Để Hiểu Đạo Chúa Hơn - Thiên Chúa của Abraham (tiếp theo) - Người tín hữu Kitô

ĐỂ HIỂU ĐẠO CHÚA HƠN

+ THIÊN CHÚA CỦA ABRAHAM (tiếp theo)

1. Người tín hữu Kitô

Hiện nay, trong khi những trường hợp muốn khẳng định mình thuộc hệ này hay hệ kia đang ngày càng giảm bớt, thì về mặt yếu tính, cốt lõi, về mặt bản chất của tín ngưỡng, bất luận là hệ phái nào, Tin Lành, Anh giáo, Chính Thống giáo hay Công giáo Rôma cũng đều tự xưng mình là Kitô hữu và tín ngưỡng của mình là Kitô giáo. Vì thế, từ giờ phút này trở đi, trừ khi trình bày về cơ chế tổ chức hoặc lịch sử của Giáo hội Kitô giáo Rôma, tôi sẽ dùng chữ Công giáo; còn khi bàn đến những vấn đề về nội dung đức tin, thì tôi dùng chữ Kitô giáo.

Như vậy, chúng ta có thể đưa ra một nhận xét như thế này: nội dung của Kitô giáo không phải là một học thuyết trừu tượng, nhưng là một tác động của Thiên Chúa trực tiếp can thiệp vào lịch sử của nhân loại và diễn trình của vũ trụ, và do đó mà có lịch sử tính, hiểu theo nghĩa rất rộng của chữ lịch sử, tức là những diễn biến xảy ra trong thời gian ở trong vũ trụ này, và đặc biệt là trên hành tinh nhỏ bé của chúng ta, tức là quả đất này, mà đỉnh cao là nhóm động vật được gọi là "người". Diễn trình lịch sử đó là tiếp tục những hành vi của Thiên Chúa thực hiện ý đồ của Ngài. Và những ý đồ đó được thực hiện qua những sự kiện mà có thể gọi được là những tin tức. Vậy, người tín hữu Kitô là những người đón nhận những tin tức được loan truyền và tin rằng những sự kiện đó có một tác động thế nào đó trên bản thân mình, trên toàn thể nhân loại, trên toàn bộ vũ trụ; và khi đón nhận những tin tức như thế, thì đồng thời người tín hữu cũng được hưởng thụ những hệ quả của những sự kiện đó. Một mặt khác, bởi vì đó là những con người có lý trí, có tình cảm, có ý chí, có hành động cho nên, như trên kia tôi đã nói, khi chọn Tổ phụ Abraham và hơn nữa, ngay khi tạo dựng nên con người, Thiên Chúa cũng đã mời gọi con người cộng tác với Ngài, hoặc dùng một từ ngữ khác nặng ký hơn, đó là đã ủy thác cho con người một trọng trách nào đó.

Một mặt, con người được hưởng những hệ quả tốt đẹp từ tác động của Thiên Chúa, nhưng mặt khác là ghé vai gánh vác, làm cộng tác viên với Thiên Chúa trong kế đồ của Ngài. Một nhà tư tưởng đã nói, nội dung của Kitô giáo là News but not views, tức là những tin tức chứ không phải là những quan điểm, nghĩa là những sự kiện cụ thể có lịch sử tính xảy đến trong lịch sử của nhân loại, xảy đến trong diễn trình của vũ trụ, chứ không phải là những suy tư trừu tượng, không phải là một hệ thống tư tưởng nào đó. Đương nhiên, từ những sự kiện, những tin tức như vậy có thể rút ra một quan điểm bất kỳ về nhân sinh, về vũ trụ, nhưng bản chất vẫn không phải là những quan điểm, song vẫn chỉ là những tin tức, những sự kiện mà một mặt, chính là hành động của Thiên Chúa trên lịch sử nhân loại, trên diễn trình của vũ trụ, và mặt khác chính là sự cộng tác của mỗi một con người cụ thể cũng như của toàn thể nhân loại qua từng cộng đồng người cùng với các nền chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa đặc thù, v.v…

Và như vậy, nội dung của Kitô giáo gắn liền một cách chặt chẽ, mật thiết từ trong căn bản với lịch sử nhân loại và với diễn trình của vũ trụ. Và có thể nói rằng, tìm hiểu Kitô giáo là tìm hiểu một lịch sử thánh, mà lịch sử thánh ấy không phải chơi vơi trên một cõi trời nào, nhưng cắm sâu trong lòng lịch sử nhân loại và diễn trình của vũ trụ. Nói rộng ra, có thể nói diễn trình của vũ trụ này cũng như lịch sử của nhân loại, cũng như của từng cộng đồng người và của mỗi một cá nhân đều có tính chất lịch sử thánh. Do đó, cá nhân mỗi người và cộng đoàn tín hữu mới là chính, chứ không phải hệ thống tư tưởng là chính. Mà đã nói con người, hay cộng đoàn tín hữu cắm sâu vào lòng nhân loại và vũ trụ thì, tất nhiên, có tính chất rất hiện thực, và như tôi vừa nói ở trên, có một mặt là lịch sử thánh, và một mặt khác rất phàm trần. Như vậy, nội dung niềm tin của chúng tôi thật ra là một cái gì cụ thể, hiện thực song hành - chữ song hành ở đây cũng quá lỏng lẻo - gắn chặt với hiện thực cụ thể của trần gian này, có quá khứ, có hiện tại, có tương lai; nhưng cũng có thể nói là một vở kịch mà tác giả, đạo diễn chính là Thiên Chúa và mỗi con người, mỗi cộng đoàn, mỗi thụ tạo đều là diễn viên, và diễn viên thì hoàn toàn không thể tự phát, muốn làm chi thì làm.

(Còn tiếp)

- "Để Hiểu Đạo Chúa Hơn" - Thế Tâm Nguyễn Khắc Dương.