Đêm Dày - Thánh Gioan Thánh Giá - Dẫn vào tác phẩm Đêm Dày (tiếp theo)

 

THÁNH GIOAN THÁNH GIÁ

TOÀN VĂN SƯU TẬP CÁC TÁC PHẨM

Tập 3

ĐÊM DÀY

+ Lucien Marie de Saint Joseph, OCD: DẪN VÀO TÁC PHẨM ĐÊM DÀY

II. ĐÊM TÂM LINH (tiếp theo)

Như thế mọi sự đều sáng tỏ. Chẳng hệ gì nếu đôi lúc linh hồn nghĩ rằng đã mất hết tất cả. Chẳng hệ gì nếu trong nhiều giai đoạn lâu dài, linh hồn cảm thấy mình như ngất đi giữa nhiều khổ não tới mức muốn khóc một chút cho vơi cũng không được (2Đêm 9,5). Sự an bình nó đang chờ đợi mới thâm sâu và tình yêu nó phải chiếm lĩnh mới thiết thân và thuần khiết biết dường nào! (x. 2Đêm 9,9).

Thế rồi như trong một giải thưởng an ủi, thánh nhân chỉ cho linh hồn thấy rằng từ này về sau nó sẽ hái được hoa trái từ những giọt lệ đổ ra và những điều diễm phúc của đêm dày phát sinh từ những điều khủng khiếp của đêm ấy (2Đêm 10,10).

Trung thành với học thuyết chắc nịch của ngài về điểm này, tiếp đó vị thánh liền nhấn mạnh tới tình yêu. Tình yêu này có hai đặc điểm nổi bật. Thứ nhất, nó đầy tính cách đam mê theo một ý nghĩa đặc biệt, không những là nồng nàn say đắm mà còn được lãnh nhận một cách thụ động nơi linh hồn. Phải chăng vị thánh chỉ chơi chữ hay ngài muốn diễn tả một thực tại sâu xa khi không ngần ngại đặt kề nhau hai từ passif (thụ động) và passion (đam mê)? Thứ hai là, từ thứ tình yêu đam mê này phát sinh một hiểu biết mới về Thiên Chúa: “Giữa những xung đột tối tăm ấy, linh hồn cảm thấy mình đang bị một thứ tình yêu thần linh đánh cho bị thương chí tử, đồng thời cảm thấy mình đang được nhận thức và được nếm trước về Thiên Chúa, mặc dù không phải là hiểu được một điều gì cụ thể... ” (2Đêm 11,1). Và một lần nữa, chính diều răn thứ nhất: yêu Thiên Chúa hơn hết mọi sự lại dược nêu ra và dược bình luận với những ngôn từ trìu mến: "Con sẽ duy trì sức mạnh con cho Chúa” (Đnl 6,5 và Tv 58/59,10; 2Đêm 11,3). Dường như dối với thánh nhân, rõ ràng chẳng còn con đường nào khác có thể giúp linh hồn đạt tới được sự hoàn thiện của Tình Yêu.

Tiếp theo là những phân tích làm chúng ta phải sửng sốt, những phân tích phơi bày những nỗi kinh hoàng của linh hồn, nỗi đói khát Thiên Chúa của linh hồn cũng như sức mạnh nội tâm nó cảm nhận dược “giữa những khổ não tối tăm mà đầy yêu thương ấy” (2Đêm 11,7). Diễm phúc thay những linh hồn đã được thanh tẩy và soi sáng như thế, bởi “Chúa Cứu Thế của chúng ta đã gọi những kẻ có lòng trong sạch là diễm phúc và là những kẻ ‘được yêu thương’ , bởi diễm phúc không phát xuất từ đâu khác hơn là tình yêu” (2Đêm 12,1). Những câu như thế dù đọc chỉ một lần người ta sẽ chẳng bao giờ quên được.

Thực sự vào lúc đầu, “không phải lúc nào linh hồn cũng cảm thấy sự bùng cháy và nỗi khắc khoải ấy của tình yêu ” (2Đêm 12,5). Khi thì trí năng cảm nhận được nhiều hơn, khi khác lòng muốn lại cảm nhận nhiều hơn. Nhiều trường hợp khác cả hai quan năng đều cùng hứng chịu. Cả giác quan cũng chịu đau khổ ghê gớm hơn so với nỗi khổ ở đêm giác quan (2Đêm 13,4). Nhưng không điều gì nơi tất cả những thứ ấy có thể khiến vị thánh rời khỏi đề tài ngài ưa thích. Ngài quay lại với đề tài tình yêu là để xác dịnh rằng vào lúc đầu, những nỗi khắc khoải của tình yêu không nhất thiết mặc lấy hình thức nóng bỏng của một sự thiêu đốt mà đúng là hình thức của một sự kính sợ phát sinh từ thứ tình yêu kính trọng đối với Thiên Chúa, điều được quý chuộng hơn hết trong đêm dày (2Đêm 13,5).

Nguyên tác của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)