Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 3 - Chương 25: Nơi điều tốt khả giác (tiếp theo)

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 3

CHƯƠNG 25

NƠI ĐIỀU TỐT KHẢ GIÁC (tiếp theo)

6 - Sự vui thỏa nơi xúc giác thích mân mê những vật thể mềm mại còn mang lại nhiều tệ hại độc địa hơn, khiến các giác quan dễ lệch lạc và dập tắt mất năng lực tâm linh. Từ đó, nó sẽ phát sinh ra thói xấu gớm ghiếc là sự nhu nhược và kích động tùy theo cường độ sự vui thỏa đó. Nó tạo ra tính ham nhục dục, khiến tâm linh thành yểu điệu và nhút nhát, giác quan lừa dối, sẵn sàng phạm tội và gây ra tệ hại; nó làm lòng đầy sự vui thỏa và hoan lạc hão huyền, buông lỏng miệng lưỡi, thả cho mắt mặc sức dòm ngó, làm mê hoặc và cùn nhụt các giác quan khác tùy theo cường độ của sự mê thích. Nó cản trở, khiến trí phán đoán bị tắc nghẽn, vì chỉ còn dựa trên những sự điên rồ và ngu dốt tâm linh đồng thời đẻ ra sự buông lỏng và hay thay đổi về mặt luân lý. Tâm hồn bị tối tăm và bạc nhược khiến người ta sợ hãi cả khi chẳng có gì đáng sợ. Đôi khi sự vui thỏa ấy còn gây ra một tâm linh hỗn độn và tính vô cảm nơi lương tâm và tâm trí. Từ đó nó khiến cho lý trí bị suy nhược nhiều và đi tới chỗ không còn biết cách tiếp nhận hoặc trao ban lời khuyên bảo, không còn khả năng lĩnh nhận những điều tốt về mặt tâm linh lẫn luân lý, trở thành vô dụng như một cái bình vỡ.

7 - Tất cả các tệ hại nêu trên đều phát xuất từ thứ vui thỏa chúng tôi đã nói, nặng nhẹ khác nhau tùy người, tùy cường độ của sự vui thỏa cũng như tùy sự dễ dãi, sự yếu nhược, tính hay thay đổi của từng người. Một số tính khí thì chỉ với một dịp nhỏ, vẫn phải hứng chịu nhiều thiệt hại hơn những kẻ khác bị rơi vào dịp hệ trọng hơn.

8 - Cuối cùng, sự vui thỏa thuộc loại xúc giác này có thể dẫn đến đủ thứ xấu xa và tệ hại do tìm vui thỏa nơi những điều tốt tự nhiên như chúng tôi đã đề cập. Tôi không muốn nhắc lại ở đây, đồng thời cũng không bàn đến nhiều thiệt hại khác do sự vui thỏa ấy mang tới chẳng hạn sự bỏ bê việc linh thao và hãm mình đền tội, bị nguội lạnh và thiếu sùng mộ đối với việc lãnh nhận Bí tích Hòa giải và Thánh Thể.

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)

Lời tha thứ dịu dàng

LỜI THA THỨ DỊU DÀNG

Câu chuyện về người phụ nữ ngoại tình được kể lại trong Tin mừng theo thánh Gio-an 8,1-11 là một trong những câu chuyện nói lên cách ứng xử tuyệt vời của Chúa Giê-su, phát xuất từ tấm lòng khoan dung nhân ái đối với kẻ có tội.

Bài Tin mừng này cho chúng ta thấy hình ảnh một Đức Giê-su trầm tư, ít nói; khác hẳn với hình ảnh của một Đức Giê-su dõng dạc hùng hồn trong khi giảng dạy hay khi tranh luận với những kẻ tự xưng là thánh thiện đạo đức, là khôn ngoan thông thái trong dân. Các thái độ tương phản này phần nào cho chúng ta thấy cá tính của Đức Giê-su: Ngài rất kiên quyết khi quảng bá và đấu tranh cho sự thật, nhưng đồng thời cũng rất dịu dàng và rất khoan dung đối với những ai nhận ra thân phận hèn yếu của mình.

Khi bị bắt, người phụ nữ ngoại tình đã cầm chắc cái chết trong tay, vì Luật Mô-sê đã qui định hễ ai phạm tội ngoại tình thì phải bị ném đá cho đến chết. Chị bị bắt quả tang tại trận, không cách gì chối cãi được. Tội của chị đáng chết. Đúng ra những kẻ bắt chị đã có thể thi hành án xử mà không cần phải dẫn chị đến với Chúa Giê-su, nhưng đây là một cơ hội hiếm có để họ cho Chúa Giê-su vào tròng, hầu có thể tố cáo Ngài. Khi bị các kinh sư và người Pha-ri-sêu dẫn đi, lòng chị vẫn không mảy may hy vọng thoát chết, vì tội của chị đã rành rành. Và có lẽ chị cũng chẳng biết họ muốn dẫn chị đi đâu nữa. Chị chỉ biết chắc một điều là mình sẽ phải chết. Chết ở nơi đây, hay chết ở nơi kia thì có khác gì nhau đâu! Chị bước đi, chẳng nói chẳng rằng, như một cái xác không hồn. Mà thật sự chị sắp trở thành một cái xác không hồn trong khoảnh khắc nữa thôi, nếu không có sự xuất hiện của một người đàn ông mà dân chúng gọi là Thầy Giê-su.

***

Họ dẫn chị đến trước mặt Ngài, bắt chị đứng ở giữa, rồi bắt đầu phiên xử. Các kinh sư và người Pha-ri-sêu đã nắm chắc phần thắng trong tay. Họ hài lòng vì mình bắn một mũi tên mà được cả hai con chim, đáng bõ công cho họ rình rập săn đuổi! Người đàn bà thì đã nắm chắc phần thua ngay từ đầu trận. Chỉ còn Chúa Giê-su. Ngài đang nghĩ gì và Ngài sẽ làm gì trong cái thế gọng kìm này?

