đức Kitô, là Ngôi Hai Thiên Chúa nhập thể làm người. Ngài vừa là vị thủ lãnh, vừa là bạn đồng hành, vừa là mẫu mực, và có thể nói Ngài mời gọi mỗi một cá nhân, mỗi một cộng đoàn cùng kết hợp với Ngài, đồng hóa với Ngài, đến nỗi có thần học gia đã nói rằng: Cái ý nghĩa cuối cùng, cái cứu cánh của vũ trụ này là tạo dựng nên chính Đức Kitô toàn thể mà Giêsu Nazareth là Đầu của Hội thánh, và qua trung gian của Hội thánh mà nhân loại và vũ trụ là toàn thân của cái được gọi là nhiệm thể Đức Kitô. Như vậy, mỗi một cá nhân, mỗi một cộng đoàn, toàn thể nhân loại, cả vũ trụ này là một cái gì để chuẩn bị đi vào sự kết hợp với một ngã vị duy nhất là ngã vị Ngôi Hai Thiên Chúa, có khi gọi là Ngôi Lời, khi khác gọi là Ngôi Con, và toàn thể loài thụ tạo, từ những phân tử vật chất cho đẽn các hữu thể có ngã vị, cho đến các cộng đoàn ít nhiều có ngã vị tính nào đó mà tiếng Pháp thường gọi là personne morale, kết hợp với một ngã vị của Thiên Chúa duy nhất Ba Ngôi trong tương quan liên ngã vị muôn đời muôn thuở dìu dặt bản nhạc tình yêu của Thiên Chúa Ba Ngôi mà Ngôi Thứ Ba, thường được gọi là Thánh Linh, chính là tình yêu, dây nối kết giữa Ba Ngôi và cũng là dây nối kết giữa Thiên Chúa Nhất Thể với loài thụ tạo, và cũng là dây liên kết giữa các ngã vị thụ tạo và qua trung gian các ngã vị thụ tạo, trong đó có con người là một ngã vị thụ tạo vừa có tâm linh vừa có thể xác gắn liền, kéo theo cả những thụ tạo vật chất. Như vậy, trong cái nhìn của Kitô giáo, cả vũ trụ này, gồm có vật chất, gồm có tâm linh, gồm có những hữu thể từ vật chất vô tri vô giác cho đến các bậc thần linh như là một công trình chuẩn bị cho thụ tạo hướng về những hữu thể có ngã vị tính, thông dự vào ngã vị tính của Thiên Chúa Ba Ngôi, bằng cách tháp nhập vào Ngôi Vị Thứ Hai, tức là Ngôi Con, tức là Ngôi Lời đã nhập thể làm người trong Giêsu Nazareth, được hạ sinh bởi bà Maria là bông hoa kết tinh của một dân tộc được Thiên Chúa tuyển chọn, dân tộc Do Thái; và sau khi bông hoa kết tinh của dân tộc Do Thái đó đã sản sinh ra một con người giống như bất cứ con người nào, được kết hợp với ngã vị của Ngôi Hai Thiên Chúa, thì qua trung gian của Giêsu Nazareth, với thừa tác vụ của Giáo hội Kitô giáo, cái số phận hoặc nói đúng hơn, cái mời gọi mà tiếng chuyên môn của chúng tôi gọi là Ơn thiên triệu, được thông dự vào ngã vị tính, ngôi vị tính của Thiên Chúa Ngôi Hai sẽ được phổ quát hóa, để cho bất cứ tâm hồn thành tâm thiện chí nào biết lắng nghe, biết thuận tình đón nhận thì sẽ được tháp nhập và có thể đến mức đồng hóa. Và đó chính là cái được thánh Phaolô gọi là mầu nhiệm kín ẩn trong lòng Thiên Chúa tự muôn đời, mà khi giờ đã đến, Ngài nói một cách rõ ràng minh thị qua chính Con của Ngài là Ngôi Hai xuống thế làm người, sau khi đã tiên báo, đã chuẩn bị qua trung gian các Tổ phụ, các Ngôn sứ của dân Do Thái là miêu duệ của Tổ phụ Abraham, con người duy nhất đã được chọn.

(Còn tiếp)

- "Để Hiểu Đạo Chúa Hơn" - Thế Tâm Nguyễn Khắc Dương.