Đêm Dày - Thánh Gioan Thánh Giá - Quyển 2: Đêm tâm linh - Chương 5

 

THÁNH GIOAN THÁNH GIÁ

TOÀN VĂN SƯU TẬP CÁC TÁC PHẨM

Tập 3

ĐÊM DÀY

Quyển 2

ĐÊM TÂM LINH

CHƯƠNG 5

[Bắt đầu minh giải cho thấy ơn chiêm niệm tăm tối đối với linh hồn không chỉ là đêm dày nhưng còn là đau đớn và cực hình]

1 - Đêm tối này là tác động mạnh mẽ của Thiên Chúa trên linh hồn, thanh tẩy linh hồn khỏi những dốt nát và bất toàn cố hữu của nó, về mặt tự nhiên cũng như tâm linh. Những người chiêm niệm gọi tác động này là ơn chiêm niệm thần phú hay ơn huyền giao. Ở đây, một cách thầm kín, Thiên Chúa dạy dỗ và giáo hóa linh hồn về sự hoàn thiện của tình yêu, dù linh hồn chẳng làm gì và cũng chẳng hiểu ơn chiêm niệm thần phú như thế nào.

Bởi đây là ơn khôn ngoan đầy yêu thương của Thiên Chúa, tạo nên hai hiệu quả chính yếu trong tâm hồn; vừa thanh tẩy nó vừa soi sáng cho nó, để chuẩn bị cho nó được hiệp nhất trong tình yêu với Thiên Chúa. Do đó, cũng chính ơn khôn ngoan đầy yêu thương đã từng thanh tẩy tâm linh các phúc nhân và soi sáng cho họ, giờ đây đang thanh tẩy và soi sáng linh hồn.

2 - Hẳn bạn sẽ thắc mắc: Đã bảo rằng đây là ánh sáng thần linh soi sáng và thanh tẩy linh hồn khỏi cái dốt nát, thì tại sao ở đây linh hồn lại gọi là một đêm tối tăm? về điểm này xin thưa rằng, đối với linh hồn, ơn Khôn Ngoan thần linh này không chỉ là đêm đen và tối tăm mà còn là đớn đau và cực hình, vì hai lý do: Thứ nhất là vì sự cao vời của ơn Khôn Ngoan thần linh vượt quá các khả năng của linh hồn nên nó là tối tăm đối với linh hồn. Thứ hai là vì sự thấp hèn và nhơ nhớp của linh hồn nên sự khôn ngoan ấy sẽ trở thành đau đớn, phiền muộn và cũng là tối tăm đối với linh hồn.

3 - Để chứng minh điểm thứ nhất, ta cần nhìn nhận nguyên tắc sau đây của triết gia Aristote là: Những điều thuộc lãnh vực thần linh càng sáng sủa và tỏ tường nơi chính chúng, thì theo lẽ tự nhiên, lại càng tối tăm và kín ẩn đối với linh hồn. Cũng thế, ánh sáng càng chói chang càng làm mù tối đồng tử của con cú. Và người ta càng nhìn thẳng vào mặt trời chói lọi, mặt trời càng khiến thị giác bị tối tăm, vì ánh sáng nó quá mạnh khiến thị giác không chịu nổi và mất đi khả năng nhìn thấy.

Cũng thế, khi thứ ánh sáng thần linh của ơn chiêm niệm này ập xuống trên một linh hồn chưa hoàn toàn được soi sáng, nó liền khiến linh hồn ấy bị tối tăm về mặt tâm linh, bởi nó quá mạnh nên không những khiến linh hồn không chịu nổi mà còn tước đoạt mất cả khả năng thông hiểu tự nhiên của linh hồn. Vì thế thánh Denys và các nhà thần học huyền giao khác gọi ơn chiêm niệm thần phú này là tia bóng tối, có nghĩa là, đối với linh hồn nào chưa được soi sáng và thanh tẩy, thì luồng sáng siêu nhiên chói lọi này sẽ khống chế sức tự nhiên của trí năng và tước đoạt mất sức mạnh ấy.

Vì lý do đó, vua Đavít cũng đã nói rằng： "Gần bên Thiên Chúa và chung quanh Ngài là mây và bóng tối” (Tv 96,2). Thực ra không phải thế, nhưng chính vì trí năng yếu kém của chúng ta không đủ khả năng đạt tới sự sáng láng chói chang ấy nên đã bị mù lòa, tối tăm. Do đó, cũng chính vua Đavít nói tiếp: "Chúa dùng bóng tối làm màn bao phủ, lấy mây đen nghịt làm trướng che Ngài” (Tv 17,13), nghĩa là che giữa Thiên Chúa và trí năng chúng ta. Điều đó giúp chúng ta hiểu tại sao khi Thiên Chúa chiếu dọi tia sáng chói lọi của đức khôn ngoan ẩn tàng của Ngài vào một linh hồn chưa được biến đổi, Ngài thường khiến trí năng của linh hồn ấy chìm vào tối tăm dày đặc.

- Nguyên tác của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)