Đối diện với Chúa Giê-su là một phụ nữ tuyệt vọng chờ chết. Tội chị rành rành ra đấy. Đối với con người thì đã là vô phương cứu chữa. Nhưng may mắn thay cho chị, trước mặt chị là Đấng được mệnh danh là “Chiên Thiên Chúa”, là “Đấng xóa bỏ tội trần gian”. Ngài xót thương cho số phận bi đát của chị. Ngài muốn cứu chị khỏi án chết trước mắt, và nhất là Ngài muốn cứu chị khỏi án chết muôn đời mai sau. Ngài sẽ cứu chị, đồng thời Ngài cũng sẽ cho những kẻ muốn ám hại Ngài một cơ hội nhìn lại bản thân họ: Chị ta xấu thật đấy. Nhưng không chừng các ông lại còn xấu xa hơn chị bội phần! Tội chị thì ai cũng thấy, vì chị ta không khéo che đậy. Còn tội các ông thì thiên hạ ít người nhận ra, bởi các ông khéo tô son trát phấn cho chúng. Đã đến lúc các ông phải nhìn lại mình rồi đấy!

Chúa Giê-su im lặng suy nghĩ. Ngài cúi xuống lấy tay viết lên mặt đất để khỏi đưa ra lời phán quyết. Ngài không ngây thơ rơi vào bẫy của các kinh sư và người Pha-ri-sêu như họ tưởng. Chuyện đơn giản, hóa ra chẳng giản đơn tí nào! Họ nóng lòng thúc giục Chúa Giê-su lên tiếng. Thôi được, nếu các ông muốn tôi nói, thì hãy nghe đây: “Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi.”

Các kinh sư và người Pha-ri-sêu không ngờ cuộc diện lại thay đổi đột ngột đến thế. Từ chỗ nắm dao đằng cán, bây giờ họ lại phải nắm lấy lưỡi dao do chính mình đưa ra, không khéo lại đứt tay chảy máu. Thế là hỏng bét! Ai khôn hồn thì chuồn sớm. Họ lần lượt bỏ đi, không kèn không trống!

Chỉ còn lại hai người trên hiện trường. Chúa Giê-su và người phụ nữ. Đấng có quyền tha tội và người đã lỡ lầm phạm tội. Chúa Giê-su ngẩng nhìn lên. Người phụ nữ hồi hộp chờ đợi. Đây là người cuối cùng có thể kết án chị. Nếu có chết, chị cũng chẳng giận hờn gì. Nhưng không, không có lời kết án nào cả, mà chỉ là một câu nói dịu dàng: “Này chị, họ đâu cả rồi? Không ai lên án chị sao?” và một câu nói nhẹ nhàng tiếp theo: “Tôi cũng vậy, tôi không lên án chị đâu! Thôi chị cứ về đi, và từ nay đừng phạm tội nữa.”

***

Lạy Chúa Giê-su, Chúa thật là tuyệt diệu. Chúa đã không cần nói lời tha tội cho người phụ nữ ngoại tình. Với tấm lòng nhân ái bao dung và hết sức xót thương, Chúa đã hiểu thấu tình cảnh tuyệt vọng của chị. Tội của chị đang đè nặng lên chị. Chị quá thấm thía hậu quả của nó. Không thấm thía sao được khi vì phạm tội mà phải đứng kề bên cái chết. Chúa thật là tế nhị khi không xoáy thêm vào nỗi đau của chị. Đối với kẻ ngoan cố, Chúa thật là cứng rắn. Còn đối với chị, Chúa thật là dịu dàng biết bao. Chúa biết chị cần những lời động viên nhẹ nhàng hơn là những lời giáo huấn dài dòng. Chúa đã đáp ứng cho thân xác rũ rượi và con tim tan nát của chị.

Lạy Chúa, xin ban cho con một trái tim nhạy cảm, một trí óc sáng suốt, những lời nói chân tình và những hành động tế nhị, để con có thể giúp đỡ những anh chị em của con trong những lúc họ sa cơ lỡ bước. Xin cho con biết ứng xử một cách linh hoạt tuỳ theo từng đối tượng mà con tiếp xúc, để họ tìm thấy nơi con một sự cảm thông có thể giúp họ đứng lên và tiếp tục tiến bước trên đường đời. Amen!

Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 3 - Chương 25: Nơi điều tốt khả giác

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 3

CHƯƠNG 25

NƠI ĐIỀU TỐT KHẢ GIÁC

Chương này bàn về những thiệt hại linh hồn phải chịu một khi để cho lòng muốn được vui thỏa nơi những điều tốt khả giác.

1 - Trước hết, nếu linh hồn không đặt mình vào tăm tối, không dập tắt sự vui thỏa có thể nảy sinh từ các sự vật khả giác, không qui nó về Thiên Chúa thì sẽ gặp phải mọi thứ tệ hại chung mà chúng tôi đã nói, phát sinh do bất cứ thứ vui thỏa nào khác, tức là từ những sự vật khả giác. Những tệ hại ấy là: lý trí bị tăm tối, tâm linh bị nguội lạnh và chán chường... Đặc biệt phải nói rằng thứ vui thỏa này còn có thể khiến linh hồn trực tiếp rơi vào nhiều tệ hại cả về mặt tâm linh, thể chất lẫn khả giác.

2 - Thứ nhất, do chẳng chịu chối bỏ sự vui thỏa nơi các thụ tạo hữu hình để tiến lên với Thiên Chúa, người ta có thể tiếp tục rơi vào sự hão huyền trong tâm, lơ đãng trong trí, lòng ham hố vô trật tự, tính thiếu lương thiện, buông xuôi cả nội tâm lẫn bên ngoài, nhơ uế trong tư tưởng, và tính ghen tỵ.

3 - Sự vui thỏa vì nghe những chuyện vô ích sẽ trực tiếp đưa đến tưởng tượng bị lệch lạc dẫn đến tính nói hành, tính ghen tuông, xét đoán bừa bãi, tư tưởng hỗn độn và tự đấy sẽ nảy sinh ra hằng loạt những tệ hại gớm ghiếc khác.

4 - Sự vui thỏa với những hương vị dịu dàng sẽ khiến ta ghê tởm kẻ nghèo khổ, là điều đi ngược với giáo lý Chúa Kitô, ngược với tinh thần phục vụ, lòng không thuận phục trong những điều khiêm nhường, vô cảm tâm linh, ít nhiều tùy theo mức độ mê thích.

