Để Hiểu Đạo Chúa Hơn - Giáo hội hữu hình và vô hình - Từ tâm tình thờ phượng đến đời sống luân lý (tiếp theo)

 

ĐỂ HIỂU ĐẠO CHÚA HƠN

+ GIÁO HỘI HỮU HÌNH VÀ VÔ HÌNH

3. Từ tâm tình thờ phượng đến đời sống luân lý (tiếp theo)

Nói cách khác, con người thương yêu con người nhờ bởi chính tình yêu của Thiên Chúa thương yêu con người cũng như bất cứ loài thụ tạo nào, khi gọi nó từ hư không để cho nó thành hiện hữu. Yêu ai, yêu cái gì, rốt cuộc là muốn cho ai đó, cái gì đó CÓ, cho nên tình yêu đích thực có một câu tiếng Việt rất nôm na nhưng rất đầy ý nghĩa: Yêu nhau chẳng qua là vui mừng khi có nhau. Trong đời mình, đôi khi chúng ta cũng nếm hưởng được cái tình yêu đó, trong niềm vui của hai người thân gặp nhau; gặp nhau nào có phải đem lại lợi lộc gì cho nhau, có phải để tìm kiếm nơi nhau một đặc tính, một phẩm tính nào đó như đi mua cam, mua vải toàn chọn cái đẹp cái tốt đâu, nhưng mà vui mừng chỉ vì gặp gỡ nhau, trao đổi với nhau trong một tương quan liên ngã vị, hoặc nói như Montaigne khi nói về tình bạn là gì. Tình bạn, tình yêu, yêu nhau chỉ vì tôi là tôi và người đó là người đó. Yêu nhau thật là khi đạt đến chỗ, cũng nói như Montaigne "parce que c'est lui, parce que c’est moi" [chỉ bởi đó là chàng, chỉ bởi đây là em]. "Lui” [chàng] với "moi" [em] là để chỉ những ngã vị độc đáo. duy nhất, bất luận đó là ngã vị của một người tàn tật, một người phung hủi, hay thậm chí một kẻ cướp của, giết người. Thánh Phanxicô Assisi đã ôm hôn một người phung hủi, thánh Vinh Sơn Phaolô đã thay thế một tên tử tội bị buộc phải làm nghề chèo thuyền; các ngài đã thể hiện tình yêu đó theo mẫu mực của Đức Giêsu Kitô. Yêu một người phung hủi, yêu một kẻ tù tội có thế là một phạm nhân phạm tội rất nặng, vì họ là người, là hữu thể có ngã vị, chứ không phải vì bất cứ một phẩm tính nào đó, như kiểu đi chọn mua cam ngon hoặc một chiếc áo đẹp đã nói ở trên.

Theo niềm tin Kitô giáo, đển ngày Cánh chung, khi tấm thảm thời gian được cuốn lại, mọi sự đi vào nơi vĩnh cửu, thì làm gì còn có đau khổ để mà an ủi, làm gì còn có những tiêu cực để giúp giải quyết, trái lại, chỉ yêu nhau trong sự có nhau mà thôi. Và, suy cho cùng, nguồn gốc của mọi sự, cứu cánh của mọi sự là ở trong Thiên Chúa Ba Ngôi, mà với mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi, thực ra, chẳng qua chỉ là một sự "có nhau" trong tương quan liên ngã vị giữa Ba Ngôi Thiên Chúa là Cha, Con và Thánh Thần. Hình ảnh Thiên đàng được mô tả như một tiệc cưới chỉ muốn nói lên sự hưởng thụ niềm vui có nhau giữa những ngã vị mà thôi.

Vì vậy, nếu có dịp đọc bốn cuốn tiểu sử của Đức Giêsu Kitô, được gọi là bốn cuốn Tin mừng, các anh chị sẽ đọc thấy những đoạn Ngài phát biểu về luân lý; nhưng xuyên suốt toàn bộ những bài dạy luân lý ấy, với những lời khuyên như đừng trộm cướp, đừng giết người, đừng gian dâm, đừng nói dối, v.v... chẳng qua chỉ là biểu hiện, chẳng qua chỉ là hậu quả của một điều căn bản, đó là nhìn nhận nơi đồng loại những con người, hiểu theo nghĩa là những hữu thể, có ngã vị tính, có chủ thể tính, có tự do tính mà tự họ là một giá trị tuyệt đối vượt trên bất cứ giá trị nào ở trần gian này. Những con người đó được mang chính hình ảnh Thiên Chúa và phải được trân trọng như là cứu cánh chứ không được sử dụng họ như một phương tiện cho bất cứ giá trị nào ở trần gian này.

Có thể nói con người, được bao trùm bởi tình yêu thấm nhuần Kitô giáo đó, cảm thấy mình được chọn lựa như một người yêu duy nhất, nhưng được tôn lên làm chủ tể của cả vũ trụ này. Các anh chị ở đây chắc có người đã nếm hưởng cái hạnh phúc khi được một ai đó ngỏ lời yêu và chọn làm người yêu duy nhất trong toàn thể vũ trụ này và gần như được tôn thờ trong trái tim họ, đó chẳng phải là hạnh phúc cao nhất ở trần gian này sao? Điều này cũng làm cho ta hiểu có những người thất tình đi đến chỗ quyên sinh, bởi vì cảm thấy mình không được yêu, tức là bị mất đi ngôi vị gần như tuyệt đối của một con người trong vũ trụ này,

Nói một cách trừu tượng hơn, nền luân lý của Kitô giáo xây dựng trên một nền hữu thể học là ngã vị tính, chủ thể tính, tự do tính của con người được tạo nên theo hình ảnh Thiên Chúa vốn là một bản thể có ngã vị tính, có chủ thể tính, có tự do tính trong một tương quan liên ngã vị, được gọi là tình yêu ở trong chính nguồn gốc của mọi sự, là Đấng Tạo thành mà người Kitô giáo tin là một Thiên Chúa Tam vị Nhất Thể, gọi là Một Chúa Ba Ngôi, Cha, Con và Thánh Thần. Câu kinh ca ngợi: "Sáng danh Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con và Đức Chúa Thánh Thần, như đã có trước muôn đời và bây giờ và hằng có và đời đời", không gì khác hơn là lời ca ngợi mối tình tương quan liên ngã vị ấy mà thôi. Mối tình tương quan liên ngã vị ấy là hằng có muôn đời trong Đấng Tạo thành, cho nên kế đồ sáng tạo và cứu chuộc chẳng qua chỉ là muốn ban phát niềm vui, niềm hoan lạc, hạnh phúc của tình yêu muôn thuở ấy. "Vinh danh Thiền Chúa trên trời, bình an dưới thế cho người thiện tâm", ngoài ra không có mục đích nào khác.

(Còn tiếp)

- "Để Hiểu Đạo Chúa Hơn" - Thế Tâm Nguyễn Khắc Dương.