Để Hiểu Đạo Chúa Hơn - 16 thế kỷ đầu của Kitô giáo - Từ nhóm mười hai đến nếp sống mới (tiêp theo)

 

ĐỂ HIỂU ĐẠO CHÚA HƠN

+ 16 THẾ KỶ ĐẦU CỦA KITÔ GIÁO

2. Từ nhóm mười hai đến nếp sống mới (tiếp theo)

Kitô giáo đã khởi đi từ cảm nghiệm sống thật về một góc thiên đàng trên trần gian. Thế nhưng chỉ sau vài trang, sách Công vụ tông đồ cho thấy nhóm lãnh đạo Hội thánh đã sớm nhận ra rằng những kẻ tin Chúa chưa phải ai cũng đã thành thiên thần. Do số lượng tín hữu tăng quá nhanh và không thể đào tạo kịp, đã xảy ra những điều tiêu cực. Sau chuyện Hanania va Saphira gian lận (Cv 5,1-11) thì đến chuyện một số người bị bỏ quên.

Góc thiên đàng trên trần gian đã sớm biến mất, để lại trong lòng người tín hữu mọi thời một nỗi nhớ nhung khôn tả. Rồi để không rơi vào sự thương nhớ viển vông, nhiều Kitô hữu đã dấn thân thực hiện lại nếp sống ấy ở một quy mô nhỏ. Từ thế kỷ III, nhiều Kitô hữu vào sa mạc sống cô tịch một mình với Thiên Chúa. Về sau các đan sĩ này liên kết thành những cộng đoàn đan tu và người ta lại được nhìn thấy cảnh sống chan hòa hiệp thông: "Không ai coi cái gì mình có là của riêng nhưng mọi sự đều là của chung". Dân Chúa được an ủi vì mẫu mực của Hội thánh vẫn còn đó, nơi những cộng đoàn chuyên tâm miệt mài với lao động và cầu nguyện.

Các tu sĩ nghiệm ra rằng có thể khắc phục sự yếu đuối của phận người nhờ thiện chí và ơn Chúa. Ở đây ơn Chúa đóng vai trò quyết định. Mỗi người cần biết mở lòng (chủ động) để đón nhận (thụ động) mà đồng thời lại phải cầu xin để được ơn mở lòng. Khi đã biết hòa cái chủ động vào hướng thụ động đón nhận, chỉ một sự đóng góp nhỏ của con người thôi cũng đủ. Một đàng sự đóng góp này dù rất nhỏ vẫn không thể thiếu, đàng khác phải khiêm nhường cầu xin để biết đóng góp như thế. Trong thực tế, sự gặp gỡ kỳ diệu này được thực hiện nơi những giờ phút cầu nguyện, nhất là cầu nguyện thinh lặng lâu giờ lúc vừa thức dậy ban mai.

Qua thời gian, các cộng đoàn đan tu ngày càng đông, có khi đến trên dưới hai trăm người. Số đông đã khiến chất lượng bị giảm sút, nếp sống hiệp thông một lần nữa bị suy thoái. Thế kỷ XI, Thánh Bênađô đã thực hiện cuộc về nguồn và canh tân tinh thần đan tu Biển Đức và khai sinh phong trào đan tu Xitô. Thế kỷ XVI, Thánh nữ Têrêsa ở Tây Ban Nha đã thực hiện cuộc về nguồn cho đời đan tu Cát Minh theo định hướng xây dựng những cộng đoàn ít người để có thể đạt được những góc thiên đàng trên trần gian. Bí quyết của vị nữ tiến sĩ Hội thánh này là ba nhân đức: khiêm nhường, từ bỏ và yêu thương.

Kinh nghiệm sống hiệp thông của các cộng đoàn đan tu đã tuôn chảy sang các hội dòng hoạt động tông đồ.

Nhiều chủng viện dùng chung một chìa khóa cho mọi phòng cá nhân. Các trụ sở truyền giáo (La Mission) khi đến Việt Nam đã được dịch thành "Nhà Chung”, từ ngữ về sau được dùng để chỉ các Tòa Giám Mục. Có lần tôi đã nghe một vị linh mục nói với một nữ tu phục vụ ở Tòa giám mục: "Ở đây là Nhà Chung, không có cái gì mình có là của riêng cả!”

Hiện nay tại Tây phương đang nảy nở một số cộng đoàn hỗn hợp cả giáo dân và giáo sĩ sống triệt để theo tinh thần Cộng đoàn Giêrusalem trong sách Công vụ tông đồ. Tại Việt Nam, nhiều cộng đoàn nhà xứ do anh em tu sĩ đảm trách, một số nhà xứ của các linh mục triều có chương trình vun trồng ơn gọi và cả một số nhà xứ khác, cũng nổi rõ dáng dấp tình hiệp thông của Hội thánh thuở ban đầu. Những thực hiện ấy cho thấy mô hình Hội thánh hiệp thông không phải là điều ảo tưởng. Mỗi người cố gắng một chút, giấc mơ Nước Trời rồi sẽ thành đạt.

(Còn tiếp)

- "Để Hiểu Đạo Chúa Hơn" - Thế Tâm Nguyễn Khắc Dương.