5 - Sự vui thỏa với các món ăn ngon sẽ trực tiếp làm phát sinh ra tính tham ăn và say sưa, giận dữ, bất hòa, thiếu bác ái với cận nhân và những kẻ nghèo khổ, tựa gã giàu trong Tin Mừng ngày nào cũng yến tiệc linh đình trước mắt anh chàng nghèo khổ Lazarô (Lc 16,19). Từ đó sẽ phát sinh những hỗn loạn thể xác, các tật bệnh và những xung động xấu xa do sự gia tăng những khích thích của thói ham nhục dục. Điều ấy cũng trực tiếp tạo ra sự ươn lười thậm tệ, tắt mất niềm hâm mộ các thực tại tâm linh đến nỗi người ta không còn khả năng hưởng nếm hoặc lưu tâm suy luận đến chúng nữa. Sự vui thỏa này cũng tạo nên sự lệch lạc nơi các giác quan khác cũng như nơi tâm hồn, đưa đến chỗ bất mãn đối với nhiều việc.

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)

Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 3 - Chương 24: Những điều tốt thuộc cảm tính (tiếp theo)

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 3

CHƯƠNG 24

NHỮNG ĐIỀU TỐT THUỘC CẢM TÍNH (tiếp theo)

5 - Vì thế, tôi muốn đưa ra đây một quy tắc giúp nhận biết khi nào các hoan lạc giác quan nói trên mang lại lợi ích và khi nào không. Nếu mỗi lần nghe một điệu nhạc, thấy những gì đẹp mắt, ngửi được mùi hương thơm dịu, nếm những vị lạ hoặc có được vuốt ve âu yếm tinh tế nào đó, mà ngay lập tức, ngay từ rung động đầu tiên lòng muốn đã hướng nhận thức và tâm tình lên Thiên Chúa, và nghiệm thấy chính nhận thức này đem lại thích thú hơn là cái nguyên nhân khả giác đã gây nên thích thú ấy, đồng thời thấy hương vị khả giác gây thích thú chỉ vì động cơ ấy, thì đúng là dấu hiệu cho thấy họ đang thu lượm được lợi ích từ những hoan lạc nói trên và ấn tượng khả giác đã giúp ích cho tâm linh. Trong trường hợp này, ta có thể sử dụng những yếu tố khả giác ấy bởi chúng phục vụ cho các mục đích mà vì đó Thiên Chúa đã tạo ra và ban chúng cho ta, tức là, nhờ chúng người ta được nhận biết và yêu mến Thiên Chúa nhiều hơn.

Ở đây nên hiểu rằng những người rút được cái kết quả tâm linh tinh tuyền đang nói đây, thường không ao ước nó và cũng không bận tâm tới nó. Tuy nhiên khi nó xuất hiện, họ sẵn lòng tiếp nhận vì nó mang lại cho họ niềm hoan lạc nơi Thiên Chúa. Như thế, họ chẳng nhọc công tìm kiếm nó và nếu nó có xảy đến với họ, lòng muốn của họ lập tức để nó qua một bên và hướng về Thiên Chúa.

6 - Dù các “duyên cớ” khả giác này giúp họ đến với Thiên Chúa, những người ấy ít bận tâm đến chúng, vì tâm linh họ đã đạt tới chỗ mau mắn hướng mọi sự về Thiên Chúa. Họ đã bị cuốn hút, được nuôi dưỡng và được no thỏa bằng Thần khí Thiên Chúa, đến nỗi chẳng còn điều gì bên ngoài lôi cuốn được họ hoặc có thể khiến họ thèm khát. Nếu họ có ước ao điều gì để giúp họ nâng hồn lên với Thiên Chúa thì lập tức sau đó họ cũng gạt nó qua một bên, quên ngay, chẳng lưu tâm gì đến nữa.

Những ai không cảm nhận được sự tự do tâm linh như vậy đối với những sự vật và những thích thú khả giác nói trên, và để cho lòng muốn dừng lại tìm vui thỏa nơi chúng, nhất định chúng sẽ gây tác hại. Họ cần phải từ khước chúng. Mặc dầu theo lý mà xét, họ cũng muốn nhờ chúng giúp họ đến với Thiên Chúa nhưng chắc chắn chúng sẽ gây cản trở hơn là giúp đỡ bởi họ mê thích vui hưởng chúng dựa theo yếu tố khả giác, họ chỉ tìm sự thích thú hợp với khuynh hướng của họ, vì thế sẽ thiệt hại nhiều hơn lợi ích. Khi thấy mình bị sự mê thích những chuyện giải trí như thế thống trị, ta phải dẹp bỏ ngay, bởi sự mê thích ấy càng mạnh, ta càng bất toàn và yếu nhược.

7 - Vậy, trước bất cứ sự thích thú nào thuộc giác quan, dù là tình cờ dù là chủ tâm, người sống theo tâm linh chỉ được hưởng dụng nó vì Thiên Chúa bằng cách nâng sự vui thỏa của linh hồn lên cùng Ngài. Có thế, sự vui thỏa này mới trở thành hữu dụng, sinh ích và hoàn hảo. Cần nhớ rằng sự vui thỏa mà không kèm theo sự chối bỏ và hủy diệt như thế đối với mọi thú vui khác, dù nó liên can đến những điều có vẻ rất cao nhã, nó cũng chỉ là hão huyền, vô ích và ngăn cản không cho lòng muốn được nên một với Thiên Chúa.

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)

Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 3 - Chương 24: Những điều tốt thuộc cảm tính

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 3

CHƯƠNG 24

NHỮNG ĐIỀU TỐT THUỘC CẢM TÍNH

Chương này bàn về những điều tốt loại thứ ba mà lòng muốn có thể lấy làm vui thỏa. Về bản chất và phân loại các điều ấy đồng thời đưa ra phương thế giúp nâng lòng muốn lên với Thiên Chúa bằng cách tự thanh tẩy khỏi sự vui thỏa này.

1 - Tiếp theo đây xin bàn tới loại thứ ba trong những điều tốt có thể khiến lòng muốn vui thỏa, tức là những điều tốt thuộc cảm tính. Những điều tốt thuộc cảm tính chúng tôi nói đến ở đây bao gồm tất cả mọi thứ ở đời này, mọi thứ có thể đập vào các giác quan bên ngoài như thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác và xúc giác cũng như đập vào quan năng bên trong của óc tưởng tượng suy luận. Nói tắt là tất cả những gì thuộc về các giác quan thể chất, cả bên trong lẫn bên ngoài.

