Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 2 - Chương 29: Những lời nói “liên tiếp” (tiếp theo)

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 2

CHƯƠNG 29

NHỮNG LỜI NÓI "LIÊN TIẾP" * (tiếp theo)

10 - Ma quỷ thường xen vào loại lời nói nội tâm liên tiếp này rất nhiều, cách riêng là nơi những người có phần nghiêng chiều hay quyến luyến chuyện đó. Ngay lúc họ khởi sự hồi tâm lắng đọng thì ma quỷ thường có thói quen đề ra cho họ đủ chuyện khiến họ lạc đề. Bằng gợi ý, nó tạo ra nơi trí hiểu của họ những nhận thức và lời lẽ. Nó xô đẩy và phỉnh gạt họ một cách tinh tế bằng những chuyện như thật. Đây là một trong những cách thức ma quỷ sử dụng để tự thông ban cho những ai đã thầm kín hay minh nhiên giao kết với nó cách nào đó, như nó vẫn hay tự thông ban cho một số người lạc giáo, nhất là những người đứng đầu lạc giáo bằng cách thông cho trí hiểu họ những nhận thức và lý lẽ rất tinh vi, sai lệch và lầm lạc.

11 - Từ những điều nói trên, phải hiểu rằng những lời nói liên tiếp ấy có thể phát sinh nơi trí hiểu từ ba nguyên nhân sau: Từ Chúa Thánh Thần, Đấng lay động và soi sáng trí hiểu; từ ánh sáng tự nhiên của chính trí hiểu; và từ ma quỷ là kẻ có thể nói bằng gợi ý.

Quả là khó mà nói cho đầy đủ mọi dấu chỉ giúp phân biệt các lời nói ấy phát sinh từ nguyên nhân này hay nguyên nhân kia, mặc dù vẫn có thể đưa ra một số dấu chỉ tổng quát như sau: những lời lẽ và nhận thức nào khiến linh hồn vừa đạt đến niềm mến yêu vừa cảm nhận tình yêu đó với lòng khiêm nhu, kính sợ Thiên Chúa thì đó là dấu chỉ chúng thuộc về Chúa Thánh Thần, Đấng thường vẫn mặc cho chúng thứ tình yêu ấy khi Ngài thực hiện các ân sủng đó.

Khi các lời nói ấy phát sinh chỉ do sự năng động và ánh sáng của trí hiểu thì chính là trí hiểu đã thực hiện tất cả những điều đó mà chẳng có sự hoạt động của các nhân đức nói trên. Lòng muốn có thể yêu mến theo cách tự nhiên nhờ sự hiểu biết và soi sáng của các sự thật ấy nhưng sau khi nguyện gẫm, lòng muốn lại thấy khô khan. Tuy nhiên nó không hướng chiều về sự tự phụ hay điều xấu xa nếu như ma quỷ không đến cám dỗ nó. Sự khô khan ấy không xảy ra đối với trường hợp những lời nói phát sinh tự thần lành bởi vì sau khi nguyện gẫm, lòng muốn thường mang nặng tình cảm với Thiên Chúa và nghiêng về điều thiện. Đôi khi cũng xảy ra là lòng muốn vẫn khô khan dầu được sự thông tri của thần lành nhưng đó là do ý Thiên Chúa sắp đặt như thế nhằm sinh ích cho linh hồn. Còn những lần khác linh hồn không cảm nhận được nhiều các hoạt động hay tác động của các nhân đức tuy nhiên điều xảy ra ấy vẫn là tốt.

Bởi đó tôi xin nói là đôi khi quả khó biết được sự khác biệt giữa lời nói này hay lời nói kia dựa trên các hậu quả khác nhau mà chúng tạo ra. Tuy nhiên những hậu quả chúng tôi nêu ra ở trên đây là những hậu quả thông thường nhất mặc dù có lúc chúng xảy đến dồi dào nhiều hay kém hơn lúc khác.

Những lời lẽ của ma quỷ cũng thường khó nhận biết và phân biệt. Thông thường thì chúng làm cho lòng muốn trở thành khô khan đối với tình yêu mến Thiên Chúa cũng như tâm linh thường nghiêng về hư danh, tự hào và tự mãn. Tuy nhiên, đôi khi chúng cũng đặt vào linh hồn một thứ khiêm nhu giả tạo và những tình cảm nhiệt thành của lòng muốn bắt nguồn từ lòng tự ái, do đó phải là người giàu tâm linh mới nhận biết được. Sở dĩ ma quỷ làm chuyện đó là để giấu mặt kỹ hơn vì đôi khi nó biết rất rõ phải làm thế nào cho người ta nhỏ lệ trước những cảm tình nó đặt ra để qua đó nó đưa vào linh hồn những sự nghiêng chiều mà nó muốn. Ma quỷ luôn nỗ lực thúc đẩy lòng muốn quý chuộng những thông tri nội tâm này và gắn bó vào chúng ngõ hầu linh hồn bận tâm vào những thứ chẳng nhân đức tí nào, mà trái lại, là dịp khiến người ta đánh mất cái nhân đức mình đã có.

12 - Xin nhớ là cần phải luôn thận trọng đối với các loại lời nói trên cũng như những thứ nhận thức khác, để khỏi bị phỉnh gạt và khỏi bị cản trở. Xin đừng xem trọng chúng nhưng chỉ nghĩ cách tập hướng lòng muốn hướng về Thiên Chúa cách kiên định, chu toàn lề luật và các lời khuyên thánh thiện của Ngài. Sự khôn ngoan của các thánh là ở chỗ luôn biết hài lòng với việc biết được các mầu nhiệm và các sự thật theo sự đơn sơ và chân thật mà Hội Thánh đề ra cho chúng ta. Như thế đã đủ để thiêu đốt lòng muốn thật nhiều rồi, đừng nên lao mình vào những vực thẳm và sự tò mò nơi đó khó lòng thoát khỏi nguy hiểm. Chính vì thế thánh Phaolô đã nói: "Đừng đi quá mức khi đánh giá mình" (Rm 12,3), cũng có thể nói là: không nên biết nhiều hơn những gì cần biết. Những gì trên đây về những lời nói liên tiếp thiết tưởng như thế là đủ.

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)