Đêm Dày - Thánh Gioan Thánh Giá - Dẫn vào tác phẩm Đêm Dày (tiếp theo)

 

THÁNH GIOAN THÁNH GIÁ

TOÀN VĂN SƯU TẬP CÁC TÁC PHẨM

Tập 3

ĐÊM DÀY

+ Lucien Marie de Saint Joseph, OCD: DẪN VÀO TÁC PHẨM ĐÊM DÀY

II. ĐÊM TÂM LINH (tiếp theo)

Nơi chương này nổi lên hai điều đặc biệt an ủi: điều thứ nhất tiếp nối điều đã được đề cập tới trong Đường Lên Núi Cát Minh về chủ đề “Cách thức giải thích huyền giao”. Có thể nói một khi đã quen và nhất là được thôi thúc một cách thụ động bởi Đấng mà nó hoàn toàn phó mình cho quyền năng Ngài, linh hồn sẽ trốn được đến một nơi mà ma quỷ chẳng làm được gì: "Bởi lẽ, đang khi cảm nghiệm thấy mình đang bị quân thù quấy phá, thì kỳ lạ thay! Linh hồn không cố gắng gì cả mà lại được tiến sâu thêm vào bên trong mình, mà chẳng hề biết mình tiến bằng cách nào; linh hồn ý thức được rất rõ ràng mình đang được đặt vào một chô ân náu vững chắc, rất kín ẩn và rất xa quân thù. Và như thế, nó thấy sự an bình và niềm vui sướng mà ma quỷ muốn tước đoạt của nó lại càng được gia tăng.” (2Đêm 23,4).

Ghi nhận thứ hai là nỗi đau khổ linh hồn cảm thấy trong cuộc tiếp xúc thuần tâm linh với thần dữ phát sinh từ đặc tính tâm lý khác thường của cuộc tiếp xúc ấy. Đang khi Thiên Chúa trực tiếp hành động nơi linh hồn trong thời gian đêm dày như cày vỡ đất trên thửa ruộng linh hồn thì ma quỷ lén đem nỗi đớn đau kinh hoàng này chèn vào những luống cày ấy. Nỗi kinh khiếp đớn đau linh hồn cảm nghiệm ở đây tựa như một yếu tố của cuộc cải tạo về mặt tâm lý đang được thực hiện dọc theo đêm dày. Lúc ấy người ta mới hiểu rõ hơn rằng ngay cả trong những cám dỗ hay thử thách bất ngờ nhất và cũng kinh hãi nhất vẫn có cái gì tích cực. Như vậy thử thách hay cám dỗ chính ra là để thanh tẩy linh hồn, và do thần lành xếp đặt. “Thần lành muốn dùng đêm canh thức tâm linh ấy mà thanh tẩy linh hồn và chuẩn bị cho linh hồn đón mừng cuộc đại lễ và một hồng ân tâm linh nào đó Thiên Chúa sẽ trao ban, bởi vì Thiên Chúa bắt linh hồn phải chết dở chỉ là để tăng sức sống, và Ngài hạ nhục nó chỉ là để tôn dương nó, và hồng ân này sẽ được ban sau đó không lâu. ” (2Đêm 23,10).

Ở cuối Đêm Dày, vị thánh lại ám chỉ thật rõ đến “tình trạng ngây thơ vô tội trước kia của Ađam” (2Đêm 23; xem 3Lên 28). Và theo dòng lịch sử của tâm hồn, điều này ăn khớp với chỉ dẫn đã vạch ra trong Đường Lên Núi Cát Minh, theo thứ tự luận lý khi ta nghiên cứu về những điều tốt khác nhau.

Tất cả tóm lại trong ba từ: "Đau khổ" làm nên sự tinh tuyền và sự "tinh tuyền" lại là điều kiện cần thiết và là lời mời gọi của "hiệp nhất" trong tình yêu.

Đến lúc bắt đầu chú giải ca khúc thứ III và kể lại những đặc tính tuyệt vời của đêm tâm linh, vị thánh đột ngột dừng lại và chẳng giải thích ngay cả câu thơ đầu tiên mà ngài trưng dẫn ra.

Người ta đã dựng nên những giả thuyết khéo léo nhất để giải thích sự dở dang của tác phẩm căn bản thứ hai này của vị thánh. Tuy nhiên, một vài từ được thảo ra trong chương cuối này giúp người ta đoán ra được một bầu khí rất gần gũi với bầu khí của tác phẩm Ca Khúc Tâm Linh đến nỗi người ta có cảm tưởng nếu như chính vị thánh đã chú giải những đoạn cuối cùng của bài thơ Đêm Dày thì ngài sẽ chẳng còn gì đáng kể để nói trong Ca Khúc Tâm Linh.

Thật vậy, tình yêu đớn đau và khắc khoải đã chấm dứt. Chỉ còn phải nói về những huy hoàng của ơn hiệp nhất trong tình yêu khải hoàn, và cần phải có cả một quyển Ca Khúc Tâm Linh để hát lên điều ấy...

+ Lucien Marie de Saint Joseph, OCD

Nguyên tác của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)