Bậc cầu nguyện thứ nhất (tiếp theo)

- Chương 12

 Thánh nữ tiếp tục trình bày bậc cầu nguyện thứ nhất, và với ơn Chúa giúp chúng ta có thể tiến tới đâu. Người nêu lên mối nguy hiểm khi linh hồn muốn được những cảm nghiệm siêu nhiên lạ lùng trước khi Chúa ban cho những ơn ấy cho.

***

Dù ở chương trước con đã lạc xa đề và đã nói đến nhiều vấn để khác vì con thấy là rất cần thiết, thì điều căn bản con muốn nêu rõ là khả năng của chúng ta chỉ có thể đạt tới tầm mức nào đó thôi. Trong bậc nguyện ngắm thứ nhất này chính chúng ta có thể làm được một số công việc nào đó. Chẳng hạn khi hồi tưởng và suy niệm những cực hình Chúa đã chịu vì chúng ta, chúng ta sẽ xúc động cảm thương Chúa. Nỗi đau đớn và nước mắt phát sinh từ sự suy niệm này sẽ rất ngọt ngào. Khi nghĩ đến vinh quang chúng ta mong mỏi, (nghĩ đến) tình yêu Chúa dành cho chúng ta, (nghĩ đến) sự Phục sinh của Chúa, chúng ta hân hoan. Niềm hân hoan này không hoàn toàn siêu nhiên cũng chẳng đơn thuần là cảm giác, nhưng là niềm hân hoan đức độ. Nỗi đau đớn (nhắc tới trên đây) cũng rất đáng thưởng. Tự căn bản, tất cả những gì gợi lên tâm tình sốt sắng đều có phần nào là kết quả của lý trí suy luận ra được (dẫu nếu Chúa không ban thì chúng ta cũng chẳng có công gì và cũng chẳng suy luận ra được gì). Điều tốt hơn hết cho một linh hồn chưa được nâng cao hơn trình độ này là đừng cố gắng vươn lên. Hãy ghi nhận kỹ điều này là nếu linh hồn cứ cố vươn lên thì chẳng những không tiến lên được mà còn lùi lại phía sau nữa.

2. Trong bậc (cầu nguyện) này, linh hồn có thể có nhiều quyết định làm những công việc trọng đại cho Thiên Chúa và có thể làm thức tỉnh tình yêu của mình đối với Người. Có thể là linh hồn làm nhiều việc khác giúp cho các nhân đức phát triển, như quyển sách nhan đề “Nghệ thuật phụng sự Thiên Chúa” đã chỉ dạy. Sách này rất hữu ích và thích hợp cho những người ở bậc nguyện ngắm này, vì đây là môi trường cho lý trí hoạt động mạnh mẽ. Linh hồn có thể tưởng tượng mình ở trước sự hiện diện của Đức Kitô và tập cho mình có thói quen nồng nàn cháy lửa kính mến Nhân tính thánh thiện của Người. Luôn ở với Người và tâm sự với Người, cầu xin Người ban cho những gì mình thiếu thốn, kể lể với Người những thử thách mình phải chịu, chia sẽ cho Người niềm vui của mình và dầu vậy, đừng bao giờ say sưa với niềm vui riêng mà quên Người. Không cần phải đọc nhiều kinh, nhưng cứ đơn sơ nói với Người những ước vọng và nhu cầu của mình. Đây là phương thế tuyệt hảo giúp chúng ta tiến bộ và tiến rất mau. Ai chăm chỉ cố gắng sống tình bạn quí báu này, sẽ được ích lợi nhiều và thực sự học biết yêu mến vị Chúa tể mà chúng ta mang ơn rất nhiều. Tôi nghĩ người như thế đã tiến một bước vững chắc rồi vậy.

3. Vì lý do này, như tôi đã nói, nếu thấy mình không sốt sắng thì cũng đừng buồn; nhưng hãy cảm tạ Chúa vì đã ban cho chúng ta ước muốn làm hài lòng Người, dầu những hành động của chúng ta chẳng có giá trị là bao. Trong hết mọi bậc nguyện ngắm, phương pháp liên kết cuộc sống của chúng ta vào với Đức Kitô đều rất hữu ích. Đó cũng là một phương thế giúp tiến bộ chắc chắn nhất trong giai đoạn sơ khởi này, và là phương thế để tiến lên bậc thứ hai rất mau chóng. Cả trong bậc sau cùng, phương thế ấy vẫn bảo toàn chúng ta khỏi những nguy hiểm ma quỉ gây nên. 

