Để Hiểu Đạo Chúa Hơn - Thiên Chúa của Abraham - Tương giao liên ngã vị (tiếp theo)

 

ĐỂ HIỂU ĐẠO CHÚA HƠN

+ THIÊN CHÚA CỦA ABRAHAM

2. Tương giao liên ngã vị (tiếp theo)

Vì vậy, như tôi đã nói ở trên kia, cuối cùng nội dung của Kitô giáo chính là Tình Yêu. Thiên Chúa là tình yêu, do tình yêu mà sáng tạo rồi tiến tới triển nở, hoàn thành trong tình yêu, xuyên qua tình yêu, tình yêu giữa nhiều chiều hướng: Thiên Chúa xuống với con người và các thụ tạo, loài người với Thiên Chúa, loài người với nhau và loài người với các loài thụ tạo khác. Và như thế, lịch sử thánh của vũ trụ này là một tình sử, và chúng ta ai cũng biết tình sử thì đương nhiên là du dương, là ân ái, nhưng cũng dễ xảy ra những bi kịch thống thiết, có thể có đổ vỡ, có hàn gắn, có mất mát, có đau thương. Để minh họa những điều đó, tôi đã từng dùng hình ảnh một hí trường, một màn kịch và tôi nói rằng Thiên Chúa là tác giả và các thụ tạo là diễn viên; nhưng có lẽ tôi cần phải đính chính lại, cái lịch sử của vũ trụ, mà bản chất là một lịch sử thánh, là một tình sử, là một tình trường, thì Thiên Chúa không phải chỉ là tác giả hay đạo diễn mà thôi, Ngài còn là nhân vật chính. Và, như tôi nói, cái tình trường này, cũng giống như bất cứ tình trường nào, thường có những màn kịch bi ai thống thiết, nhưng rồi cuối cùng, vì bản chất của Thiên Chúa vốn là tình yêu, cho nên tình yêu sẽ toàn thắng, và đó là TIN VUI. Đó chính là điều mà tôi đã dùng hình ảnh Thiên Chúa Cha mạc khải, tức là vén màn lên, thật ra là cởi mở tấm lòng để tâm sự nỗi niềm của Ngài với nhân loại, tuy có những màn bi ai thống thiết nhưng cuối cùng toàn thắng sẽ thuộc về tình yêu. Do đó, thiên tình sử có thể tạm chia ra như thế này: một giao ước giữa Thiên Chúa với loài người, và qua loài người làm trung gian, với toàn thể vũ trụ. Cuộc giao ước đó được chia ra làm ba giai đoạn, hay nói đúng hơn là hai giai đoạn và một cao điểm làm trung tâm. Giai đoạn thứ nhất được gọi là thời Cựu ước, tức là sự tuyển chọn dân Do Thái làm miêu duệ của Tổ phụ Abraham cho đến ngày Đức Kitô giáng sinh; giai đoạn thứ hai là dân được Thiên Chúa tuyển chọn sau khi Đức Giêsu đã lên trời, không còn khép kín, không còn giới hạn trong một dân tộc cùng huyết thống là dân Do Thái, miêu duệ của Tổ phụ Abraham, nhưng được mở rộng, được phổ quát hóa, có một chiều kích bao trùm, ôm lấy toàn thể nhân loại từ ngàv được gọi là ngày giáng lâm của Thánh Linh, thành lập cộng đoàn Kitô hữu, tức là Giáo hội Kitô giáo. Hai giai đoạn đó xoay quanh cái cao điểm, hay là cái trục, đó chính là thân thế và sự nghiệp của Giêsu thành Nazareth, được nhìn nhận, được tuyên xưng như là Ngôi Hai Thiên Chúa xuống thế làm người, và đỉnh cao của thân thế và sự nghiệp ấy là cơn Khố Nạn và cuộc Phục Sinh của Ngài, cái thân thế, cái sự nghiệp mà mỗi một tâm hồn, mỗi một cộng đoàn, toàn thể nhân loại và cả vũ trụ đều được mời gọi thông dự. Thông dự, như tôi đã nói nhiều lần, gồm có hai mặt, một mặt là thừa hưởng gia nghiệp, và một mặt, đối với những chủ thể có ngã vị tính, có lý tính, có cảm tính, có ý chí, có tự do đều được mời gọi cộng tác và cao hơn nữa, có thể nói là được mời gọi đồng hóa phãn nào với chính thân thế, sự nghiệp của Giêsu, một con người, một thụ tạo kết hợp nên một với một Ngã vị Thiên Chúa. Trong tình trường đó, mỗi một thụ tạo, một mặt, vừa như được đồng hóa, duy nhất hóa với Đức Giêsu Kitô, một mặt, vẫn giữ được cá thể tính của mình; và ở cấp cao hơn, vẫn giữ được ngã vị tính, chủ thể tính của mình với một chiều kích trường tồn vĩnh tại, từ đó nhận được một cái gì gần như tương phản, nếu không muốn nói là mâu thuẫn, là vừa đồng hóa, duy nhất hóa với một hữu thể nhưng cũng vừa giữ được độc lập tính, độc đáo tính, cá thể tính, ngã vị tính của riêng mình. Và đã nói đến tình trường, thì đương nhiên yếu tính là tình yêu, mà tình yêu xét về một phương diện nào đó, ai có con tim thì đều có thể đáp lại tiếng gọi của tình yêu. Do đó, Kitô hữu không nhải là những bậc thượng trí, cũng không phải là những bậc thánh nhân, quân tử, trượng phu, anh hùng, nhưng chỉ là những ngã vị, nói một cách đơn giản, chỉ là những con người có trái tim biết yêu, biết tin tưởng vào tình yêu, đón nhận tình yêu và đáp trả lại tình yêu.

(Còn tiếp)

- "Để Hiểu Đạo Chúa Hơn" - Thế Tâm Nguyễn Khắc Dương.