Đêm Dày - Thánh Gioan Thánh Giá - Dẫn vào tác phẩm Đêm Dày (tiếp theo)

THÁNH GIOAN THÁNH GIÁ

TOÀN VĂN SƯU TẬP CÁC TÁC PHẨM

Tập 3

ĐÊM DÀY

+ Lucien Marie de Saint Joseph, OCD: DẪN VÀO TÁC PHẨM ĐÊM DÀY

II. ĐÊM TÂM LINH (tiếp theo)

Tận thâm sâu, nỗi đớn đau mà các linh hồn diễm phúc đang bị tôi luyện trong ngọn lửa của đêm dày cảm nhận được ở đây giống như nỗi đớn đau ở luyện ngục (2Đêm 7). Nó khiến cho giọng văn của vị thánh đạt tới một xúc cảm kỳ lạ. Thật vậy, thứ khổ hình thâm sâu của linh hồn nói đây thật bất ngờ, linh hồn cảm thấy mình “có điều gì đó đáng bị Thiên Chúa ghê tởm và khai trừ một cách chính đáng cho đến đời đời” (2Đêm 7,7). Ngay cả tình yêu mà linh hồn thấy mình đang dành cho Thiên Chúa cũng thành duyên cớ khiến nó khổ đau thay vì được an ủi vỗ về. Thế mà so với trước, tình yêu của nó lúc này chân thực hơn bao giờ. Linh hồn nghĩ rằng nơi nó chẳng có gì và sẽ chẳng bao giờ có gì khiến nó đáng được Thiên Chúa yêu hoặc đáng được yêu Thiên Chúa mà chỉ thấy quá nhiều nguyên cớ "để đáng bị khai trừ bởi Đấng mà nó yêu mến và khao khát biết bao ” (2Đêm 7,7).

Cả đến cầu nguyện cũng không sao thực hiện được. Nói đúng hơn, cái nỗ lực nó thực hiện để đến với Thiên Chúa cằn cỗi như thế làm sao gọi là cầu nguyện được? (x. 2Đêm 8,1).

Sau khi mô tả lại các nỗi đau khổ xong thánh nhân liền đưa ra một vài giải thích. Người ta cảm thấy như có một thứ an toàn nào đó về mặt trí năng rất hữu ích khi gặp lại những lối diễn tả từng được sử dụng trong tác phẩm Đường Lên Núi Cát Minh để mô tả hoạt động thần linh cũng như gặp lại những so sánh đã dùng trong tác phẩm ấy, chẳng hạn hình ảnh tia sáng chiếu qua căn phòng tối tăm (2Đêm 8 ).

Trên tập san Nghiên cứu Cát Minh [Số 10 năm 1938 trang 254 -281], chúng tôi đã cố gắng cho thấy mọi nỗi đau đớn của đêm dày có thể có nghĩa là linh hồn đang quằn quại để luyện lọc một phương thức mới mẻ trong việc hiểu biết, yêu mến và nếm hưởng Thiên Chúa. Hành trình đêm dày đang tấn công thẳng vào để khử trừ tận gốc rễ cái bất toàn hai mặt, cả về tâm lý và luân lý, từng biến linh hồn thành một kẻ tập sự thật vụng về trên con đường tình yêu, hay cùng lắm cũng chỉ là một người đã tiến khá xa nhưng vẫn còn lem luốc đầy lầm lỗi. Từ đó hai ý tưởng khải thị (tâm lý) và thanh tẩy (luân lý) trở thành thường xuyên gắn bó với nhau. Tất cả những điều ấy thật hoàn toàn mới mẻ đối với linh hồn đến nỗi nó như bị choáng ngợp. "Linh hồn tưởng mình đã bị lạc mất chứ không còn ở trên đường lành”(2Đêm 16,8), những nẻo đường nó đang dấn bước càng lúc càng xa lạ với nó. Thế nhưng chính là do lửa đang tác động trên củi mới mang lại một thứ ánh sáng như thế. Chúng ta đã quen thuộc với lối so sánh đơn giản ấy thế nhưng những kết luận vị thánh rút ra từ đó cho thấy đó quả là một lối giải thích đích thực chứ không phải chỉ là một so sánh (2Đêm 10,2-9).

Nguyên tác của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)