Đêm Dày - Thánh Gioan Thánh Giá - Quyển 2: Đêm tâm linh - Chương 8 (tiếp theo)

 

THÁNH GIOAN THÁNH GIÁ

TOÀN VĂN SƯU TẬP CÁC TÁC PHẨM

Tập 3

ĐÊM DÀY

Quyển 2

ĐÊM TÂM LINH

CHƯƠNG 8 (tiếp theo)

3 - Để hiểu rõ điều này hơn, ta có thể nêu lên một nét tương tự nơi ánh sáng tự nhiên thường thấy. Đó là khi một tia nắng mặt trời chiếu qua của sổ, hễ tia sáng ấy càng tinh tuyền không vướng bụi bặm thì càng ít được thấy rõ, còn nếu có nhiều bụi bặm trong không khí thì mắt ta càng dễ nhận thấy. Lý do là vì ánh sáng để tự nó thì ta không thấy nhưng nó lại là phương thế giúp ta nhìn thấy các vật thể mà nó chạm tới, song nhờ vậy người ta cũng nhìn thấy chính ánh sáng qua sự phản xạ nó tạo ra nơi các vật thể; nếu như ánh sáng không chạm vào các vật thể này, nó sẽ chẳng được trông thấy mà các vật thể ấy cũng thế. Thành thử giả như tia sáng mặt trời ấy đi vào qua một cửa sổ, băng ngang qua phòng, rồi đi ra qua cửa sổ đối diện mà chẳng chạm phải bất cứ vật thể hay bụi bặm nào trong không khí mà nó có thể phản chiếu thì hẳn căn phòng sẽ chẳng có nhiều ánh sáng hơn trước đó, đồng thời người ta cũng chẳng nhận thấy tia sáng.Trái lại nếu quan sát kỹ, người ta sẽ nhận thấy có nhiều tối tăm hơn ở chỗ mà tia sáng đang hiện diện, bởi tia sáng này cuốn hút và làm tối tăm bất cứ ánh sáng nào khác còn chính nó thì người ta lại không thấy được, bởi như chúng tôi đã nói, không có những vật thể hữu hình để nó có thể phản chiếu.

4 - Khi chạm đến linh hồn bằng ánh sáng của nó, tia sáng thần linh của ơn chiêm niệm cũng làm y như vậy, không hơn không kém. Nó vượt lên năng lực tự nhiên của linh hồn và do đó, nó làm cho linh hồn tối tăm và tước đoạt hết mọi nhận thức và nghiêng chiều tự nhiên mà trước đó linh hồn đã nhận được nhờ vào ánh sáng tự nhiên. Như thế, tia sáng thần linh ấy không những khiến linh hồn rơi vào tối tăm mà còn khiến cho các quan năng và mê thích của linh hồn cả phương diện tâm linh lẫn tự nhiên trở thành trống rỗng. Chính khi đẩy linh hồn vào tình trạng trống rỗng và tối tăm như thế, tia sáng ấy thanh tẩy và soi sáng linh hồn bằng ánh sáng tâm linh của Thiên Chúa, trong khi đó linh hồn không nghĩ rằng mình đang có được ánh sáng mà cứ cho rằng mình luôn ở trong tối tăm. Y hệt như trường hợp tia sáng mặt trời nọ, dù nó đã lọt vào căn phòng nhưng nếu nó tinh tuyền và chẳng chạm vào đâu cả, người ta sẽ chẳng thấy nó. Với ánh sáng tâm linh chiếu trên linh hồn cũng thế, khi nó tìm được một vật thể để chiếu vào, tức là khi phải am hiểu một điều gì đó về mặt tâm linh, về sự hoàn thiện hay sự bất toàn, dù là nhỏ bé đến đâu, hoặc khi phải phán đoán một điều gì đó là đúng hay sai, linh hồn sẽ lập tức thấy và hiểu rõ hơn trước đây khi nó còn trong sự tối tăm nói trên. Càng đối diện với sự bất toàn, người ta càng ý thức hơn về ánh sáng tâm linh họ đang có, hệt như tia sáng mặt trời trong căn phòng nọ, mặc dầu nó tối tăm và người ta không xem thấy chính nó, song nếu họ đưa bàn tay hay một vật gì khác ngang qua nó, lập tức họ sẽ nhận thấy cả bàn tay lẫn tia sáng mặt trời.

5 - Ánh sáng tâm linh này hết sức đơn giản, tinh tuyền và phổ quát, nó khiến mọi quan năng của linh hồn rơi vào chỗ trống rỗng và không còn dính bén gì với những điều đã nhận thức, và do đó nó không bị ảnh hưởng và nghiêng lệch về bất cứ một điều gì cụ thể có thể biết được về mặt tự nhiên cũng như thần linh. Nhờ đó, linh hồn có thể nhận biết một cách hết sức phổ quát và dễ dàng, đồng thời thấu suốt được tất cả những gì xuất hiện cho nó, dù là chuyện trên trời hay dưới đất. Vì thế thánh Tông Đồ có nói rằng: "Còn chúng ta, chúng ta đã được Thiên Chúa mặc khải cho, nhờ Thần Khí, mà Thần Khí thấu suốt mọi sự, ngay cả những gì sâu thẳm nơi Thiên Chúa ” (2Cr 2,10).

Sự khôn ngoan tổng quát và đơn giản ấy cũng có thể hiểu về điều Chúa Thánh Thần đã nói qua tác giả sách Khôn Ngoan: "Sự khôn ngoan thấu đạt khắp mọi nơi nhờ vào sự tinh tuyền của nó” (Kn 7,24) bởi lẽ nó không bị giới hạn vào bất cứ một đối tượng cụ thể nào của trí năng hay tình cảm.

Nét đặc trưng của một tâm linh đã được thanh tẩy và khử trừ mọi đối tượng cụ thể của tình cảm và trí năng là thế này: Ở tình trạng này nó không thích thú cũng không tiếp nhận một hiểu biết cụ thể nào, nhưng chỉ ở lại trong sự trống rỗng và tối tăm; nó hoàn toàn sẵn sàng để ôm lấy mọi sự theo viễn tượng mà thánh Phalô đã nói: "Dầu không có gì cả, nó vẫn chiếm hữu tất cả” (2Cr 6,10). Bởi lẽ tâm linh sống nghèo khó thế nào thì cũng đáng được hưởng cái hạnh phúc lớn lao thế ấy .

- Nguyên tác của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)