Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 2 - Chương 26: Loại mạc khải thứ nhất

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 2

CHƯƠNG 26

LOẠI MẠC KHẢI THỨ NHẤT *

1 - Để nói cho thích đáng về chủ đề nay, tức là việc nhận thức những sự thật trần trụi, thiết tưởng tôi cần được Thiên Chúa cầm tay giúp viết. Bởi lẽ, thưa quý độc giả mến yêu, bạn nên biết rằng những gì nơi các sự thật ấy có tác dụng đến linh hồn thì vượt quá mọi ngôn từ. Tuy nhiên khi nói đến những điều này tôi chỉ nhằm dẫn đường chỉ lối cho các linh hồn biết nhờ chúng mà đạt đến sự nên một với Thiên Chúa, vì thế tôi xin bàn về chúng cách vắn tắt và chừng mực, đủ đáp ứng cho chủ ý của chúng tôi.

2 - Loại thị kiến này, hay nói đúng hơn, những nhận thức về các sự thật trần trụi này rất khác với loại thị kiến chúng tôi đã đề cập ở chương 24. Nó không như việc xem thấy những điều hữu hình bằng trí hiểu nhưng chủ yếu là trí năng được hiểu và xem thấy những sự thật về Thiên Chúa và những sự thật của nhiều điều thuộc quá khứ, hiện tại và tương lai.

3 - Loại nhận thức này được phân biệt thành hai: Một số liên can tới Thiên Chúa là Đấng Tạo Hóa, còn một số khác liên can tới các thụ tạo, như chúng tôi đã nói. Cả hai loại đều đem lại hoan lạc cho linh hồn, nhưng những nhận thức liên can tới Thiên Chúa vẫn gây ra sự hoan lạc không gì sánh được và cũng chẳng lời lẽ nào diễn tả được, bởi lẽ đó là những nhận thức về chính Thiên Chúa và sự hoan lạc vì chính Thiên Chúa, Đấng mà vua Đavít từng nói: "Không một ai sánh được như Ngài" (Tv 39,6). Thiên Chúa là đối tượng trực tiếp của những nhận thức này, trong đó ta cảm nghiệm được một thuộc tính nào đó của Thiên Chúa (hoặc sự toàn năng, hoặc sức mạnh hoặc lòng nhân từ và dịu dàng của Ngài) cách thật cao vời... Mỗi lần người ta cảm nhận được ơn thông hiểu này, nó lại gắn chặt vào linh hồn. Điều này thuộc về sự chiêm niệm thuần túy nên linh hồn thấy rõ là không sao diễn tả được bằng lời. Người ta chỉ có thể bày tỏ qua một vài kiểu nói chung chung đã thốt lên giữa lúc cảm nhận thật dồi dào sự hoan lạc và các ơn lành. Tuy nhiên, qua đó vẫn không thể nào hiểu thấu được những gì linh hồn cảm nếm nơi sự chiêm niệm ấy.

4 - Vua Đavít, sau khi cảm nghiệm đôi chút về điều ấy, cũng chỉ nói lên được những lời chung chung và khái quát rằng: "Quyết định Chúa phù hợp chân lý, hết thảy đều công minh, thật quý báu hơn vàng, hơn vàng y muôn lượng, ngọt ngào hơn mật ong, hơn mật ong nguyên chất" (Tv 18,10 -11).

Chúng ta đọc trong sách Xuất Hành, ông Môsê đã được Thiên Chúa tỏ mình khi Ngài lướt qua trước mặt ông. Lúc ấy ông cũng chỉ thốt lên được những tữ ngữ tổng quát và chung chung nói trên. Ông vội phủ phục xuống đất, miệng nói: "Thiên Chúa nhân hậu và từ bi, hay nén giận, giàu nhân nghĩa và thành tín, giữ lòng nhân nghĩa với muôn ngàn thế hệ" (x. Xh 34,5-8). Vì không thể diễn tả những gì đã nhận biết về Thiên Chúa qua chỉ một lần nhận thức ấy, nên Môsê chỉ thể nói và tỏ bày điều đó bằng tất cả những lời trên đây.

Và mặc dù đôi khi trong các lần nhận thức như thế, người ta có thốt ra những lời nói, linh hồn vẫn thấy rõ là nó đã chẳng nói được gì về những điều mình cảm nhận vì chẳng có danh từ thích hợp nào để diễn tả điều đó. Vì thế, khi có được cảm nhận cao cả này về Thiên Chúa thì thánh Phaolô cũng chẳng quan tâm nói lên câu gì ngoài câu: "Người phàm không được phép nói lại" (2Cr 12,4).

5 - Những nhận thức thần linh này hướng thẳng vào Thiên Chúa, là Nguyên Lý Tối Cao, nên chẳng bao giờ liên quan đến những cái cụ thể. Do đó chúng không thể được diễn tả một cách chính xác, bằng không, một cách nào đó, chúng chẳng khác gì một sự thật nào đó về các vật thấp hèn hơn Thiên Chúa mà người ta cảm nhận cùng lúc. Đã là những nhận thức về Thiên Chúa thì không thể nào chính xác như thế.

Những nhận thức cao vời này là chính sự nên một với Thiên Chúa nên chỉ linh hồn nào đã đạt đến sự nên một mới có được. Nhận được chúng có nghĩa là linh hồn được Thiên Chúa vuốt ve âu yếm và như thế, linh hồn đang nhận biết và cảm nếm được chính Thiên Chúa. Mặc dù không một cách hiển nhiên rõ ràng như trong cõi vinh quang, đây vẫn là cái chạm nhẹ của nhận thức và hương vị cao siêu tới nỗi xuyên thấu bản thể của linh hồn và ma quỷ không thể xen vào hoặc tạo ra một cái gì khác tương tự, bởi vì chẳng có gì giống như thế mà cũng chẳng có gì so sánh được. Ma quỷ cũng không thể trút vào linh hồn một hương vị hay một sự hoan lạc nào giống như thế được, bởi lẽ những nhận thức ấy mang lại một sự hiểu biết về bản tính Thiên Chúa và cuộc sống đời đời và quỷ ma chẳng thể nào ngụy tạo ra một điều cao siêu đến thế.

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)