Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 3 - Chương 21: Nơi những điều tốt tự nhiên

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 3

CHƯƠNG 21

NƠI NHỮNG ĐIỀU TỐT TỰ NHIÊN

Chương này bàn về sự hão huyền khi lòng muốn tìm vui thỏa nơi những điều tốt tự nhiên, và về cách vượt qua chúng mà hướng đến với Thiên Chúa.

1 - Những điều tốt tự nhiên ở đây gồm: sắc đẹp, duyên dáng, ngoại hình và mọi ưu điểm khác nơi thân xác cũng như các ưu điểm nơi linh hồn gồm trí thông minh, sự cẩn trọng và những điểm khác thuộc phần lý trí.

Người ta không được vui thỏa vì mình hoặc người thân của mình có được những ưu điểm ấy mà hãy cảm tạ Thiên Chúa vì Ngài đã ban cho những điều ấy để nhờ đó người ta nhận biết và yêu mến Thiên Chúa nhiều hơn. Quả là hão huyền và giả dối khi chỉ biết vui thỏa vì có được những ưu điểm nói trên, bởi theo lời vua Salômôn: "Duyên dáng là giả dối, sắc đẹp là hão huyền, chỉ phụ nữ nào biết kính sợ Thiên Chúa mới đáng ca ngợi" (Cn 31, 30). Qua câu nói ấy Salômôn muốn dạy rằng đúng ra người ta phải dè chừng những tài khéo tự nhiên này bởi do chúng, người ta dễ lãng quên tình yêu mến Thiên Chúa vì một khi bị chúng lôi cuốn, người ta dễ bị rơi vào hão huyền và lầm lạc. Bởi thế, Salômôn cho rằng duyên dáng thể chất là giả dối vì nó lừa gạt người ta lạc đường và lôi kéo người ta vào những bất xứng do sự vui thỏa hão huyền và sự khoái chí về mình hay về người có cái duyên dáng ấy. Còn sắc đẹp là hão huyền, vì nó khiến cho những người quí chuộng và vui thỏa nơi nó sa ngã đủ cách. Người ta chỉ được phép vui thỏa nếu nhờ đó mà mình hoặc người khác phụng sự Thiên Chúa được nhiều hơn. Song tốt hơn, người ta hãy dè chừng và lo sợ để những ân huệ và duyên dáng tự nhiên ấy khỏi làm cớ khiến mình xúc phạm Thiên Chúa, dán mắt vào chúng với lòng tự phụ hão huyền hoặc quyến luyến vô độ.

Những ai có được những ân huệ ấy phải cẩn thận và sống đoan trang để khỏi vì sự phô bày hão huyền của mình mà nên dịp cho người khác phải xa lìa Thiên Chúa dù là trong phút chốc. Những duyên dáng và ân huệ tự nhiên ấy thường kích thích và gây dịp tội cho cả người chủ lẫn người ngắm nhìn chúng, đến nỗi hiếm có ai không bị chúng ràng buộc bằng một sợi dây trói nào đó. Chúng tôi đã từng thấy có những người yêu đường tâm linh khi có được những nét duyên sắc ấy, đã phải cầu xin Thiên Chúa biến họ thành xấu xí đi, kẻo nên dịp nên cớ cho kẻ khác rơi vào một thứ vui thỏa hoặc quyến luyến hão huyền nào đó.

2 - Vậy người sống theo tâm linh phải thanh tẩy và làm cho lòng muốn nhắm mắt lại với sự vui thỏa hão huyền ấy, xác tín rằng vẻ đẹp và các ân huệ tự nhiên khác chỉ là bùn đất, chúng phát sinh từ đất và sẽ trở về đất; duyên dáng, thanh lịch chỉ là khói, là khí của trái đất này. Phải xem và đánh giá chúng như thế để khỏi rơi vào chỗ hão huyền. Qua những điều tốt lành trần tục ấy, cần nâng tâm hồn lên với Thiên Chúa trong sự hân hoan vui thỏa, bởi lẽ chính Thiên Chúa là toàn thể sự duyên dáng mĩ miều ở mức ưu việt, vô cùng trổi vượt trên hết mọi loài thụ tạo. Như lời Thánh Vịnh: "Ngài thay chúng khác nào thay áo, nhưng chính Ngài tiền hậu y nguyên; tháng năm Ngài vẫn triền miên" (Tv 101,27). Như thế, trong tất cả ân huệ tốt lành ấy nếu ta không biết nâng sự vui thỏa lên với Thiên Chúa thì sẽ luôn luôn bị lầm lạc hoặc ảo tưởng. Đây là điều mà Salômôn muốn ám chỉ khi nói đến sự vui thỏa nơi loài thụ tạo: "Tôi tự nhủ: Cứ đến đây, ta sẽ cho ngươi thử hưởng thú vui và nếm mùi hạnh phúc. Thế nhưng cả cái đó cũng chỉ là phù vân" (Gv 2,1). Thế thì, tại sao ta lại để cho lòng mình bị thụ tạo mê hoặc?

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)