Để Hiểu Đạo Chúa Hơn - 16 thế kỷ đầu của Kitô giáo - Hội thánh và Quốc gia

 

ĐỂ HIỂU ĐẠO CHÚA HƠN

+ 16 THẾ KỶ ĐẦU CỦA KITÔ GIÁO

10. Hội thánh và Quốc gia

Những tiêu cực trên đây của lịch sử cho thấy cần phải có sự phân biệt giữa thần quyền và thế quyền, về vấn đề này, Chúa Giêsu dạy: "Hãy trả của hoàng đế cho hoàng đế và của Thiên Chúa cho Thiên Chúa” (Mt 22.21). Dưới ánh sáng ấy của lời Chúa, ta thấy Hội thánh và Quốc gia độc lập với nhau. Trong lịch sử, đã có những vị lãnh đạo Hội thánh dây mình vào chính trị, nhưng lập trường cố hữu của Hội thánh là đứng ngoài những tranh chấp chính trị. Để thấy rõ điểm này, tôi xin trích lại những nguyên tắc mà công đồng Vatican II đã nêu ra trong hiến chế mục vụ "Hội thánh trong thế giới ngày nay” số 76: "Vì lý do chức vụ và thẩm quyền của mình, Hội thánh không thể bị đồng hóa với một cộng đồng chính trị, và cũng không hề cấu kết với bất cứ hệ thống chính trị nào, vì Hội thánh vừa là dấu chỉ vừa là đảm bảo cho tính cách siêu việt của con người.

Cộng đoàn chính trị và Hội thánh, mỗi bên với lãnh vực riêng của mình, đều độc lập và tự trị. Tuy nhiên, dầu dưới danh hiệu khác nhau, cả hai đều cùng phục vụ con người trong sứ mệnh cá nhân và xã hội. Tùy theo hoàn cảnh và địa phương, nếu cả hai càng duy trì được sự cộng tác lành mạnh, thì càng phục vụ lợi ích của con người một cách hữu hiệu hơn. Thật vậy, con người không phải chỉ thu hẹp trong nhãn giới trần gian. Tuy sống trong lịch sử nhân loại, con người vẫn mang một sứ mệnh vĩnh cửu. Được thiết lập trong tình yêu của Chúa Cứu Thế, Hội thánh có sứ mệnh làm cho công bằng và bác ái lan tràn trong mỗi dân tộc và giữa các dân tộc. Khi rao giảng chân lý phúc âm và lẩy giáo lý và chứng tích đời sống các Kitô hữu soi sáng mọi lãnh vực sinh hoạt con người, Hội thánh cũng tôn trọng và cổ võ tự do chính trị cũng như trách nhiệm của các công dân.

Tuy nhiên, ở bất cứ đâu và bất cứ thời nào, Hội thánh cũng phải được tự do rao giảng đức tin, truyền bá học thuyết xã hội của mình cũng như phải được dễ dàng chu toàn sứ mệnh của mình giữa loài người. Hội thánh cũng phải được quyền nói lên nhận định luân lý của mình về cả những vấn đề liên quan đến lãnh vực chính trị khi quyền lợi căn bản của con người hay phần rỗi các linh hồn đòi hỏi".

Cũng trong Hiến chế Mục vụ số 41, công đồng nhấn mạnh rằng: "Giữa các xã hội trần thế, điều Hội thánh nhắm đến là từng con người cụ thể, giúp cho phẩm giá và các quyền căn bản của họ được nhìn nhận, và giúp mỗi người đạt được cùng đích đời mình".

Tuy nhiên, nếu quyền bính của Nhà nước và Hội thánh phải được tách rời, thì ngược lại, đời sống công dân và đời sống tín hữu của người Công giáo lại không được tách rời. Chính là trong lòng dân tộc mình mà người tín hữu sống đức tin. Chính là với cương vị một người công dân mà người Công giáo thực hiện những đòi hỏi của Chúa. Vì thế, công đồng Vaticanô II nhắn nhủ:

"Người công dân phải nung nấu tinh thần ái quốc với lòng đại lượng và trung kiên chứ không hẹp hòi, nghĩa là làm sao để đồng thời vẫn quan tâm đến lợi ích của toàn thể gia đình nhân loại, một gia đình được liên kết lại bằng nhiều ràng buộc giữa các chủng tộc và quốc gia.

Tất cả các Kitô hữu phải ý thức về sứ mạng đặc biệt của mình trong cộng đoàn chính trị. Họ phải nêu gương sáng bằng cách phát huy ý thức trách nhiệm nơi chính mình và tận tâm phục vụ công ích" (Hiến chế mục vụ số 75).

Chính nhờ sự hiện diện của các tín hữu trong cộng đoàn chính trị cũng như trong mọi lãnh vực trần thế khác, mà trái tim của Hội thánh cùng rung một nhịp với những vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo lắng của con người ngày nay, để Hội thánh cùng đồng hành với toàn thể nhân loại trên con đường hoàn thiện thế giới, tiến về quê hương rạng ngời vinh quang Chúa.

(Còn tiếp)

- "Để Hiểu Đạo Chúa Hơn" - Thế Tâm Nguyễn Khắc Dương.