Để Hiểu Đạo Chúa Hơn - Thiên Chúa của Abraham (tiếp theo)

 

ĐỂ HIỂU ĐẠO CHÚA HƠN

+ THIÊN CHÚA CỦA ABRAHAM (tiếp theo)

Từ Tổ phụ Abraham cho đến triều đại vua Hêrôđê, dưới quyền thống trị của đế quốc Rôma, dân Do Thái được xem như là dân riêng của Thiên Chúa, mà trong kế đồ của Ngài, được Ngài dùng để chuẩn bị cho Đấng Cứu thế vào đời cứu độ nhân gian. Hiện nay, các tín hữu Do Thái giáo vẫn còn đang chờ đợi Đấng Cứu thế đến trần gian, thế nhưng dưới triều đại vua Hêrôđê, trong thời Caipha làm thượng tế và Philatô làm tổng trấn đất Palestine, đã xuất hiện một người tên là Giêsu, sinh sống tại Nazareth, được thiên hạ biết như là con ông phó mộc Giuse và bà Maria. Vị này đã khơi lên một phong trào mà, thoạt nhìn thì không mấy rõ ràng, hầu như có tính cách chính trị, xã hội và hầu như cũng có tính cách một hệ phái tôn giáo nào đó. Con người được gọi là Giêsu Nazareth ấy đã có những lời giảng dạy, những hành động và trong đời Ngài đã có những sự kiện được các môn đệ Ngài ghi lại - sau này tôi sẽ trình bày chi tiết hơn - giúp cho một số kẻ đi theo Ngài tuyên xưng Ngài chính là Đấng Cứu thế mà Thiên Chúa đã hứa. Tức là lời hứa mà Thiên Chúa đã gửi gắm trong dân riêng của Ngài là dân Do Thái, từ Tổ phụ Abraham, đã được thực hiện nơi thân thế và sự nghiệp của Giêsu Nazareth. Những môn đệ ấy tuyên xưng Ngài là Đức Kitô, là Đấng Mêsia, Đấng được Thiên Chúa xức dầu tấn phong.

Thế là từ đó, trên cái gốc Do Thái, phát tích từ Tổ phụ Abraham, tách ra một nhánh, nhánh Kitô giáo. Như vậy, Kitô giáo là gồm những người:

a) Tin rằng dân Do Thái, miêu duệ của Abraham, là dân riêng được Thiên Chúa tuyển chọn để trao ban lời hứa hẹn, để thiết lập giao ước, để ủy thác trọng trách chuẩn bị cho Đấng Cứu thế ra đời (nội dung này trùng khít với Do Thái giáo).

b) Tin rằng lời hứa hẹn đó, giao ước đó đã được thực hiện với sự sinh ra và với thân thế, sự nghiệp của Đức Giêsu Nazareth, được nhìn nhận, được tuyên xưng, được loan truyền là Đức Kitô Đấng Cứu thế mà Thiên Chúa gửi đến cho nhân loại. Nhóm người rất ít ấy được gọi là Kitô hữu. Sau này chúng ta sẽ trình bày về tổ chức, cơ chế của nhóm tín hữu đó và quá trình lịch sử của họ qua hai mươi thế kỷ.

Tôi xin nói về các hệ phái Kitô giáo:

- Cộng đoàn Kitô hữu trên đây lập thành một Giáo hội duy nhất, khởi đầu là mười hai môn đệ mà vị thủ lãnh chính Đức Giêsu đặt ra, đó là thánh Tông đồ Phêrô mà một vài nét đã được tiểu thuyết hóa trong bộ phim Quo vadis. Đó là Giáo hội Công giáo Rôma. Những vị kế vị Tông đồ Phêrô là các Đức giáo hoàng.

- Sau đó là đến giai đoạn đế quốc Rôma phân làm hai: đế quốc phương Đông với kinh đô được đặt tại thành Constantinople hiện nay, và đế quốc phương Tây, kinh đô là Rôma bây giờ. Vào khoảng thế kỷ X, bắt đầu có một sự phân rẽ và kéo dài mãi cho đến cách nay trên mười năm mới có một sự hòa giải nào đó. Trong cộng đoàn Kitô hữu tách ra hai hệ, một hệ nhìn nhận vị Giám mục thành Rôma là vị thừa kế chính truyền của thánh Phêrô, được gọi là Giáo hoàng, hay đúng hơn, là Giáo tông. Hệ còn lại không chấp nhận tính cách chân truyền duy nhất ấy của vị Giám mục thành Rôma, họ tách rời hẳn ra và hình thành nên một liên hiệp các giáo hội Đông phương gọi chung là Chính Thống giáo [Orthodoxe], không có một vị thủ lãnh như là Giáo hoàng Rôma, mà chỉ có một số vị chủ chăn có tính cách đồng đẳng nào đó, chẳng hạn như Thượng phụ Mátxcơva, Thượng phụ Constantinople, Thượng phụ Athène, v.v... Như thế, nhắc đến chữ Công giáo là nhắc đến nhóm Kitô giáo nhìn nhận quyền thừa kế của vị Giám mục Rôma đồng thời là Đức Giáo tông, do Đức Kitô thiết lập ra. Về phần nhóm các tín hữu không chấp nhận quyền bính duy nhất và tông truyền đó của Giáo hoàng là Giám mục Rôma, thường là họ có mặt tại các vùng địa phương ở mạn Cận Đông như: Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, các nước thuộc liên bang Sô Viết, v.v... và nhóm này được gọi là Chính Thống. Còn những cộng đoàn theo văn hóa này nhưng nhận quyền tối cao của Giám mục Rôma được gọi là Giáo hội Công giáo Đông phương.

(Còn tiếp)

- "Để Hiểu Đạo Chúa Hơn" - Thế Tâm Nguyễn Khắc Dương.