Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 2 - Chương 21: Sự tò mò không cần thiết (tiếp theo)

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 2

CHƯƠNG 21

SỰ TÒ MÒ KHÔNG CẦN THIẾT * (tiếp theo)

9 - Ta cũng có thể biết được những biến cố và những hậu quả siêu nhiên nhờ các nguyên nhân của chúng là những điều Thiên Chúa quan phòng sẽ sắp đặt cách công bằng và ngay chính trước những điều tốt và những điều xấu mà con cái loài người gây ra. Người ta có thể theo lẽ tự nhiên mà suy đoán để biết được một người nào đó, một thành phố nào đó hoặc một tổ chức nào đó sẽ lâm vào tình trạng cùng quẫn đến độ - theo sự công bình và lòng nhân hậu của Thiên Chúa - Ngài sẽ can thiệp bằng hình phạt hoặc sự cứu giúp, nói tắt là bằng cách thức phù hợp với nguyên nhân đang đòi hỏi. Rồi với sự hiểu biết ấy người ta có thể nói: “Vào thời điểm đó, Thiên Chúa sẽ ban cho các bạn chuyện đó hoặc sẽ làm chuyện đó, hoặc vấn đề đó chắc chắn sẽ xảy ra... ” Thánh nữ Giuđitha đã giúp Holopherne hiểu sự thật ấy. Để thuyết phục ông tin rằng con cái Israel chắc chắn sẽ bị diệt vong, trước hết bà đã kể cho ông nghe nhiều tội lỗi và những điều xấu xa họ đã làm (Gđt 11,8-12). Rồi bà nói thêm: "Vì họ đã làm những chuyện đó, chắc chắn họ sẽ bị diệt vong" (Gđt 11,15). Đây là vấn đề xem nhân mà biết quả như người ta vẫn nói: “Những tội thế nọ chắc chắn sẽ gây ra những hình phạt thế kia”. Đúng như lời trong sách Khôn Ngoan: "Mỗi người sẽ bị trừng phạt theo tội trạng của mình" (Kn 11,17).

10 - Ma quỷ có thể biết chuyện đó không chỉ theo lẽ tự nhiên mà còn do kinh nghiệm từng được trông thấy Thiên Chúa làm những chuyện tương tự. Từ kinh nghiệm ấy, nó có thể tiên đoán một điều gì đó và rồi đã xảy ra đúng như thế. Cũng như thánh Tôbia đã biết được hình phạt sẽ đến trên thành Ninivê (x. Tb 14,6) qua nguyên nhân của nó. Ông đã cảnh báo con ông: "Này con, sau khi ta và mẹ con qua đời, con hãy rời khỏi mảnh đất này vì nó sẽ không tồn tại nữa đâu. Bởi lẽ cha thấy chính tội ác của nó là nguyên cớ tận số của nó" (x. Tb 14,12-13). Cả ma quỷ lẫn Tôbia đều có thể biết được chuyện đó không chỉ do nơi tội ác của thành ấy mà còn do kinh nghiệm khi quan sát thấy dân cư thành ấy đã phạm những tội ác từng khiến Thiên Chúa phá hủy thế gian trong trận đại hồng thủy (x. St 6,5-7); và những tội ác của dân Sôđôma cũng từng khiến dân này bị lửa diệt vong (x. St 19,24-25). Dĩ nhiên Tôbia biết được chuyện ấy còn là nhờ thần khí Thiên Chúa nữa.

11 - Và ma quỷ cũng có thể biết được một người nào đó theo lẽ tự nhiên sẽ không thể nào sống lâu quá ngần ấy năm và báo trước điều đó. Có biết bao nhiêu chuyện như thế, không sao nói hết. Ma quỷ có thể dùng tất cả để dệt nên một mạng lưới những điều dối trá phức tạp và tinh tế. Muốn thoát khỏi những cạm bẫy ấy, cần tránh hết mọi lời mạc khải, mọi thị kiến cũng như những lời nói siêu nhiên.

Thiên Chúa có lý để nổi giận với những người chạy theo những thứ ấy bởi Ngài thấy rằng như thế là họ liều lĩnh lao mình vào nhiều nguy hiểm, là tự phụ, tò mò, tích tụ lòng kiêu căng, gốc rễ của hư vinh hão huyền, đưa đến chỗ coi khinh những gì thuộc về Thiên Chúa và khởi đầu cho nhiều điều xấu xa như đã từng xảy đến cho nhiều người. Những kẻ liều lĩnh ấy khiêu khích cơn giận của Thiên Chúa đến nỗi Ngài cố tình để họ rơi vào lệch lạc và sai lầm, tâm trí u mê và xa lìa những nẻo đường ngay chính của cuộc sống, lao theo những thứ hão huyền viển vông như lời ngôn sứ Isaia: "Đức Chúa đã đổ tràn xuống giữa chúng một thần khí hoang mang" (Is 19,14), nói nôm na ra là "tật hiểu ngược nghĩa". Điều Isaia nói đây đụng thẳng vào vấn đề chúng ta đang bàn. Ông chống lại những kẻ cứ gắng tìm biết chuyện này chuyện nọ trong tương lai qua con đường siêu nhiên. Chính vì thế ông nói Thiên Chúa đã gieo vào tâm trí họ tật hiểu ngược nghĩa. Chẳng phải vì Thiên Chúa đã muốn hay đã thực sự ban cho họ tâm linh lầm lạc nhưng chính vì họ muốn dây mình vào bnhững chuyện mà theo lẽ tự nhiên họ không thể đạt tới. Nổi giận về chuyện ấy, Thiên Chúa đã để mặc cho họ rơi vào lầm lạc và không ban ánh sáng Ngài cho họ trong những chuyện mà Ngài không muốn cho họ dây mình vào. Nhu thế, Isaia có ý nói Thiên Chúa tuớc đoạt ánh sáng để gieo cho họ thứ tật hiểu ngược nghĩa. Hiểu theo cách ấy chính Thiên Chúa đã gây nên sự thiệt hại này, Ngài là căn nguyên tước đoạt, bởi lẽ Ngài rút hết ánh sáng và sự phù giúp của Ngài, rút mất nhiều đến nỗi nhất thiết họ phải rơi vào lầm lạc.

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)