Đêm Dày - Thánh Gioan Thánh Giá - Dẫn vào tác phẩm Đêm Dày (tiếp theo)

 

THÁNH GIOAN THÁNH GIÁ

TOÀN VĂN SƯU TẬP CÁC TÁC PHẨM

Tập 3

ĐÊM DÀY

+ Lucien Marie de Saint Joseph, OCD: DẪN VÀO TÁC PHẨM ĐÊM DÀY

II. ĐÊM TÂM LINH (tiếp theo)

Dưới ánh sáng của xác quyết căn bản ấy, việc mô tả những kinh hoàng của đêm dày cũng như những đặc tính khủng khiếp của đêm ấy có một sắc thái an ủi. Người ta như cảm thấy được an toàn ngay giữa những bức tranh đang vẽ lại tấn kịch nội tâm tái tê nhất. Hãy nghĩ mà xem! Một linh hồn đã lãnh nhận nhiều từ Thiên Chúa và cũng đã dâng hiến cho Thiên Chúa thật nhiều, thế mà lại như thể đang bị nghiền nát tới tấp hoặc cùng một lúc đang bị xâu xé do những mâu thuẫn đớn đau nhất.

Tất cả những nét dùng để mô tả những nỗi kinh hoàng của đêm dày đều dựa trên sự đối lập giữa những cặp mâu thuẫn tuyệt đối nhất. Ánh sáng vô cùng tinh tuyền của Thiên Chúa ập xuống trên linh hồn đủ cho linh hồn thấy được sự bất xứng của nó và tỏ cho nó thấy nó chỉ là tối tăm (x. 2Đêm 5). Sức mạnh thần linh dần dần vây bọc lấy linh hồn và đè nặng lên sự yếu nhược của nó một cách kỳ lạ tới nỗi nó cảm thấy “như bị đè bẹp dưới trọng lượng của một gánh nặng mênh mông và tối tăm nào đó ” (2Đêm 5,6). Đến nỗi nó thấy nếu chết được còn đỡ hơn (x. 2Đêm 5,6). Tiếp đó sự chiêm niệm thần thánh ấy khi chạm trán với sự thô kệch nhân loại đang siết chặt linh hồn sẽ “phá vỡ bản thể tâm linh và nhận chìm bản thể này vào một sự tối tăm sâu thẳm tới nỗi linh hồn cảm thấy mình bị huỷ diệt và tan chảy ngay trước mặt mình và chứng kiến những khốn cùng của mình trong một cái chết tâm linh đầy kinh khiếp ” (2Đêm 6,1). Linh hồn cảm thấy bất xứng với Thiên Chúa, bị Thiên Chúa khai trừ và bị mọi người bỏ rơi, cả đến bạn hữu nó cũng bỏ rơi nó. Sau cùng, sự uy nghi và cao cả của Thiên Chúa như thể khiến cho mọi nỗi nghèo hèn và khốn cùng của linh hồn bị lôi ra giữa ánh sáng ban ngày (2Đêm 6).

Có thể nói rằng thánh Gioan Thánh Giá biết đây là điểm mấu chốt của học thuyết ngài nên vừa diễn tả xong về những đau khổ của linh hồn trên đường tìm kiếm Thiên Chúa của nó trong đêm dày, ngài nán thêm để lặp lại dưới một hình thức khác. Đây là “một nỗi khốn khổ kinh hoàng như thể bị treo lơ lửng trên không và hết thở nổi ”, và cuộc thụ nạn ghê gớm linh hồn đang gánh chịu khiến ta nghĩ đến “tác động của lửa trên rỉ sắt hay trên các tì vết của kim loại ” (2Đêm 6,5).

Những bản văn giàu màu sắc nhất của Cựu Ước được dùng để giúp cho hình ảnh cuộc cải tạo đau đớn ấy của hoạt động nội tâm nơi linh hồn trở nên sống động hơn. Êzêkiel, đặc biệt là Gióp và Giêrêmia được trưng dẫn ra để làm chứng cho nỗi kinh hoàng của đêm này. "Qua đó ta cần biết chạnh lòng thương cảm linh hồn được Thiên Chúa đặt vào thứ đêm đầy bão táp và kinh hoàng này” (2Đêm 7,3). Và nhiều lần tư tưởng này được chêm vào trong khi mô tả: “Vì thế, người ta phải lấy làm đau đớn và thương cảm cho nó ” (2Đêm 7).

Nguyên tác của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)