Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 3 - Chương 13: Được tự do đến với Chúa (tiếp theo)

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 3

CHƯƠNG 13

ĐƯỢC TỰ DO ĐẾN VỚI CHÚA * (tiếp theo)

3 - Để giải tỏa khúc mắc trên, cần lưu ý đến những gì chúng tôi đã nói ở các chương 15 và 16 của quyển II, trong đó chúng tôi đã trả lời phần lớn cho điểm hoài nghi này. Tại các chương ấy, chúng tôi đã nói rằng các ơn lành dào dạt nơi linh hồn từ những nhận thức siêu nhiên phát xuất từ Thiên Chúa vẫn được thực hiện cách thụ động ngay lúc những nhận thức ấy được đề ra cho giác quan mà các quan năng không cần phải hoạt động gì cả.

Do đó, lòng muốn không cần phải làm một động tác nào để đón nhận chúng. Nếu linh hồn muốn hành động bằng các quan năng của nó, với hành động thấp hèn tự nhiên của nó, nó sẽ chẳng rút ra được lợi ích nào từ việc tập luyện của nó mà chỉ ngăn cản công cuộc siêu nhiên Thiên Chúa đang dùng những nhận thức ấy để thực hiện nơi linh hồn. Thiên Chúa đã ban cho linh hồn những nhận thức tưởng tượng ấy cách thụ động, thì linh hồn cũng phải xử sự nơi những nhận thức ấy cách thụ động, không can thiệp chút gì vào những hành động bên trong hay bên ngoài của chúng.

Với thái độ ấy, linh hồn giữ vẹn được các tâm tình về Thiên Chúa, không đánh mất chúng vì cách thức hoạt động thấp hèn của nó. Đó cũng đúng là linh hồn không dập tắt Thần khí; bởi nó chỉ dập tắt Thần khí khi nào nó muốn xử sự khác với cách Thiên Chúa hướng dẫn. Nghĩa là trong khi Thiên Chúa ban Thần khí cho linh hồn một cách thụ động như Ngài vốn thực hiện nơi những nhận thức này, thì linh hồn lại muốn xử sự nơi các nhận thức ấy một cách chủ động qua việc dùng trí hiểu để làm hoặc ao ước một chuyện gì đó nơi chúng.

Thật đây là điều rõ ràng: Bởi nếu lúc bấy giờ linh hồn muốn hành động thì nhất thiết công việc của nó cũng không thể vượt quá bình diện tự nhiên. Bởi tự nó, linh hồn không thể nào làm hơn. Nó không tự di chuyển cũng không thể tự di chuyển vào lãnh vực siêu nhiên, trừ phi Thiên Chúa lay chuyển và đặt nó vào đó. Như thế, nếu linh hồn muốn nỗ lực hành động theo chừng mực của nó, thì công việc chủ động ấy sẽ ngăn cản công việc thụ động Thiên Chúa đang thông ban cho nó tức là thần khí. Linh hồn đã tự đặt mình vào công việc riêng của nó là thứ công việc khác loại và thấp kém hơn công việc Thiên Chúa thông ban cho nó; bởi công việc của Thiên Chúa mang tính cách thụ động và siêu nhiên, còn công việc của linh hồn có tính cách chủ động và tự nhiên. Thứ công việc tự nhiên này sẽ dập tắt Thần khí.

4 - Rõ ràng là công việc của linh hồn bao giờ cũng thấp kém hơn. Các quan năng của linh hồn chỉ có thể tự mình có được cân nhắc và hành động trên một hình sắc, hình dáng hay hình ảnh nào đó. Những thứ này chỉ là lớp vỏ và là tùy thể bao bọc cái bản thể tâm linh.

Điều thuần túy tâm linh này chỉ chịu nên một với các quan năng của linh hồn trong sự hiểu biết và tình yêu đích thực với điều kiện hoạt động của các quan năng ấy ngưng lại. Hoạt động này không nhắm điều gì khác hơn là được nhận lãnh nơi linh hồn chính bản thể của điều được hiểu biết và yêu mến nơi những hình sắc ấy. Như thế, sự khác biệt giữa hoạt động chủ ý (chủ động) và đón nhận thuận tình (thụ động) chỉ là khác biệt giữa điều nguời ta đang cố thực hiện và điều đã được thực hiện, giữa điều nguời ta đang gắng đạt tới và điều đã đạt tới rồi.

Từ đó, có thể suy ra rằng, nếu linh hồn muốn chủ động vận dụng các quan năng để có được những nhận thức siêu nhiên mà Thiên Chúa đã có sáng kiến ban cho (và linh hồn chỉ thụ động đón nhận — ND) thì khác nào bỏ đi điều đã được làm để quay về gắng sức làm lại chính điều đó. Rồi linh hồn sẽ chẳng vui hưởng được điều đã được Chúa làm mà cũng chẳng làm nên trò trống gì với các hoạt động của nó ngoài việc cản ngăn điều đã được Chúa làm. Như chúng tôi đã nói, các quan năng ấy không thể nào đạt nổi ơn thần khí Thiên Chúa đã ban cho linh hồn mà không cần gì đến thao tác nào của chúng. Như thế nếu linh hồn biến chúng thành một thứ vốn liếng thì sẽ là trực tiếp dập tắt thần khí mà Thiên Chúa tuôn đổ qua những nhận thức nói trên.

Vậy linh hồn phải buông bỏ những nhận thức ấy bằng cách làm ngơ đừng đếm xỉa gì đến chúng. Lúc ấy Thiên Chúa sẽ nâng linh hồn lên đến chỗ nó không sao đạt nổi và cũng chẳng ngờ đến. Vì thế, một vị ngôn sứ đã nói: "Tôi sẽ ra đứng ở chòi canh, đứng gác trên tường lũy canh chừng xem Người nói với tôi điều gì và đáp lại nỗi bất bình của tôi ra sao!" (Kb 2, 1). Như thể ông muốn nói: Tôi tỉnh thức canh chừng các quan năng của tôi để không tiến bước trong các hoạt động của tôi, nhờ đó tôi có thể chiêm nghiệm được những gì người ta nói cùng tôi, tức là hiểu và nếm cảm được những gì đã thông ban cho tôi cách siêu nhiên.

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)