4. Giữ mình trước sự hiện diện của Đức Kitô là điều chúng ta có thể làm được. Ai cố tình vượt qua giai đoạn này mà siêu thăng tâm trí để cảm nghiệm những an ủi Chúa chưa ban cho, thì tôi nghĩ người ấy mất luôn cả hai (nghĩa là chẳng được an ủi và cũng mất luôn những gì có thể có được trong bậc xứng hợp với mình (này). Vì những ơn an ủi (họ mơ ước kia) thuộc phạm vi siêu nhiên, và khi lý trí ngưng suy luận, linh hồn sẽ cằn cỗi và khô khan cùng cực. Bởi lẽ, nền tảng của toàn thể lâu đài là lòng khiêm nhường, nên càng đến gấn Thiên Chúa, càng phải tiến tới hơn về nhân đức này; bằng không cả lâu đài sẽ sụp đổ. Chúng ta muốn được nâng cao hơn (tình trạng xứng hợp của mình), thì đó là một thứ kiêu ngạo. Vì khi đem chúng ta đến gần Người, Thiên Chúa đã nâng chúng ta lên cao hơn thực trạng của chúng ta rồi. Ở đây tôi không dụng ý nói đến việc nâng tâm trí lên suy ngắm những vấn đề cao siêu trên trời và chính Thiên Chúa, những kỳ công và sự khôn ngoan vô cùng của Người. Chính tôi không bao giờ suy được những vấn đề này, vì như tôi đã nói, tôi không có khả năng suy luận và tôi biết tôi quá trần tục nên chỉ nghĩ đến những sự vật trần thế và Chúa cho tôi hiểu được sự thật này. Suy nghĩ được những sự vật trần gian, tôi đã coi là may mắn lắm rồi, còn dám nói chi đến những sự cao siêu trên trời. Những người khác, nhất là những người thông thái sẽ lợi dụng được phương thế này (tức là suy đến những vấn đề cao siêu). Vì tôi nghĩ nếu có lòng khiêm nhường kèm theo, thì kiến thức là sự trợ giúp vô giá cho việc thực tập này. Mới đây, tôi đã chứng nghiệm nơi một người thông thái và thấy điều đó đúng. Người ấy chỉ mới thực hành (phương pháp này) trong một thời gian ngắn mà đã tiến rất xa. Do đó tôi hết sức mong mỏi cho có nhiều người thông thái ân cần sống đời sống thiêng liêng, như tôi sẽ nói sau.

5. Khi tôi nói không nên cố tình tự siêu thăng, khi Chúa không siêu thăng mình, thì tôi nói theo quan điểm thông thường trong đời sống thiêng liêng. Ai có chút kinh nghiệm sẽ hiểu tôi, còn những ai không thể hiểu những gì tôi đã nói, thì tôi cũng không biết làm sao có thể giải thích rõ hơn nữa được. Trong khoa học thần bí mà tôi đã nêu lên, thì lý trí mất khả năng suy luận khi Thiên Chúa khiến nó ngưng suy luận. Lần hồi tôi sẽ giải thích rộng hơn nữa, nếu Chúa cho tôi khả năng để giải thích. Điều mà tôi nói chúng ta không được làm, là tự mình, chúng ta không được để cho lý trí không suy luận. Nếu ngưng suy luận, chúng ta sẽ ra dại khờ, lạnh lùng và sẽ chẳng đạt được gì cả. Còn khi Chúa làm cho lý trí ngưng suy luận thì Người ban cho nó đối tượng nào đó để vừa làm cho nó ngạc nhiên và đồng thời chăm chú chiêm ngưỡng, để dù chẳng phải suy luận gì mà trong khoảng thời gian ngắn, lý trí có thể lãnh hội nhiều hơn trong nhiều năm chúng ta lấy hết sức cố gắng của con người mà suy luận. Giữ cho các tài năng của linh hồn luôn hoạt động và đồng thời có thể giữ các tài năng ấy yên tĩnh là một chuyện điên khùng. Tôi xin nói lại một lần nữa rằng, hành động như thế không hẳn là vì thiếu khiêm nhường sâu xa. Có thể là không có tội, nhưng chắc chắn hành động đó gây nên đau khổ, vì là công việc uổng phí và linh hồn cảm thấy hơi bất mãn. Tâm trạng đó giống như một người đúng lúc lấy đà nhảy, thì lại bị kéo lại, nên người ấy thấy mình đã dốc hết sức ra mà vẫn không hoàn thành được điều mình mong muốn. Ai tìm hiểu vấn đề, dù không phải cố gắng bao nhiêu cũng nhận ra tâm trạng hơi thiếu khiêm thốn mà tôi đã nói. Vì đức khiêm nhường có cái nét tuyệt hảo này là khi hành động với lòng khiêm nhường, thì không bao giờ linh hồn cảm thấy bất mãn hay áy náy tí nào cả. Thiết nghĩ là tôi đã nêu rõ vấn đề, dầu có thể là chỉ rõ cho một mình tôi thôi. Nguyện xin Chúa soi sáng cho những ai đọc sách này bằng cách cho họ có kinh nghiệm về điều đó, chỉ một chút kinh nghiệm thôi, họ sẽ hiểu ngay vấn đề.

