Đêm Dày - Thánh Gioan Thánh Giá - Dẫn vào tác phẩm Đêm Dày (tiếp theo)

THÁNH GIOAN THÁNH GIÁ

TOÀN VĂN SƯU TẬP CÁC TÁC PHẨM

Tập 3

ĐÊM DÀY

+ Lucien Marie de Saint Joseph, OCD: DẪN VÀO TÁC PHẨM ĐÊM DÀY

II. ĐÊM TÂM LINH

Sau khi đêm giác quan đã kết thúc - song liệu có thực sự kết thúc không? - "Vẫn còn phải trải qua nhiều thời gian và năm tháng” (x. 2Đêm 1,1), đêm tâm linh mới bắt đầu. Đây là thời kỳ thanh thản, thỉnh thoảng cũng có những lúc đột nhiên đớn đau “như điềm báo trước và như sứ giả dọn đường cho đêm tâm linh sắp tới ” (2Đêm 1,1).

Đó là vì, tự sâu xa, dầu cam go tới đâu, đêm giác quan vẫn chưa hoàn tất dứt khoát được công việc. "Tì vết của con người cũ vẫn lưu lại trong tâm linh dù có thể là không tỏ tường dễ thấy ” (2Đêm 2,1). Vai trò đích thực của đêm giác quan không hẳn là tinh luyện phần cảm giác đến tận gốc rễ cho bằng chuẩn bị cho phần cảm giác được thanh tẩy triệt để, điều mà chỉ có đêm tâm linh mới thực hiện được. Đêm giác quan chỉ thuần túy đóng vai trò giúp chuẩn bị sẵn (2Đêm 3). Chỉ có một cuộc thanh tẩy đích thực là cuộc thanh tẩy tâm linh. Tuy nhiên cần phải có đêm giác quan đi trước rồi đến sự thanh thản tiếp theo, để toàn hữu thể có được khả năng chịu nổi cuộc chà xát giặt tẩy của đêm tâm linh.

Mặc dù có thể khiến môn đệ sờn lòng, vị thánh vẫn vén cho họ thấy những bất toàn đang còn kín ẩn nơi họ. Ngay giữa những ơn thông ban dịu ngọt dồi dào đến nỗi có thể gây nên những cơn xuất thần, những người đã tiến khá xa vẫn còn giữ nhiều sự bất toàn sâu xa bám rễ nơi con người họ, và vẫn không ngờ mình còn nhiều thiếu sót nhỏ nhặt nhất thời. Cả những bất toàn và thiếu sót đó đều không thể đi đôi với ơn hiệp nhất trong tình yêu hoàn hảo. Một số bất toàn phát xuất từ diễn tiến tâm lý thường xảy đến khi giao tiếp với Thiên Chúa. Diễn tiến tâm lý này chỉ loay hoay với kinh nghiệm nhân loại và do đó không thể đi đôi với Thiên Chúa mà nó muốn đạt đến. Có những bất toàn khác thuộc bình diện luân lý: một linh hồn chưa biết xoá mình đủ rất có thể rơi vào một sự kiêu ngạo khi thấy mình nhận được những ân sủng cao vời! Đây là bước chuyển tiếp đầy cam go của đời sống tâm linh, lúc ma quỷ quyết chơi xả láng một mất một còn (2Đêm 2,3) “tên gian ác ấy phục kích rất tinh vi ở bước chuyển tiếp từ giác quan tiến lên tâm linh” (Lửa 3,3). Người ta chỉ có thể đạt tới sự tinh tuyền mà ơn hiệp nhất với Thiên Chúa đòi hỏi nếu biết gỡ mình khỏi cả hai nhược điểm tâm lý và luân lý vừa nói.

Từ đó đương nhiên phải kết luận rằng: Chỉ có đêm tâm linh mới có thể giúp linh hồn tháo cởi được tất cả nỗi khốn cùng ấy và “giúp nó bước đi trong đức tin tinh tuyền là phương thế riêng biệt và thích đáng nhất giúp linh hồn được hiệp nhất với Thiên Chúa” (2Đêm 2,5). Bởi, “Chúa ơi, làm sao con người vốn được dựng nên trong thấp hèn có thể nâng mình lên với Chúa nếu như chính Chúa không đưa tay nâng nó lên, như đã từng đưa tay ra mà tạo dựng nên nó?” (Châm 39).

*****

Nguyên tác của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)