2 - Để thanh tẩy lòng muốn và giúp nó chối từ không tìm vui thỏa nơi các đối tượng khả giác ấy, đồng thời biết nhờ chúng mà hướng lòng lên với Thiên Chúa, cần nhắc lại một sự thật đã nói tới nhiều lần. Ấy là, cảm quan nơi phần hạ đẳng của con người mà chúng ta đang bàn không biết và không thể biết được đích thực về Thiên Chúa. Mắt không thể xem thấy Thiên Chúa hoặc sự vật gì giống như Ngài, tai không thể nhận ra tiếng Thiên Chúa hoặc thanh âm nào giống Ngài, mũi không thể nào ngửi thấy được một mùi thơm dịu dàng đến thế, lưỡi không thể nếm được một vị đậm đà cao nhã đến thế, xúc giác cũng không thể cảm nhận được một sự vuốt ve âu yếm tế nhị và khoan khoái đến thế, hoặc bất cứ thứ gì giống thế. Không hình thể hình dạng nào biểu thị được Thiên Chúa để cho tư tưởng hoặc trí tưởng tượng có thể nắm bắt được, như lời nói của ngôn sứ Isaia: "Điều mắt chưa hề xem, tai chưa hề nghe, lòng chưa hề tưởng nghĩ tới" (Is 64,4; x. 1Cr 2,9).

3 - Cần lưu ý rằng: Các giác quan có thể lãnh nhận được thích thú và hoan lạc hoặc từ phía tâm linh (nhờ vào một sự thông giao nào đó mà chúng nhận được từ Thiên Chúa nơi nội tâm) hoặc từ những sự vật bên ngoài. Như tôi nói, phần cảm giác của con người không thể biết được Thiên Chúa dù qua nẻo tâm linh hay nẻo giác quan. Phần cảm giác vốn bất lực, chỉ có thể nhận lãnh yếu tố tâm linh theo cách thức khả giác và cảm tính mà thôi. Do đó, quả là hão huyền khi để cho lòng muốn dừng lại tìm vui thỏa nơi những thú vị phát sinh từ một trong hai nhận thức ấy, vì ít nhất điều này sẽ gây cản trở khiến lòng muốn không tập trung năng lực vào Thiên Chúa, không đặt sự vui thỏa của nó nơi một mình Ngài. Ta chỉ có thể làm trọn được điều ấy khi biết thanh tẩy lòng muốn và đặt nó vào tăm tối, không còn tìm vui thỏa nơi những điều tốt loại ấy cũng như những điều khác tương tự.

4 - Tôi đã rất cố ý khi nói rằng quả là hão huyền nếu sự vui thỏa dừng lại nơi bất cứ sự nhận thức nào được đề cập ở trên. Bởi lẽ một khi lòng muốn cảm thấy thú vị về điều nó nghe, thấy hay sờ mó, mà không ngừng lại ở đó nhưng tự nâng mình lên tới Thiên Chúa khiến điều đã nhận thức trở nên một động lực và sức mạnh cho lòng muốn, thì quả là điều rất tốt đẹp. Lúc đó chẳng những không phải tránh né những xúc cảm ấy, khi chúng gây nên lòng sùng mộ và nguyện cầu, mà trái lại, còn có thể, và thậm chí còn phải vận dụng chúng để thao luyện trên đường nên thánh. Quả thật, vẫn có những linh hồn nhờ các đối tượng khả giác mà được lôi cuốn mạnh mẽ tới Thiên Chúa.

Tuy nhiên cũng phải rất cẩn trọng trong việc này và phải nhìn kỹ các hậu quả thu được. Lắm lúc nhiều người sống theo tâm linh đã chạy theo những thú vui giác quan ấy vịn cớ là chúng giúp cầu nguyện và buông mình cho Thiên Chúa, nhưng rút cuộc đã thành chuyện giải trí chứ không phải cầu nguyện, tìm tự thỏa mãn hơn là làm đẹp ý Thiên Chúa. Ý hướng có vẻ là vì Thiên Chúa nhưng kết quả thu lượm được cho thấy đây chỉ là chuyện giải trí của giác quan, người ta chỉ gặt được sự yếu nhược bất toàn hơn là một nghị lực thôi thúc và quy phục lòng muốn vào Thiên Chúa.

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)

Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 3 - Chương 23: Nơi những điều tốt tự nhiên (3)

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 3

CHƯƠNG 23

NƠI NHỮNG ĐIỀU TỐT TỰ NHIÊN (3)

Chương này bàn về những lợi ích linh hồn đạt được nhờ không chiều theo vui thỏa nơi những điều tốt tự nhiên.

1 - Kéo lòng mình ra khỏi thứ vui thỏa nói trên, linh hồn sẽ hưởng được nhiều lợi ích. Ngoài việc dọn lòng yêu mến Thiên Chúa và tập được các nhân đức khác, linh hồn còn trực tiếp tạo cho mình lòng khiêm nhường và lòng yêu thương mọi người nói chung. Vâng, một khi không còn bị quyến luyến với bất cứ ai do những điều tốt tự nhiên hào nhoáng gạt gẫm, linh hồn được tự do và trong sáng để yêu hết mọi người như Thiên Chúa muốn họ được yêu mến. Ta biết rằng chẳng ai đáng được yêu trừ phi người ấy có đức hạnh. Nếu ai vì động lực này mà yêu, chính là yêu như Thiên Chúa yêu và lòng sẽ cảm thấy rất mực tự do. Nếu tình yêu ấy có pha chút gắn bó thì sự gắn bó với Thiên Chúa còn lớn lao hơn. Khi tình yêu này càng tăng triển, tình yêu mến Thiên Chúa càng tăng thêm và khi lòng mến Thiên Chúa tăng, tình yêu tha nhân cũng tăng theo. Chúng đều phát xuất từ cùng một duyên cớ lý lẽ, đó là tình yêu nơi Thiên Chúa.

2 - Việc chối bỏ thứ vui thỏa nói trên còn mang lại một lợi ích tuyệt hảo khác là giúp ta thực thi và tuân giữ lời khuyên của Chúa: "Ai muốn theo Ta, hãy từ bỏ chính mình" (Mt 16,24). Linh hồn không thể nào từ bỏ được chính mình nếu còn tìm vui thỏa nơi những điều tốt tự nhiên ấy. Hễ ai còn có phần chăm chút coi trọng bản thân thì chưa từ bỏ chính mình và chưa bước theo Chúa Kitô được!