6. Trong nhiều năm, tôi đã đọc nhiều mà tôi chẳng hiểu được điều mình đọc. Dầu Chúa đã dạy dỗ tôi trong một thời gian lâu dài, tôi vẫn không thể thốt ra được một lời nào để giải thích cho người khác giáo huấn của Chúa, và điều này làm tôi đau khổ không ít. Rồi khi Chúa muốn, thì chỉ trong khoảnh khắc, Người đã chỉ dạy mọi sự theo một cách làm tôi thật ngỡ ngàng. Tôi có thể nói rất chân thành rằng, dầu tôi đã đàm đạo với nhiều linh nhân (tức là những người chuyên nghiên cứu về những vấn đề thiêng liêng) và họ cố gắng giải thích để giúp tôi có thể nói lên những điều Chúa dạy tôi, nhưng tôi ngu si đến nỗi tôi chẳng lãnh hội được chút gì từ những lời họ chỉ dẫn. Có thể là vì Chúa muốn giữ vai ông Thầy duy nhất dạy tôi – nên Người không muốn tôi phải mang ơn ai khác về sự hiểu biết này cả - Nguyện Người được chúc tụng trong hết mọi sự. Tôi không muốn và tôi cũng chẳng hỏi ai để biết về vấn đề này (vì không bao giờ tôi tò mò về những vấn đề như thế, đó là bản năng của tôi. Có tò mò, tôi chỉ tò mò về những chuyện phù phiếm thôi), thì đột nhiên Chúa cho tôi hiểu vấn đề thật minh bạch, nên tôi có thể diễn đạt một cách thật dễ dàng khiến cho người nghe phải bỡ ngỡ. Chính tôi còn bỡ ngỡ hơn các cha giải tội nữa, vì tôi biết tình trạng dốt nát của tôi hơn các ngài. Chúa chỉ vừa mới ban ơn này cho tôi thôi. Bởi vậy, bây giờ tôi không cố gắng học cho biết những gì Chúa không chỉ dạy, trừ phi là điều đó liên hệ đến lương tâm tôi.

7. Tôi nhắc lại vấn đề rất quan trọng là chúng ta đừng tự siêu thăng tâm trí. Khi Chúa nâng lên, chúng ta sẽ nhận thấy ngay lập tức. Đặc biệt là đối với nữ giới, cố gắng trống rỗng hoá tâm trí như thế là rất nguy hiểm, vì nhân đó ma quỉ có thể nhen nhúm lên những ảo tưởng. Dầu tôi xác tín rằng những ai cố gắng đến gần Chúa với lòng khiêm tốn, thì Chúa sẽ không bao giờ để cho ma quỉ làm hại họ. Đúng hơn, từ chính những gì ma quỉ tạo nên nhằm huỷ diệt họ, họ sẽ lợi dụng được rất nhiều và lập được nhiều công hơn. Tôi đã nói nhiều về chi tiết này và cũng đã đưa ra nhiều ý kiến rất quan trọng, vì thường thường là hầu hết những người mới bắt đầu, đều rơi vào bước đường này. Nhiều người khác đã viết nhiều, còn rõ ràng và phong phú hơn tôi, nên tôi thú thật là tôi cảm thấy rất ngượng ngùng và xấu hổ khi viết về vấn đề này (dầu xấu hổ như thế vẫn chưa đủ). Nguyện Chúa được chúc tụng trong hết mọi sự, bởi Người mốn và thích thú thấy một người như tôi lại nói đến những vấn đề của Người – những vấn đề tự bản chất là cao siêu và tuyệt diệu!