Đêm Dày - Thánh Gioan Thánh Giá - Quyển 1: Đêm giác quan - Chương 12

 

THÁNH GIOAN THÁNH GIÁ

TOÀN VĂN SƯU TẬP CÁC TÁC PHẨM

Tập 3

ĐÊM DÀY

Quyển 1

ĐÊM GIÁC QUAN

CHƯƠNG 12

[Về những lợi ích đêm giác quan đem lại cho linh hồn]

1 - Cái đêm này tức là cuộc thanh tẩy các mê thích quả là diễm phúc cho linh hồn vì đem lại cho nó biết bao nhiêu ơn lành và lợi ích (mặc dù, như chúng tôi đã nói, thoạt đầu linh hồn có vẻ như bị mất mát) đến nỗi như Abraham tổ chức đại lễ mừng ngày Isaac con ông thôi bú (St 21,8), cả thiên đình cũng vui mừng bởi vì từ nay Thiên Chúa kéo linh hồn ra khỏi tã lót trẻ thơ, thôi ẵm bế, đặt nó xuống đất, tập cho nó tự bước đi, dứt nó khỏi núm vú mẹ, thôi cho những thứ đồ ăn mềm và ngọt ngào của trẻ nít để bắt ăn thứ bánh có vỏ cứng và tập cho quen với những thức ăn dành cho những người mạnh mẽ. Giờ đây giữa những tối tăm và khô khan ấy của giác quan, Thiên Chúa ban đồ ăn cứng cho linh hồn khiến nó bắt đầu cảm thấy trống rỗng và khô cạn hết những thỏa thích của giác quan. Bánh khô nói đây chính là ơn chiêm niệm thần phú mà chúng tôi đã nói tới.

2 - Giữa bao nhiêu lợi ích khác, điều đầu tiên và trọng yếu đêm chiêm niệm khô khan tối tăm đem lại cho linh hồn chính là linh hồn hiểu biết được chính mình và nỗi khốn cùng của mình. Mọi hồng ân Thiên Chúa ban cho linh hồn thường được gói ghém trong sự hiểu biết này. Hơn nữa, khác với sự phong phú linh hồn đã cảm nghiệm trước đây, những nỗi khô khan và trống rỗng của các quan năng cùng với những khó khăn phải đương đầu trong việc thực thi các việc thiện cũng sẽ khiến linh hồn nhận ra được sự thấp hèn và khốn cùng của nó, điều mà trong thời gian gặp thuận lợi trước đây nó không thể thấy được.

Về điều ấy, có một minh hoạ rất đẹp trong sách Xuất Hành. Khi Thiên Chúa muốn cho con cái Israel được khiêm hạ và mong cho họ nhận thức rõ về chính họ, Ngài đã truyền họ cởi bỏ các y phục và đồ trang sức họ thường mang ở nơi hoang mạc: “Kể từ nay các ngươi hãy cởi bỏ đồ trang sức của các ngươi đi và hãy mặc lấy bộ đồ làm việc thường ngày để Ta xem sẽ phải xử với các ngươi thế nào” (Xh 33,5 vulg) như thể Thiên Chúa muốn bảo rằng bởi vì các ngươi đang mặc trang phục hân hoan của ngày lễ, các ngươi không cảm nhận được thân phận thấp hèn của các ngươi, nên hãy cởi bỏ bộ đồ ấy đi ngõ hầu từ nay nhờ thấy mình ăn mặc hèn mọn, các ngươi sẽ nhận ra được mình chẳng đáng công trạng gì và sẽ biết phận mình là gì. Từ đó linh hồn biết được sự thật về nỗi khốn cùng của nó, mà trước đó nó không ngờ. Thật vậy, thuở còn se sua trang sức như trẩy hội, gặp được nhiều thích thú, ủi an và nâng đỡ trong Thiên Chúa, linh hồn dễ hài lòng thỏa mãn hơn vì tưởng rằng mình cũng đã phục vụ Thiên Chúa được phần nào. Thật ra, linh hồn không nghĩ như thế cách lộ liễu nhưng ít ra, qua sự thỏa mãn nhờ gặp được những cảm nghiệm thích thú, linh hồn vẫn mơ hồ có một ý tưởng về điều ấy. Thế nhưng một khi bị khoác lên người bộ đồ lao động, phải chịu khô khan và bỏ rơi, những luồng sáng trước kia bây giờ hóa thành tối tăm, thì một cách chân thực hơn, linh hồn sẽ có được cái đức tuyệt vời và cần thiết là đức biết mình; linh hồn sẽ tự coi mình là không đáng gì cả, chẳng còn thỏa mãn về mình chút nào, bởi nó thấy rằng nó chẳng làm gì mà cũng chẳng làm được gì.

Linh hồn chẳng những không tự mãn mà còn lấy làm buồn phiền vì đã không phục vụ Thiên Chúa. Điều ấy được Thiên Chúa quý chuộng và hài lòng hơn là tất cả các công việc mà linh hồn đã làm cũng như những thích thú linh hồn đã gặp trước kia, dù chúng có lớn lao đến đâu cũng chỉ là dịp cho thấy linh hồn còn nhiều bất toàn và dốt nát. Nhờ bộ đồ khô khan ấy, ngoài những lợi ích đã nói hoặc sắp nói, còn có những lợi ích khác chúng tôi không đề cập đến, tất cả đều phát xuất từ sự tự biết mình — như là nguồn gốc và cội rễ của chúng.

- Nguyên tác của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)