3 - Một lợi ích khác phát sinh do việc khước từ sự vui thỏa nói trên là sự đại tịnh đại an trong linh hồn: Khi loại trừ hết những tư tuởng lông bông, linh hồn sẽ giữ cho giác quan được lắng đọng, cách riêng là đôi mắt. Một khi không còn tìm vui thỏa nơi đó, linh hồn sẽ không muốn ngắm nhìn cũng không muốn để cho các giác quan khác dính vào đó kẻo bị lôi cuốn và trói buộc phải lãng phí thời giờ tuởng nghĩ đến đó. Như thế linh hồn sẽ thành con rắn khôn ngoan biết "bịt tai chẳng thèm nghe tiếng người dụ rắn, người thạo nghề thôi miên" (Tv 57,5-6). Nhờ canh giữ được những cổng ngõ của linh hồn là các giác quan, nguời ta sẽ giữ được và gia tăng sự bình an và tinh sạch của linh hồn mình.

4 - Còn một lợi ích khác không kém quan trọng dành cho những nguời đã tiến bộ trong việc khuớc từ thứ vui thỏa nói trên. Các đối tượng và những nhận thức thiếu lành mạnh không gây được ấn tượng ô uế đối với họ như đối với những kẻ vẫn còn vui thỏa chút ít với chúng. Như thế sự cắt bỏ và chối từ cái vui thỏa ấy sẽ đem đến cho nguời sống theo tâm linh sự tinh tuyền cả linh hồn lẫn thể xác, tức cả nơi tâm trí lẫn giác quan, họ sẽ có được sự tương hợp thần thiêng với Thiên Chúa, biến cả linh hồn lẫn thể xác họ trở nên một đền thờ xứng đáng của Chúa Thánh Thần. Sự tinh tuyền ấy không thể có được nếu lòng họ vẫn còn tìm vui thỏa nơi những vẻ tốt lành và duyên sắc tự nhiên. Ở đây, chẳng cần phải có sự ưng thuận hay hồi tuởng đến điều ô uế mới khiến linh hồn và giác quan thành nhơ nhớp, chỉ cần tìm vui thỏa trong nhận thức đối với một điều như thế cũng đủ khiến linh hồn và giác quan thành ô uế. Như lời sách Khôn Ngoan: "Thần khí thánh là thầy dạy dỗ, luôn tránh thói lọc lừa, rời xa những lý luận ngu dốt, và ghê tởm những chuyện bất công tức là những tư tưởng không được thượng tầng lý trí qui hướng về Thiên Chúa" (Kn 1,5).

5 - Lại còn một lợi ích tổng quát khác nữa. Ngoài việc được giải thoát khỏi các tệ hại nói trên, người ta còn tránh được vô số chuyện hão huyền và mất mát khác cả về mặt tâm linh lẫn trần tục, nhất là khỏi rơi vào chỗ tự hạ thấp phẩm giá, điều vốn thường xảy đến cho những kẻ tự hào và vui thỏa với những cái tự nhiên ấy nơi chính họ hoặc nơi người khác. Bởi thế, những ai không quí chuộng những chuyện như thế mà chỉ quí chuộng những gì làm đẹp lòng Thiên Chúa mới thực sự là người khôn ngoan và cẩn trọng.

6 - Từ những lợi ích trên còn phát sinh ra một lợi ích cuối cùng. Ta sẽ có được một tâm hồn quảng đại, rất cần cho việc phụng sự Thiên Chúa. Ấy là sự tự do tâm linh giúp ta lướt thắng các cám dỗ dễ dàng, vượt qua được các thử thách và tiến xa trên các nhân đức.

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)

Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 3 - Chương 22: Nơi những điều tốt tự nhiên (2) (tiếp theo)

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 3

CHƯƠNG 22

NƠI NHỮNG ĐIỀU TỐT TỰ NHIÊN (2) (tiếp theo)

3 - Tuy nhiên hãy trở lại điều tệ hại thứ hai nói trên. Tệ hại này hàm chứa nơi nó vô số tệ hại khác, mặc dù ta không thể dùng bút mực hay lời nói để diễn tả cho rành rẽ hết. Những tệ hại ấy quá rõ. Làm sao không nhận ra được những tệ hại lớn lao phát sinh do việc đặt sự vui thỏa vào cái duyên dáng và sắc đẹp tự nhiên? Mỗi ngày ta đều nghe thấy xảy ra biết bao chuyện bi thảm chỉ vì lý do ấy! Biết bao vụ giết người, bao chuyện ô nhục, bao vụ phỉ báng, bao vụ phá sản, bao vụ ghen tương và tranh chấp, bao vụ ngoại tình hãm hiếp và thông dâm; bao người thánh thiện bị té ngã, đến nỗi người ta ví họ với "một phần thứ ba của các tinh tú trên trời bị đuôi con cựu xà xô xuống đất" (Kh 12, 4), với "khối vàng ròng bị mất vẻ bóng sáng ban đầu vì rơi vào bùn nhơ", với những người danh giá quí phái của Sion từng khoác y phục vàng ròng giờ bị coi như bình đất vỡ tan tành (x. Ac 4,1-2).

4 - Có chỗ nào mà thứ nọc độc của tệ hại này không lan tới? Và có ai không từng uống nhiều ít nơi cái chén mạ vàng của mụ đàn bà Babylon trong sách Khải Huyền? (x. Kh 17,3). Sự kiện mụ leo lên ngồi trên con mãnh thú khổng lồ bảy đầu và mười triều thiên cho ta hiểu rằng khó người nào dù quí phái hoặc dân dã, thánh thiện hay tội lỗi mà không bị mụ cho uống rượu của mụ, và bị mụ khuất phục trái tim một cách nào đó, như lời đoạn ấy về mụ sau đây: "Vua chúa trần gian đã làm chuyện gian dâm với nó, và những người sống trên mặt đất đã say vì thứ rượu là sự gian dâm của nó" (Kh 17,2).

Mụ bá chủ muôn nước kể cả các chức vụ tối cao và lừng danh trong đền thánh và cả chức tư tế thần linh, bằng cách đặt cái chén ghê tởm của mụ vào tận nơi thánh (x. Đn 2,27). Hầu như khó tìm được một dũng sĩ nào không bị mụ cho uống ít nhiều thứ rượu trong chén mụ tức là sự vui thỏa hão huyền nói trên. Bởi đó mới có lời nói rằng: “Tất cả vua chúa trên mặt đất đều hóa say sưa vì thứ rượu này”. Thật rất ít người, cả trong những người thánh thiện nhất, không bị mê hoặc và bị quyến rũ cách nào đó bởi của uống “hoan lạc” và cái thích thú của sắc đẹp và nét duyên dáng tự nhiên.

