Để Hiểu Đạo Chúa Hơn - 16 thế kỷ đầu của Kitô giáo - Điểm giống và khác nhau giữa Công giáo và Tin Lành

ĐỂ HIỂU ĐẠO CHÚA HƠN

+ 16 THẾ KỶ ĐẦU CỦA KITÔ GIÁO

18. Điểm giống và khác nhau giữa Công giáo và Tin Lành

Tới đây, hẳn bạn tự hỏi: Tin Lành và Công giáo khác nhau những gì? Đôi khi người ta đã quá phóng đại những điểm dị biệt. Thực ra thì cả hai bên cùng tin nhận một cuốn Kinh thánh và một bản tuyên xưng đức tin và ngày nay đang cùng tham dự vào bước tiến hợp nhất Kitô giáo toàn cầu. Tóm lại, trên căn bản chung là như nhau: "Cùng chung một Chúa, một đức tin và một phép thanh tẩy" (Thư Êphêsô 4, 5).

Trên cụ thể, người ta hay nói đến việc anh em Tin Lành không thừa nhận quyền tối cao của Giáo hoàng Rôma, chỗ đứng của Đức Maria trong đời sống tín hữu và sự cần thiết của các bí tích. Nhưng mấu chốt của vấn đề là cách giải thích giáo lý về ơn cứu rỗi (sự công chính hóa hay sự được xưng công nghĩa trước nhan Thiên Chúa). Cách thực hành của đôi bên gây cảm tưởng là giáo lý đôi bên hoàn toàn khác nhau.

Trong thực tế có lẽ chúng ta có thể trình bày mối khác biệt ấy như sau: khác với anh em Tin Lành, cộng đoàn tín hữu Công giáo nhấn mạnh nhiều hơn tới mầu nhiệm nhập thể làm người của Con Thiên Chúa. Với người Công giáo, trong sự cứu rỗi có một tấm bánh trên bàn thờ, tiếng nói của một công đồng tại Rôma, những lời tha tội... Lý do là vì Thiên Chúa đã thực sự làm người, nên trong Hội thánh ngày nay, Ngài muốn tiếp tục hành động qua những sự vật cụ thể tầm thường như thế. Dĩ nhiên, chỉ những ai tin vàoThiên Chúa mới gặp được Ngài trong những thực tại đó.

Phần các anh em thuộc Giáo hội Cải Cách (Tin Lành) thì ngay từ đầu đã tin chắc rằng Thiên Chúa không để cho người đời chạm đến Ngài trong các bí tích và quyền giáo huấn của Hội thánh ngày nay. Sự cứu rỗi có tính cách thiêng liêng nên những cái cụ thể của trần gian không thể trở thành những thực tại mang sẵn trong mình giá trị cứu rỗi cao cả đó. Như thế, những phương tiện để gặp gỡ Thiên Chúa chỉ còn lại Kinh thánh và những bản tuyên xưng đức tin của các công đồng đầu tiên. Thêm vào đó, anh em Tin Lành đặc biệt chú trọng đến kinh nghiệm nội tâm cá nhân.

Ví dụ, khi người Công giáo có tội, họ đến xưng thú với một linh mục và họ gặp được ở đó một dấu hiệu hữu hình bên ngoài bảo đảm cho sự tha thứ của Thiên Chúa (ngay cả trong trường hợp linh mục đó là một người đầy tội lỗi). Còn người tín hữu Tin Lành dựa vào dấu hiệu Chúa ban trong lòng họ để biết chắc rằng mình được ơn tha thứ. Nhưng nhờ có dấu hiệu bên ngoài, người Công giáo có ngay được rất nhiều niềm bình an và yên tĩnh trong ơn tha thứ, còn những người đi tìm sự chắc chắn được tha bằng kinh nghiệm nội tâm thường khó nhận được sự bình an trọn vẹn. Hai lối nhìn đã tạo nên hai loại người khác nhau. Hội thánh Cải cách tạo nên các tín hữu biết chú tâm hơn, ít theo thói quen, và trong đời sống đức tin biết sống với lòng họ hơn, nhưng đồng thời cũng nặng nhiều ái ngại và có vẻ ảm đạm. Trong Hội thánh Công giáo, sự bình an có vẻ nhân loại hơn, đến một cách tự nhiên hơn, nhưng đồng thời cũng có cái nguy hiểm là người ta dễ coi Thiên Chúa, tha nhân và sự vật chung quanh như chuyện quá thông thường.

Nói tóm, phong trào Cải cách Tin Lành đã góp phần giúp Dân Chúa ý thức hơn về tầm quan trọng của Kinh thánh, vai trò tuyệt đối của Chúa Giêsu trong việc cứu chuộc nhân loại. Nó cũng nhắc nhở mọi người tập trung vào điểm chính yêu là đức tin, đức cậy và đức mến, tránh dừng lại ở những điều phụ thuộc bên ngoài. Đáng tiếc là sự tách lìa khỏi Hội thánh Công giáo đã thành tiền lệ để các tín hữu Cải cách liên tục bị phân hóa thành hàng ngàn hệ phái, xé nát tấm áo không đường khâu của Chúa Kitô (x. Ga 19,23), đi ngược lại lời của Chúa Giêsu tha thiết cầu nguyện cho sự hiệp nhất (x. Ga 17).

Chia rẽ và duy trì sự chia rẽ là rơi vào bẫy của ma quỷ. Công việc của con cái Thiên Chúa phải là xây dựng hòa bình, kiến tạo tình thương và hiệp nhất. Ước gì mọi con cái của Thiên Chúa đều biết nhạy cảm nhìn nhận ưu điểm của người khác để vừa phát triển thành một vườn hoa muôn màu muôn sắc vừa giữ được sự thống nhất hài hòa, tôn trọng và yêu mến lẫn nhau.

(Còn tiếp)

- "Để Hiểu Đạo Chúa Hơn" - Thế Tâm Nguyễn Khắc Dương.