Đêm Dày - Thánh Gioan Thánh Giá - Quyển 2: Đêm tâm linh - Chương 17 (tiếp theo)

 

THÁNH GIOAN THÁNH GIÁ

TOÀN VĂN SƯU TẬP CÁC TÁC PHẨM

Tập 3

ĐÊM DÀY

Quyển 2

ĐÊM TÂM LINH

CHƯƠNG 17 (tiếp theo)

4 - Về điểm này chúng ta có được nhiều chứng tích và gương sáng trong Thánh Kinh. Giêrêmia cho thấy sau khi Thiên Chúa phán cùng ông, ông bất lực không sao biểu thị và mô tả điều ấy ra bằng lời, cho nên chỉ biết bập bẹ ba tiếng: a, a, a! (Gr 1,6). Sự bất lực nội tâm ấy, tức là bất lực cả về trí tưởng tượng lẫn giác quan bên ngoài, cũng lộ rõ nơi trường hợp ông Môsê khi đứng trước nhan Thiên Chúa, Đấng đang hiện diện giữa bụi gai (Xh 4,10). Chẳng những ông thưa với Chúa rằng sau khi thưa chuyện với Ngài, ông không còn biết nói gì, mà hơn nữa, như sách Công Vụ Tông Đồ cho thấy, ông không dám suy nghĩ về điều ấy nơi óc tưởng tượng bên trong của ông (Cv 7,32). Ông cảm thấy trí tưởng tượng của ông không những quá bất lực không biết dùng hình ảnh nào để diễn tả những gì ông đã nghe từ Thiên Chúa, mà dường như cũng chẳng có khả năng lãnh nhận một điều gì từ nơi tri thức ấy. Sự khôn ngoan của ơn chiêm niệm này là ngôn ngữ Thiên Chúa ngỏ với linh hồn, ngôn ngữ của thực tại thuần tâm linh ngỏ với một thực tại thuần tâm linh, nên những gì kém hơn tâm linh — chẳng hạn giác quan — đều không thể nhận thức được ơn ấy. Sự khôn ngoan ấy là bí ẩn đối với giác quan, giác quan không biết được và không thể nói được và cũng chẳng muốn nói gì, vì có thấy gì đâu mà nói hay muốn nói!

5 - Từ đó, ta hiểu tại sao lắm người bước trên đường này, vốn rất tốt lành và đầy lòng kính sợ Thiên Chúa, muốn trình bày cho người hướng dẫn những điều họ cảm nghiệm nhưng không thể trình bày và cũng không biết phải trình bày thế nào. Do không biết cách và không thể trình bày, họ cảm thấy rất ngại khi phải nói về kinh nghiệm này, nhất là khi ơn chiêm niệm ấy giản dị tới mức linh hồn khó mà cảm nhận được. Họ chỉ nói lên được rằng họ cảm thấy bằng lòng, thư thái và mãn nguyện, hoặc rằng họ có cảm nhận về Thiên Chúa, và theo họ, mọi sự đều xuôi chảy. Thế nhưng họ không thể diễn tả ra điều linh hồn họ cảm nghiệm và người ta chỉ nghe được từ miệng họ những lời chung chung như đã nêu trên đây.

Còn những trường hợp cụ thể các linh hồn thường lãnh nhận, chẳng hạn những thị kiến, những rung động vv.. thì khác hẳn. Chúng thường được lãnh nhận thông qua một hình sắc nào đó mà giác quan có tham dự nên người ta có thể nói lại dưới hình sắc ấy hoặc một hình sắc tương tự. Riêng về bản chất của chiêm niệm thuần tuý thì không thể nói được gì, cho nên, như chúng tôi đã nói, nó được gọi là bí mật.

6 - Sự khôn ngoan huyền giao ấy được gọi là bí mật, không chỉ vì lý do trên mà còn vì nó có khả năng che giấu cả linh hồn trong nó. Thật vậy, ngoài cái hiệu quả thông thường, đôi khi nó còn thu hút quá mạnh và nhận chìm linh hồn vào vực thẳm bí mật của nó tới nỗi linh hồn thấy rõ là mình đang ở một nơi rất hẻo lánh xa hẳn mọi thụ tạo, linh hồn cảm thấy mình được đặt vào một chốn hiu quạnh mênh mông không khác nào một sa mạc bao la không biên giới, nơi không ai đến được, nơi ấy càng sâu thẳm, bao la và hiu quạnh thì càng sướng vui ngọt ngào và đáng yêu. Ở đó, càng được nâng lên vượt trên mọi loài thụ tạo chóng tàn, linh hồn càng thấy mình ẩn khuất biệt tăm biệt tích.

Bấy giờ, vực thẳm khôn ngoan ấy nâng cao và tôn vinh linh hồn bằng cách đưa linh hồn vào huyết mạch của khoa học tình yêu khiến linh hồn nhận ra rằng, so với tri thức tối cao và cảm nghiệm tâm linh này, mọi thân phận thụ tạo đều quá thấp hèn. Hơn nữa, nó còn nhận ra rằng hết mọi lời lẽ, từ ngữ người ta dùng ở đời này để diễn tả các thực tại thần linh đều thiếu sót, thấp hèn, thậm chí còn bất xứng. Nếu không có được ơn khải thị của khoa thần học huyền giao này thì với đường lối và cách thế tự nhiên, dù người ta có nói về các thực tại ấy cách khôn ngoan và cao cả đến đâu đi nữa, họ vẫn không thể biết hay cảm nghiệm được các thực tại tâm linh ấy cho phải phép. Như thế, khi được tỏ cho biết sự thật ấy, linh hồn hiểu ra rằng người ta không thể đạt tới cũng như không thể giải thích được sự khôn ngoan nói trên bằng những từ ngữ phàm nhân thô thiển, do đó quả là hữu lý khi nó gọi ơn ấy là bí mật.

- Nguyên tác của Thánh GIOAN THÁNH GIÁ. Bản dịch của NGUYỄN UY NAM và Lm. TRĂNG THẬP TỰ.

(Còn tiếp)