5 - Cần chú ý đến cụm từ “họ đã say” nơi bản văn. Bởi vì, chỉ cần nhắp một chút thứ rượu hoan lạc này lập tức trái tim người ta bị trói buộc và si mê khiến lý trí trở thành tăm tối, y hệt những người say rượu vậy. Đến nỗi, nếu người ta không dùng ngay tức khắc một thứ thuốc giải độc để hóa giải cho nhanh thì sự sống của linh hồn sẽ bị lâm nguy. Bởi lẽ sự yếu nhược tâm linh sẽ tăng lên và đưa đến cho linh hồn một đại họa đến nỗi, khác nào Samson sau khi mắt bị chọc thủng và bộ tóc mang sức mạnh buổi đầu bị cắt, linh hồn sẽ thấy mình bị dồn ép, bị thành tù nhân của quân địch, phải quay cối xay đá và rồi có lẽ sẽ phải chết cái chết thứ hai của Samson, chết cùng với lũ quân thù của ông ta (x. Tl 16,19¬31). Xưa Samson đã tác hại về thể lý, còn ngày nay nhiều người chuốc phải tệ hại này về mặt tâm linh do uống phải rượu của niềm vui thỏa nói trên. Rồi quân địch sẽ đến nói với linh hồn trong cơn ê chề của nó, những lời mà bọn Philitinh đã nói với Samson: "Chẳng phải ngươi đã từng phá vỡ những cạm bẫy kiên cố, đã từng xé toạc hàm sư tử, từng giết ngàn quân Philitinh, từng phá tung các cổng thành và từng tự giải thoát khỏi tất cả thù địch của ngươi đấy sao?...

6 - Để kết luận, chúng ta hãy đưa ra những liều thuốc giải cho thứ độc dược này. Ngay khi lòng ta cảm thấy bị lôi cuốn tới sự vui thỏa hão huyền của những điều tốt tự nhiên ấy, cần phải nhớ rằng vui thỏa về bất cứ điều gì ngoài việc phụng sự Thiên Chúa chỉ là hão huyền và sẽ gặp phải hiểm nguy tệ hại biết bao. Hãy xem xét kỹ tệ hại các thiên thần từng gánh chịu vì thỏa lòng phỉ chí về nét đẹp và những điều tốt tự nhiên của mình nên đã bị đẩy xuống vực thẳm địa ngục. Hãy nhớ chính cái hão huyền ấy hằng ngày vẫn đang gây ra biết bao tệ hại cho nguời ta như thế. Bởi thế, phải kịp thời sử dụng cái phương dược mà thi sĩ Ovide đã khuyên những kẻ mới bắt đầu vấn vương sự vui thỏa nói trên: "Hãy vội vàng áp dụng phương dược này ngay từ đầu, nếu để các tai họa đủ thời gian tăng trưởng trong lòng rồi, thì phương dược thuốc men kể như đã quá muộn" (Ovide Remedia Amoris I, 91-92). Nhà hiền triết cảnh cáo: "Nhìn rượu làm chi: rượu màu đỏ hồng, óng ánh trong ly, rồi trôi xuống cổ. Nhưng rốt cuộc, rượu như rắn cắn, như nọc độc hổ mang" (Cn 23,31-32).

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)

Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 3 - Chương 22: Nơi những điều tốt tự nhiên (2)

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 3

CHƯƠNG 22

NƠI NHỮNG ĐIỀU TỐT TỰ NHIÊN (2)

Chương này bàn về những thiệt hại linh hồn phải gánh chịu khi để cho lòng muốn đặt sự vui thỏa nơi những điều tốt tự nhiên.

1 - Phần lớn thiệt hại và lợi ích tôi đang trình bày nơi những sự vui thỏa này đều chung cho mọi thứ vui thỏa, đều là hậu quả trực tiếp của một vui thỏa nào đó hoặc của sự khước từ cái vui thỏa ấy. Vì thế, ở mỗi loại, tôi đều nói đến cả hại và lợi vốn cũng có nơi các loại khác.

Tuy nhiên, chủ ý của tôi là nói lên những thiệt hại và lợi ích riêng biệt theo từng loại vui thỏa do thái độ chiều theo hay khước từ của linh hồn. Tôi gọi những thiệt hại và lợi ích ấy là riêng biệt bởi chúng nảy sinh trực tiếp và chính yếu từ một loại sự vui thỏa nào đó, đang khi chỉ gián tiếp và thứ yếu từ một loại sự vui thỏa khác.

Chẳng hạn sự nguội lạnh tâm linh trực tiếp phát sinh từ mọi loại và mỗi loại vui thỏa do đó, tệ hại này là chung cho cả sáu loại vui thỏa tôi sẽ nói. Còn tà dâm là một tệ hại riêng biệt, chỉ đi theo sự vui thỏa nơi những điều tốt tự nhiên thuộc thể xác mà chúng ta đang bàn.

2 - Như vậy khi linh hồn tìm vui thỏa nơi những điều tốt tự nhiên, sẽ có những tệ hại tâm linh và thể chất phát sinh trực tiếp và hữu hiệu nơi linh hồn, được thu gọn vào sáu loại chính như sau:

Thứ nhất là thói ham danh, tự phụ, kiêu căng và khinh người. Ta không thể dành cho một vật sự trìu mến trổi vượt mà lại không xem nhẹ các vật khác. Ít ra cũng có một sự chê bai các vật khác vì theo lẽ tự nhiên, khi coi trọng một vật gì, trái tim sẽ rút lui khỏi những sự vật khác để tập trung vào sự vật được quí chuộng. Rồi từ chỗ thực sự xem thường ấy, người ta dễ dàng rơi vào chỗ khinh chê một số sự vật khác một cách riêng biệt hay chung chung, không những trong lòng mà còn biểu hiện nơi đầu miệng lưỡi bằng những câu nói: "Người này chẳng như người kia, người nọ; sự này chẳng được như sự nọ, sự kia... ".

Tệ hại thứ hai là kích thích giác quan tìm thỏa thích, vui khoái điều nhục cảm, dâm ô.

