Đêm Dày - Thánh Gioan Thánh Giá - Quyển 2: Đêm tâm linh - Chương 6 (tiếp theo)

 

THÁNH GIOAN THÁNH GIÁ

TOÀN VĂN SƯU TẬP CÁC TÁC PHẨM

Tập 3

ĐÊM DÀY

Quyển 2

ĐÊM TÂM LINH

CHƯƠNG 6 (tiếp theo)

4 - Mặt thứ tư, linh hồn rơi vào khổ não chính là do một điểm ưu việt khác của ơn chiêm niệm [Xin nhắc lại, thuật ngữ “chiêm niệm” ở đây phải hiểu là ơn được Thiên Chúa thông ban chính Ngài cho ta để dẫn tới sự hiệp nhất với Ngài trong tình yêu. (Người dịch)], đó là sự uy nghi cao cả của ơn ấy. Sự uy nghi cao cả này khiến linh hồn cảm nhận nơi chính nó thái cực đối nghịch, tức là sự nghèo khó và khốn cùng thâm sâu và đây là một trong những khổ não chính của cuộc thanh tẩy này. Linh hồn cảm thấy mình thật hết sức trống rỗng và nghèo khó về cả ba mặt vật chất, tự nhiên và tâm linh, thiếu hẳn những điều tốt lành có thể làm cho nó được thỏa mãn; hơn nữa, nó còn thấy mình bị dồn vào các tai ương đối nghịch: những sự khốn cùng của những bất toàn, các quan năng thì khô khan và trống rỗng, còn tâm linh thì bị bỏ rơi trong bóng tối. Sở dĩ thế là vì ở đây Thiên Chúa đang thanh tẩy linh hồn cả phần cảm giác lẫn tâm linh, vừa theo các quan năng bên trong lẫn bên ngoài. Linh hồn cần bị trống rỗng, bị nghèo đi và bị bỏ rơi nơi những phần ấy. Nó rơi vào khô khan trống rỗng và tăm tối bởi lẽ phần giác quan được thanh tẩy nơi sự khô khan, các quan năng được thanh tẩy nơi trống rỗng mọi nhận thức và tâm linh được thanh tẩy nơi sự tối tăm dày đặc.

5 - Tất cả những điều ấy được Thiên Chúa dùng ơn chiêm niệm tối tăm để thực hiện. Ở đây linh hồn không những phải chịu đau khổ vì bị trống rỗng và bị lấy mất những chỗ nương tựa tự nhiên cũng như những điều đã nhận thức được (điều này quả là một nỗi khốn khổ kinh hoàng như thể bị treo lơ lửng trên không và hết thở nổi) mà còn phải chịu thanh tẩy nữa. Như ngọn lửa tác động lên gỉ sắt hay các tì vết của kim loại, ơn chiêm niệm ấy tiêu hủy, khai trừ và tận diệt mọi nghiêng chiều và thói quen bất toàn mà linh hồn đã mắc phải trong suốt cuộc đời của nó. Những bất toàn này vì đã ăn rễ sâu trong bản thể linh hồn nên ngoài sự nghèo nàn và trống rỗng tự nhiên lẫn tâm linh nói trên, thường linh hồn còn phải chịu một sự tàn phá rất lớn và một cực hình nội tâm, đúng như lời ngôn sứ Êzêkiel có nói: "Hãy chất đầy củi rồi nhóm lửa lên, nấu thịt cho nhừ, chế thêm đồ gia vị, cho xương cốt cháy tan” (Ed 24,10). Đó là nói về nỗi đớn đau người ta phải chịu nơi sự trống rỗng và nghèo khó của bản thể linh hồn, cả về mặt cảm giác lẫn tâm linh. Rồi vị ngôn sứ nói tiếp: “Rồi đặt nồi không trên than củi, cho nồi nóng lên cho đồng đỏ rực, cho nhơ bẩn tiêu tan và han gỉ biến sạch ” (Ed 24,11). Đoạn văn trên ám chỉ cuộc thụ nạn kinh khiếp mà ở đây linh hồn phải trải qua trong cuộc thanh tẩy bằng lửa của ơn chiêm niệm ấy. Bởi lẽ theo lời vị ngôn sứ: Để tẩy sạch và khử hết ten sét của những nghiêng chiều còn đọng lại nơi linh hồn, thì chính linh hồn phải tìm cách tự hủy diệt và tàn phá mình bởi lẽ nó cũng đã trở thành đồng bản chất với những đam mê và bất toàn ấy.

6 - Do đó, một khi được thanh tẩy trong lò lửa này như vàng trong lò luyện kim (Kn 3,6), linh hồn cảm nhận được sự tàn phá khủng khiếp này ngay nơi bản thể của nó, khiến nó trở nên cực kỳ nghèo khổ, như thể đang hấp hối. Cảm nghiệm ấy đã được vua Đavít diễn đạt qua lời kêu cứu:

Lạy Chúa Trời xin cứu vớt con, vì nước đã dâng lên tới cổ.

Con bị lún sâu xuống chỗ sình lầy

Chẳng biết đứng vào đâu cho vững,

Thân chìm ngập trong dòng nước thẳm,

Sóng dạt dào đã cuốn trôi đi.

Kêu hoài nên kiệt sức, họng con đã ráo khô.

Đôi mắt đã mỏi mòn bởi trông chờ Thiên Chúa.

(Tv 68,2-4)

Ở đây Thiên Chúa hạ nhục linh hồn hết mức để sau đó lại suy tôn lên thật cao. Mà nếu Thiên Chúa không sắp xếp cho những cảm nghiệm ấy sớm ngủ yên sau khi chúng đã rộ lên nơi linh hồn thì hẳn người ta sẽ chết mất chỉ trong vài ngày. Thế nhưng thường thì thời gian người ta cảm nghiệm với một cường độ mãnh liệt sâu xa như thế chỉ là từng hồi từng chặp. Đôi khi những cảm nghiệm ấy mãnh liệt tới nỗi linh hồn như thể thấy hỏa ngục và sự hư mất đời đời lồ lộ trước mắt, như thể “đi vào cõi âm ti đang lúc vẫn còn sống” (Tv 55,15), bởi lẽ ở đây linh hồn cũng đang chịu một cuộc thanh tẩy y hệt cuộc thanh tẩy ở luyện ngục. Vì cuộc thanh tẩy họ đang chịu cũng chính là cuộc thanh tẩy sẽ xảy ra ở luyện ngục. Do đó linh hồn nào ở đời này đã trải qua cuộc thanh tẩy ấy thì sẽ không phải vào luyện ngục hoặc chỉ dừng lại đó một thời gian ngắn bởi một giờ chịu đau khổ qua sự thanh tẩy ở đời này sinh ích hơn nhiều giờ trong cuộc thanh tẩy ở luyện ngục.

- Nguyên tác của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)