Đêm Dày - Thánh Gioan Thánh Giá - Quyển 2: Đêm tâm linh - Chương 9 (tiếp theo)

 

THÁNH GIOAN THÁNH GIÁ

TOÀN VĂN SƯU TẬP CÁC TÁC PHẨM

Tập 3

ĐÊM DÀY

Quyển 2

ĐÊM TÂM LINH

CHƯƠNG 9 (tiếp theo)

7 - Như thế, sự rối loạn phiền não ấy bao gồm nhiều hoài nghi, tưởng tượng và xung đột diễn ra trong linh hồn. Tình trạng ấy cộng với những hiểu biết và cảm nghiệm về những nỗi khốn cùng của mình, khiến linh hồn hoài nghi nghĩ rằng mình đã bị hư mất và những điều tốt lành đã vĩnh viễn ra đi.

Từ đó nơi tâm linh phát sinh một nỗi đớn đau và một lời thở than sâu thẳm, khiến nó phải gào phải thét lên về mặt tâm linh, đôi khi còn bật thành tiếng kêu ngoài miệng và nước mắt đầm đìa (nếu vẫn còn sức và khả năng làm được điều đó) mặc dù chẳng mấy khi nhờ đó mà lòng được vơi nhẹ.

Trong một thánh vịnh, vua Đavít đã ám chỉ điều đó qua cảm nghiệm riêng của ông: “Bị suy nhược, nát tan, kiệt sức; tim thét gào thì miệng phải rống lên ” (Tv 37/38,9). Phải rống lên bởi vì nỗi đớn đau quá lớn. Đôi khi vừa chợt nhớ đến những nỗi khốn cùng của mình cách thê thảm, người ta đã rống to lên, kéo về bao cảm xúc đau thương mà tôi không biết diễn tả cách nào hơn là lặp lại lối tỷ dụ của ông Gióp khi ông trải qua nỗi nhục nhằn tương tự: “Tiếng rống của tôi như làn nước vỡ bờ” (G 3,24). Dòng nước lắm lúc tràn bờ dữ dội tới nỗi nhận chìm và bao phủ mọi sự, cũng thế, tiếng rống và tâm tư của linh hồn nói trên đôi khi cũng dâng trào tới nỗi nhận chìm và phủ lên mọi tình cảm và năng lực sâu thẳm của linh hồn ấy bằng những nỗi đau đớn khắc khoải tâm linh khôn tả.

8 - Đêm tối này thực hiện điều ấy nơi linh hồn bằng cách che giấu hết mọi niềm hy vọng về ánh sáng của ngày mới. Ông Gióp cũng nói về điểm này như sau: “Trong đêm tối miệng tôi bị đâm thấu bởi những nỗi đau đớn và những kẻ ăn tôi không hề ngủ nghỉ” (G 30,17). Ở đây miệng có nghĩa là lòng muốn bị những đớn đau ấy xuyên thủng. Những đớn đau ấy không ngủ nghỉ cũng không ngừng xé nát linh hồn, bởi những nỗi hoài nghi và sợ hãi xuyên thấu linh hồn như thế chẳng bao giờ chịu ngơi nghỉ.

9 - Đây là một cuộc chiến đấu giao tranh rất sâu đậm bởi sự bình an đang chờ đón linh hồn sẽ rất sâu thẳm. Nỗi đau đớn tâm linh cũng thâm sâu và tinh tế vì thứ tình yêu mà linh hồn phải chiếm hữu sẽ rất thâm sâu và tinh luyện. Càng muốn có được một tác phẩm sâu sắc và hoàn chỉnh thì công sức đổ ra càng phải thâm hậu, tận tuỵ và tinh tuyền. Công sức càng nhiều, công trình càng vững. Như lời ông Gióp: “Giờ đây sự sống tôi tàn lụi …Ruột gan tôi sôi sục không ngừng” (G 30,16-27).

Cũng thế, đêm thanh tẩy này giúp linh hồn vươn tới trạng thái hoàn thiện mà chắc chắn ở đó nó sẽ đạt tới chỗ chiếm hữu và vui hưởng vô số phước lành, ân tứ và nhân đức cả nơi bản thể linh hồn lẫn nơi các quan năng. Do đó, đương nhiên trước hết linh hồn cũng phải nghiệm thấy mình bị lìa xa và bị tước đoạt hết những ơn ấy, trống rỗng, không có được một chút gì về các ơn lành ấy. Hầu như đối với linh hồn những ơn lành ấy đã lìa xa quá sức và không ai có thể thuyết phục nó rằng rồi đây những ơn ấy sẽ trở lại. Linh hồn chỉ một mực tin rằng mọi ơn lành của nó đã vĩnh viễn đi mất. Đó cũng là điều Giêrêmia muốn nói qua câu thơ đã nêu trên: “quên ngày hạnh phúc, quên giờ hỉ hoan ” (Ac 3,17).

10 - Chúng ta đã nói rằng ánh sáng chiêm niệm này chính là ánh sáng mà linh hồn phải nên một, đồng thời, khi đạt đến tình trạng hoàn thiện, linh hồn sẽ phải tìm thấy ở đó mọi ơn lành nó khát mong. Thế thì giờ đây chúng ta hãy xét xem, ánh sáng chiêm niệm ấy, tự nó rất dịu dàng và đáng yêu đối với linh hồn tới nỗi linh hồn chẳng còn sự gì khác để khát mong, thì tại sao trong những bước đầu khi ập xuống linh hồn, nó lại gây ra cho linh hồn những hậu quả nặng nề thê lương nói trên?

11 - Vấn nạn này có thể được trả lời dễ dàng và chúng tôi cũng đã giải thích phần nào [xem chương 5]. Về phía ơn chiêm niệm cũng như việc Thiên Chúa tuôn đổ chính Ngài vào linh hồn thì không thể gây ra đau đớn, trái lại còn mang đến sự ngọt ngào và thỏa mãn, như chúng tôi sẽ nói sau. Nguyên nhân đúng ra là do sự yếu nhược và bất toàn của linh hồn ấy, cũng như do những tâm trạng của linh hồn lúc ấy còn đối nghịch, chưa sẵn sàng để nhận lãnh sự tuôn trào ấy. Vì vậy, khi ánh sáng thần linh ập xuống trên nó, thế nào cũng khiến cho linh hồn phải đớn đau theo cách nói trên.

- Nguyên tác của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)