Tệ hại thứ ba là khiến người ta rơi vào chỗ thích được nịnh bợ với những lời tán tụng hoa mỹ giả dối hão huyền như lời ngôn sứ Isaia: "Ôi dân Ta, những kẻ dẫn dắt ngươi làm ngươi lạc hướng, đường lối ngươi đi, chúng làm cho rối loạn!" (Is 3,12). Những lời khen ngợi nét duyên dáng và sắc đẹp có thể là chân thực, nhưng rất hiếm khi nó không để lại một điều tệ hại ẩn giấu nào đó hoặc khiến người được ca tụng rơi vào sự thỏa mãn vui sướng hão huyền, dẫn đến những tình cảm và ý hướng bất toàn.

Tệ hại thứ tư mang tính tổng quát, bởi lý trí và trí phán đoán trở thành quá cùn nhụt và khi tìm vui thỏa đối với của cải trần tục càng thêm cùn nhụt hơn. Bởi lẽ những điều tốt tự nhiên còn thân thiết với người ta hơn những điều tốt trần tục. Những điều tốt tự nhiên gây ra một ấn tượng hiệu lực hơn, mau chóng hơn và cuốn hút mãnh liệt hơn. Do đó, lý trí và trí phán đoán không còn được tự do nhưng hóa thành mù mịt do niềm vui thân thiết ấy kích động.

Từ đó phát sinh tệ hại thứ năm là sự lo ra chia trí hướng về các loại thụ tạo.

Rồi từ đây lại phát sinh ra sự nguội lạnh và yếu đuối về mặt tâm linh là tệ hại thứ sáu. Đây là một tác hại chung và thường tiến rất xa đến độ khiến người ta chán ngấy và buồn bực đối với những chuyện thuộc về Thiên Chúa, thậm chí còn ghê sợ!

Do tìm thứ vui thỏa này, thế nào người ta cũng đánh mất đi cái nhiệt tình đích thật ít ra ở vào bước đầu. Nếu lúc này còn chút nhiệt tình nào thì cũng sẽ nặng phần cảm tính và rất thô thiển, ít mang tính tâm linh, ít sâu lắng. Nó tập trung vào thích thú cảm giác hơn là sức mạnh tâm linh. Tinh thần trở nên thấp hèn yếu nhược đến mức chẳng dập tắt được cái thói quen của thứ vui thỏa như thế. Chỉ nguyên việc có thói quen bất toàn ấy đủ ngăn cản nhiệt tình đích thật, cho dầu người ta không ưng thuận các động tác của sự vui thỏa ấy. Tinh thần sống trong sự yếu nhược của giác quan nhiều hơn trong sức mạnh của tâm linh. Mỗi khi dịp tội xảy đến, tinh thần sẽ thấy rõ mình chưa được hoàn thiện và mạnh mẽ. Tôi không phủ nhận rằng nhiều nhân đức vẫn có thể cùng tồn tại với những thứ bất toàn đáng kể, nhưng nếu không chịu dập tắt thứ vui thỏa này thì không thể nào có được thứ tâm linh sâu lắng, tinh tuyền và ý nhị, bởi lẽ nơi đây "xác thịt" đã làm chủ và chống lại thần khí (x. Ga 5,17); vậy mặc dù tâm linh không nhận thấy được mình bị thiệt hại tới mức nào thì ít ra mối tệ hại ấy vẫn kín đáo gây ra một sự lo ra chia trí nào đó.

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)

Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 3 - Chương 21: Nơi những điều tốt tự nhiên

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 3

CHƯƠNG 21

NƠI NHỮNG ĐIỀU TỐT TỰ NHIÊN

Chương này bàn về sự hão huyền khi lòng muốn tìm vui thỏa nơi những điều tốt tự nhiên, và về cách vượt qua chúng mà hướng đến với Thiên Chúa.

1 - Những điều tốt tự nhiên ở đây gồm: sắc đẹp, duyên dáng, ngoại hình và mọi ưu điểm khác nơi thân xác cũng như các ưu điểm nơi linh hồn gồm trí thông minh, sự cẩn trọng và những điểm khác thuộc phần lý trí.

Người ta không được vui thỏa vì mình hoặc người thân của mình có được những ưu điểm ấy mà hãy cảm tạ Thiên Chúa vì Ngài đã ban cho những điều ấy để nhờ đó người ta nhận biết và yêu mến Thiên Chúa nhiều hơn. Quả là hão huyền và giả dối khi chỉ biết vui thỏa vì có được những ưu điểm nói trên, bởi theo lời vua Salômôn: "Duyên dáng là giả dối, sắc đẹp là hão huyền, chỉ phụ nữ nào biết kính sợ Thiên Chúa mới đáng ca ngợi" (Cn 31, 30). Qua câu nói ấy Salômôn muốn dạy rằng đúng ra người ta phải dè chừng những tài khéo tự nhiên này bởi do chúng, người ta dễ lãng quên tình yêu mến Thiên Chúa vì một khi bị chúng lôi cuốn, người ta dễ bị rơi vào hão huyền và lầm lạc. Bởi thế, Salômôn cho rằng duyên dáng thể chất là giả dối vì nó lừa gạt người ta lạc đường và lôi kéo người ta vào những bất xứng do sự vui thỏa hão huyền và sự khoái chí về mình hay về người có cái duyên dáng ấy. Còn sắc đẹp là hão huyền, vì nó khiến cho những người quí chuộng và vui thỏa nơi nó sa ngã đủ cách. Người ta chỉ được phép vui thỏa nếu nhờ đó mà mình hoặc người khác phụng sự Thiên Chúa được nhiều hơn. Song tốt hơn, người ta hãy dè chừng và lo sợ để những ân huệ và duyên dáng tự nhiên ấy khỏi làm cớ khiến mình xúc phạm Thiên Chúa, dán mắt vào chúng với lòng tự phụ hão huyền hoặc quyến luyến vô độ.

Những ai có được những ân huệ ấy phải cẩn thận và sống đoan trang để khỏi vì sự phô bày hão huyền của mình mà nên dịp cho người khác phải xa lìa Thiên Chúa dù là trong phút chốc. Những duyên dáng và ân huệ tự nhiên ấy thường kích thích và gây dịp tội cho cả người chủ lẫn người ngắm nhìn chúng, đến nỗi hiếm có ai không bị chúng ràng buộc bằng một sợi dây trói nào đó. Chúng tôi đã từng thấy có những người yêu đường tâm linh khi có được những nét duyên sắc ấy, đã phải cầu xin Thiên Chúa biến họ thành xấu xí đi, kẻo nên dịp nên cớ cho kẻ khác rơi vào một thứ vui thỏa hoặc quyến luyến hão huyền nào đó.

