Đường Lên Núi Cát Minh - Quyển 3 - Chương 16: Thanh tẩy lòng muốn (Tiếp theo)

 

ĐƯỜNG LÊN NÚI CÁT MINH

QUYỂN 3

CHƯƠNG 16

THANH TẨY LÒNG MUỐN * (tiếp theo)

4 - Bốn loại xúc cảm này càng thống trị linh hồn và giao chiến ở đó, lòng muốn sẽ càng bớt tập trung vào Thiên Chúa và càng lệ thuộc vào loài thụ tạo. Lúc ấy linh hồn dễ rơi vào chỗ vui thỏa về những chuyện chẳng đáng mừng, hy vọng những thứ chẳng mang lại lợi ích gì, sầu khổ vì những chuyện lẽ ra phải vui thỏa và hãi sợ cái không đáng sợ hãi.

5 - Những quyến luyến ấy nơi linh hồn nếu không được kìm hãm sẽ nảy sinh đủ mọi nết xấu và bất toàn. Còn nếu chúng đi vào trật tự và hợp lý, mọi nhân đức cũng sẽ nhờ đó phát sinh.

Nên biết rằng khi một trong các xúc cảm ấy được đưa vào trật tự và hòa hợp với lý trí, các xúc cảm còn lại cũng sẽ rập theo như vậy. Cả bốn xúc cảm này của linh hồn kết nghĩa đệ huynh với nhau rất chặt chẽ đến nỗi một trong bốn thực sự tiến tới đâu thì hầu như ba loại kia cũng tiến tới đó, và nếu một trong bốn thực sự thoái lui, hầu như ba loại kia cũng thoái lui theo. Nếu lòng muốn vui thỏa về một điều gì thì cùng lúc và cùng tỉ lệ, nó hẳn phải hy vọng điều đó, và hầu như cũng kèm theo nỗi đau lẫn niềm sợ hãi về điều ấy, còn nếu lòng muốn mất đi sự thú vị đối với chuyện đó thì cũng sẽ mất đi nỗi sợ, niềm đau và hy vọng về chuyện đó.

Lòng muốn cùng với bốn xúc cảm của nó được biểu thị qua hình ảnh bốn con vật mà Êzêkiel đã nhìn thấy. Chúng liên kết trong cùng một thân xác, mỗi con vật có bốn khuôn mặt. Cánh con nọ gắn với cánh con kia; mỗi con đều bước thẳng tới trước và khi tiến tới, chúng không ngoái lại đàng sau (x. Ed 1,8-9). Như thế, các cánh lông của một xúc cảm được gắn với cánh lông của các xúc cảm kia đến nỗi, một xúc cảm - tức cái hoạt động của nó - thực sự hướng mặt về đâu thì hầu như nhất thiết các xúc cảm kia cũng bước theo, khi một xúc cảm bị hạ thấp, như đã nói trên, các xúc cảm còn lại cũng bị hạ thấp theo và khi xúc cảm ấy được nâng lên, các xúc cảm kia cũng được nâng lên theo. Do đó niềm hy vọng của bạn ở đâu thì sự vui thỏa, nỗi sợ và đớn đau của bạn sẽ đi đến đó còn nếu hy vọng lui bước thì những thứ kia cũng lui theo. Trường hợp này cũng đúng cho ba loại xúc cảm vui, sợ và đớn đau.

6 - Phải lưu ý điều này. Một trong những xúc cảm trên đi tới đâu thì toàn thể linh hồn, lòng muốn và các quan năng khác cũng đi theo tới đó. Tất cả các quan năng như cùng bị cầm tù nơi xúc cảm ấy và ba xúc cảm còn lại cùng liên kết với xúc cảm ấy để dùng xích xiềng của chúng khiến linh hồn khổ đau và ngăn cản không cho linh hồn bay đến chốn tự do và an nghỉ trong sự chiêm niệm và nên một trong êm ái. Bởi thế Boece đã nói rằng: "Nếu bạn muốn hiểu được chân lý một cách tỏ tường thì hãy khai trừ khỏi bạn những vui thỏa, hy vọng, sợ hãi và đớn đau" (De consolatione). Thật vậy, bao lâu những xúc cảm ấy thống trị linh hồn chúng sẽ cướp mất sự thư thái và bình an là những thứ cần có để giúp linh hồn đạt được sự khôn ngoan, tự nhiên lẫn siêu nhiên.

Nguyên tác: Subida al Monte Carmelo của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.