Để Hiểu Đạo Chúa Hơn - 16 thế kỷ đầu của Kitô giáo - Lời xin lỗi không thể thiếu

ĐỂ HIỂU ĐẠO CHÚA HƠN

+ 16 THẾ KỶ ĐẦU CỦA KITÔ GIÁO

14. Lời xin lỗi không thể thiếu

Về những lỗi lầm của giới Công giáo trong quá khứ, trước đây người Công giáo ngại nhắc đến, và nếu nhắc đến thì thường kèm theo nhiều lý lẽ biện minh. Thế nhưng Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã có thái độ hoàn toàn mới. Ngài cho lập ra những tiểu ban để nghiên cứu lại các vấn đề một cách khách quan. Suốt 27 năm làm Giáo hoàng (1978 - 2005), Ngài đã hơn 100 lần công khai lên tiếng xin lỗi về những lỗi lầm của các con cái Chúa trong lịch sử. Chẳng hạn như xin lỗi về vụ án Galilêô (1992), xin lỗi những phụ nữ bị xâm hại tình dục (1995), xin lỗi những người Do Thái đã bị các Kitô hữu ngược đãi (2000), xin lỗi những nạn nhân của Tòa Điều tra (2000), xin lỗi những người Hồi giáo bị sát hại do các cuộc Thập tự chinh (2000)... Nói chung, ngài đã thẳng thắn ngỏ lời xin lỗi đến hầu hết những ai đã phải chịu đau khổ do các Kitô hữu xuyên qua các thế kỷ lịch sử.

Cùng với Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II, người Kitô hữu ngày nay cần thẳng thắn nhìn nhận những lầm lỗi quá khứ để khiêm nhường nhận rõ hơn sứ mạng phải làm chứng cho một Đức Kitô hiền lành và khiêm nhường trong lòng.

15. Cuộc cải cách bên trong

Tuy nhiên bên cạnh những điều đáng tiếc, các thế kỷ XII và XIII cũng được chứng kiến một sức sống mãnh liệt từ lòng Dân Chúa. Người ta kiến thiết những giáo đường lộng lẫy dâng kính Chúa Giêsu và Đức Mẹ. Các hình chạm trố, kính màu, tranh tường là những bản tóm tắt về các đoạn Kinh thánh, các mầu nhiệm đức tin, các nhân đức... Đức tin của dân chúng bao trùm lên mọi sinh hoạt thường ngày. Các buổi lễ trở thành lễ hội của mọi người, với nhiều tập tục dân gian, cả đến kịch nghệ... Các tín hữu cũng bắt chước những cách thực hành đạo đức của các đan sĩ trong việc chay tịnh và cầu nguyện.

Song song, còn có cuộc cải cách từ bên trong. Đức Giáo hoàng Innôcentê III (1198 - 1216) triệu tập công đồng tại Latêranô (1215) quy tụ 1.200 giám mục và viện phụ, đẩy mạnh tông cuộc cải cách Hội thánh.

Thánh Bênađô (1090 - 1153) giúp phát triển dòng Xitô và góp phần rất lớn vào việc cải cách Hội thánh. Thánh Đa Minh (1170 - 1221) và thánh Phanxicô (1181 -1226) cổ võ nếp sống nghèo khó và đi khắp nơi giảng thuyết. Ngoài hai dòng Phan Sinh và Đa Minh, còn có dòng Cát Minh và Âu Tinh. Các tu sĩ đã tích cực ra đi truyền giáo và giảng dạy để đào tạo một lớp tín hữu mới.

Các vùng còn lại ở phía bắc châu Âu cũng đón nhận Tin mừng. Các tu sĩ Phan Sinh và Đa Minh tìm cách đối thoại với người Hồi giáo, và có một thời gian họ đã đem Tin mừng đến tận Trung Quốc.

Ở mỗi nước, Hội thánh thiết lập những trường học lớn gọi là trường Đại học. Các tu sĩ đảmnhận việc giảng dạy ở các Đại học. Thánh Tôma và thánh Bônaventura diễn tả mạc khải bằng những lập luận sâu sắc…

Các ngành nghệ thuật cũng lấy cảm hứng từ Kitô giáo, từ kịch nghệ, thủ công nghiệp cho đến kiến trúc... tạo nên một sự cân đối hài hòa cho thế kỷ XIII.

(Còn tiếp)

- "Để Hiểu Đạo Chúa Hơn" - Thế Tâm Nguyễn Khắc Dương.