2 - Vậy người sống theo tâm linh phải thanh tẩy và làm cho lòng muốn nhắm mắt lại với sự vui thỏa hão huyền ấy, xác tín rằng vẻ đẹp và các ân huệ tự nhiên khác chỉ là bùn đất, chúng phát sinh từ đất và sẽ trở về đất; duyên dáng, thanh lịch chỉ là khói, là khí của trái đất này. Phải xem và đánh giá chúng như thế để khỏi rơi vào chỗ hão huyền. Qua những điều tốt lành trần tục ấy, cần nâng tâm hồn lên với Thiên Chúa trong sự hân hoan vui thỏa, bởi lẽ chính Thiên Chúa là toàn thể sự duyên dáng mĩ miều ở mức ưu việt, vô cùng trổi vượt trên hết mọi loài thụ tạo. Như lời Thánh Vịnh: "Ngài thay chúng khác nào thay áo, nhưng chính Ngài tiền hậu y nguyên; tháng năm Ngài vẫn triền miên" (Tv 101,27). Như thế, trong tất cả ân huệ tốt lành ấy nếu ta không biết nâng sự vui thỏa lên với Thiên Chúa thì sẽ luôn luôn bị lầm lạc hoặc ảo tưởng. Đây là điều mà Salômôn muốn ám chỉ khi nói đến sự vui thỏa nơi loài thụ tạo: "Tôi tự nhủ: Cứ đến đây, ta sẽ cho ngươi thử hưởng thú vui và nếm mùi hạnh phúc. Thế nhưng cả cái đó cũng chỉ là phù vân" (Gv 2,1). Thế thì, tại sao ta lại để cho lòng mình bị thụ tạo mê hoặc?

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)

Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 3 - Chương 20: Của cải trần tục (2) (tiếp theo)

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 3

CHƯƠNG 20

CỦA CẢI TRẦN TỤC (2)* (tiếp theo)

3 - Như vậy khi không tìm vui thỏa bằng chiếm hữu của cải thì lại được vui thỏa như kẻ làm chủ tất cả; còn khi vui thỏa với thái độ chiếm hữu của cải đời này, người ta đánh mất cái thú vị về mọi thứ nói chung. Một bên do chẳng có gì cả nơi lòng mình nên lại có được tất cả cách rất thong dong, hoàn toàn tự do như lời thánh Phaolô đã nói (x. 2Cr 6,10); còn bên kia vì dính bén lòng muốn vào chúng nên chẳng có mà cũng chẳng đạt được gì. Của cải chiếm đoạt tâm hồn họ và giam hãm họ trong khổ hình như nô lệ. Do đó, người ta càng muốn vui thỏa nơi các thụ tạo ngần nào càng khiến trái tim bị trói buộc và tù hãm phải thêm âu lo và dằn vặt ngần ấy.

Người thanh thoát thì lúc cầu nguyện hay những lúc khác đều chẳng phải áy náy lo âu, không bị mất thời giờ, dễ hồi tâm và thu tích dư dật ơn thiêng. Còn người dính bén thì chỉ mất giờ loay hoay với xiềng xích đang trói buộc và cầm tù họ. Dù cố gắng mấy họ cũng không thể thoát khỏi xiềng xích ấy chốc lát.

Như vậy, thoạt khi vừa thấy mình nghiêng chiều về sự vui thỏa với các thụ tạo, người sống theo tâm linh phải biết kiềm chế ngay bằng cách nhớ lại nguyên tắc chúng ta đang theo ở đây. Nguyên tắc ấy là, chẳng nên vui thỏa về điều gì khác hơn là phụng sự Thiên Chúa và mưu tìm vinh quang danh dự cho Thiên Chúa trong tất cả mọi sự; quy hướng mọi sự vào mục đích duy nhất ấy, luôn xa lánh sự hão huyền và không bao giờ tìm kiếm sự vui thỏa và an ủi nơi cái hão huyền.

4 - Rút vui thỏa khỏi loài thụ tạo còn có một lợi ích khác rất lớn lao và quan trọng là để trái tim được tự do dành cho Thiên Chúa. Đây là bước chuẩn bị đầu tiên để sẵn sàng lãnh nhận mọi hồng ân Thiên Chúa muốn thực hiện cho linh hồn, bằng không, Thiên Chúa sẽ chẳng thực hiện. Các hồng ân ấy lớn lao đến nỗi, ngay cả về mặt trần tục, nếu vì yêu Chúa và vì sự hoàn thiện Tin Mừng mà từ bỏ một sự vui thỏa thì Chúa sẽ bù lại gấp trăm ngay ở đời này, như Ngài đã hứa trong Tin Mừng (Mt 19,29; Mc 10,30).

Mà dầu không có được những lời lãi ấy, thì tận thâm sâu lòng mình, người sống theo tâm linh vẫn phải dập tắt những nỗi vui thỏa nơi loài thụ tạo ấy vì chúng khiến Thiên Chúa buồn lòng. Tin Mừng cho thấy chỉ nguyên việc gã giàu có nọ hí hửng vui thỏa vì tích lũy được của cải cho nhiều năm cũng đủ khiến Thiên Chúa thịnh nộ, đòi hắn phải tính sổ linh hồn ngay trong đêm ấy (x. Lc 12,20). Như thế, phải tin rằng mỗi lần chúng ta vui thỏa hão huyền, Thiên Chúa đều nhìn thấy và tuyên cáo một hình phạt và một sự cay đắng nào đó mà chúng ta đáng phải chịu. Hình phạt phát sinh từ sự vui thỏa hão huyền ấy cay đắng gấp trăm lần cái thích thú mà sự vui thỏa ấy mang lại. Trong sách Khải Huyền thánh Gioan nói về thành Babylon: "Nó đã phô trương vinh quang và sống xa hoa bao nhiêu, thì hãy giáng khổ hình và tang tóc cho nó bấy nhiêu" (Kh 18,7). Bản văn không bảo hình phạt sẽ nặng nề hơn niềm vui, nhưng đương nhiên là thế, bởi lẽ những thú vui ngắn ngủi ở đời này vẫn mang lại cực hình vĩnh cửu. Bản văn ấy còn giúp ta hiểu rằng không điều gì mà không có một hình phạt riêng của nó. Đấng sẽ "trừng phạt một lời nói bông lơn" (x. Mt 12,36) hẳn nhiên sẽ không tha thứ cho một sự vui thỏa hão huyền.

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)