Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 1 - Chương 2: Thế nào là đêm

CHƯƠNG 2 THẾ NÀO LÀ ĐÊM* Giải thích thế nào là đêm tối mà linh hồn phải trải qua để đạt tới sự nên một. “Giữa một đêm dày” 1 - Có ba lý do khiến cái bước linh hồn vượt qua để nên một với Thiên Chúa được gọi là đêm. Lý do thứ nhất là do điểm xuất phát từ đó linh hồn đã lên đường. Nó phải ra đi mà không được mê thích bất cứ điều gì trong tất cả những cái nó có được ở trần gian này. Chối bỏ và thiếu hụt như vậy đúng là một thứ đêm đối với mọi giác quan của con người. Lý do thứ hai là do phương thế hay con đường linh hồn phải đi qua để đạt tới sự nên một ấy. Phương thế ấy là đức tin, đối với trí hiểu thì đức tin cũng tối như đêm vậy. Lý do thứ ba là do điểm đến được nhắm tới, tức là Thiên Chúa. Trong cõi sống này Thiên Chúa đối với linh hồn cũng là một đêm dày không hơn không kém. Cả ba đêm ấy phải đi qua linh hồn hay nói đúng hơn, linh hồn phải trải qua ba đêm ấy để đạt tới sự nên một với Thiên Chúa. 2 - Về ba loại đêm ấy, ta có được một hình ảnh sống động trong sách Tôbia, nơi ba đêm mà thiên thần truyền cho chàng trẻ tuổi Tôbia phải trải qua trước khi nên một với vợ chàng. Trong đêm đầu, chàng phải đốt cháy tim con cá trên lửa, ám chỉ trái tim còn yêu thích và quyến luyến những sự thuộc về thế gian. Cũng thế, muốn bắt đầu tiến đến cùng Thiên Chúa, trái tim này phải đốt cháy và thanh tấy tất cả những gì là thụ tạo trong lửa của tình yêu Thiên Chúa. Có thanh tẩy như vậy mới xua trừ được ma quỷ, vì ma quỷ chỉ có quyền lực trên linh hồn nào quyến luyến những chuyện xác phàm mau qua. 3 - Trong đêm thứ hai, Thiên thần bảo rằng chàng sẽ được tiếp nhận và nhập đoàn các vị tổ phụ là bậc cha ông trong đức tin. Bởi vì một khi qua được đêm thứ nhất, tức là tự tước bỏ những gì mơn trớn giác quan, linh hồn liền vào ngay đêm thứ hai, tức là chỉ ở trong đức tin (đức tin không loại trừ đức ái nhưng chỉ loại trừ những tri thức khác của trí hiểu như chúng tôi sẽ nói sau), vì chỉ có đức tin mới không lệ thuộc giác quan. 4 - Trong đêm thứ ba, Thiên thần bảo rằng chàng sẽ nhận được sự chúc phúc, tức là chính Thiên Chúa, Đấng đã nhờ đêm thứ hai, là đức tin, mà tự thông ban mình cho linh hồn cách kín ẩn và mật thiết tới nỗi, đối với linh hồn, đó là một đêm khác nữa. Thật vậy, cuộc thông ban này diễn ra còn tăm tối hơn những cuộc thông ban khác, như chúng ta sẽ nói sau. Sau khi trải qua đêm thứ ba này, tức là sau khi đã hoàn tất việc Thiên Chúa thông ban trong tâm linh (điều này thường diễn ra khi linh hồn lâm cảnh tối tăm mù mịt), thì tiếp theo ngay là việc nên một với Tân Nương tức là Đức Khôn Ngoan của Thiên Chúa. Thật vậy, thiên thần bảo Tôbia rằng sau đêm thứ ba chàng sẽ nên một với vợ mình trong niềm kính sợ Chúa. Khi nào niềm kính sợ ấy hoàn hảo, tình yêu cũng hoàn hảo; và đó là khi nhờ tình yêu mà linh hồn được biến đổi. 5 - Đêm có ba phần như vậy nhưng tất cả chỉ là một đêm, bởi vì đêm này cũng gồm ba phần như đêm thường vậy. Phần thứ nhất, đêm giác quan, sánh được với phần trước nửa đêm, khi ta không còn bận tâm tới sự vật chung quanh. Phần thứ hai, đêm đức tin, sánh được với lúc nửa đêm, hoàn toàn tăm tối. Và phần thứ ba giống như rạng đông, mà sau đó tiếp liền là ánh sáng ban ngày, tức là Thiên Chúa. Để hiểu rõ học thuyết này hơn, chúng ta sẽ bàn về từng nguyên nhân một. - Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ. (Còn tiếp)