Để Hiểu Đạo Chúa Hơn - Giáo hội hữu hình và vô hình - Bảy phép bí tích (tiếp theo)

 

ĐỂ HIỂU ĐẠO CHÚA HƠN

+ GIÁO HỘI HỮU HÌNH VÀ VÔ HÌNH

5. Bảy phép bí tích (tiếp theo)

Tôi không có thì giờ để trình bày chi tiết từng bí tích một, nên chỉ tùy thời gian cho phép mà trình bày một vài chi tiểt về các bí tích tiêu biểu. Trước hết, tôi xin nói về bí tích thường được gọi là Thánh tẩy. Thật tình thì tôi cũng không đồng ý lắm với tên gọi Thánh tẩy, bởi vì gọi như vậy thì quá thiên về tính cách tiêu cực, tức là nhấn mạnh đến việc tẩy xóa vết nhơ tội lỗi nhưng lại xem nhẹ một khía cạnh mà tôi cho là quan trọng hơn. Theo truyền thống Kitô giáo, phép Thánh tẩy không chỉ rửa sạch vết nhơ do Tội Tô Tông, mà còn mang lại ân sủng nâng cao con người tự nhiên lên mức sống siêu nhiên và, có thể nói. nâng cao con người, trước kia chỉ là thụ tạo thường, lên thành con của Thiên Chúa, thông dự phần nào thần tính của Giêsu Nazareth, Ngôi Hai Thiên Chúa xuống thế làm người. Và như tôi đã nói trên kia, qua việc được đổ nước lên mình, người dự tòng nhận lấy động tác sáng tạo của Thiên Chúa, được tháp nhập vào sự sống mới đích thực mà tự mình không thể có được. Và đó là lý do khiến Giáo hội rửa tội cho các em bé khi các em chưa có điều kiện chủ quan thuận tình đón nhận.

Bất luận thế nào, trong phép bí tích, không chỉ có nghi thức, nhưng còn có một động tác thực sự có hiệu quả một phần nào như là các kỹ thuật - tôi xin nhắc lại một phần nào - tạo nên một thực thể là đời sống siêu nhiên, gần giống như trên cái gốc cây cũ ghép nhánh mới để sinh ra một loại quả khác. Đương nhiên đó là đường lối của Thiên Chúa dùng trong những điều kiện bình thường; ngoài ra, trong tín lý của chúng tôi cũng có ghi nhận những trường hợp biệt lệ và, có thể nói một cách hơi văn vẻ một chút, có thể chịu phép Thánh tẩy hoặc là bằng máu, hoặc là bằng ước nguyện thành tâm thực sự khi điều kiện không cho phép đón nhận ơn Thánh tẩy bằng nước.

Và, nhân đây, để các anh chị biết, hiệu quả của bí tích không hoàn toàn lệ thuộc vào thừa tác viên và những điều kiện tâm lý chủ quan của thừa tác viên, mà ở chính công thức cử hành (ví dụ: Bí tích Thánh tẩy thành sự nếu cử hành đúng theo nghi thức Công Giáo ngay cả khi người cử hành không hoàn toàn thuộc Giáo hội Công Giáo), bởi lẽ chủ thể hành động là chính Thiên Chúa chứ không phải ai khác. Bí tích Thánh tẩy chủ yếu tạo nên một con người mới trong Đức Kitô chứ không chỉ đơn thuần là nghi thức tẩy xóa tội lỗi. Tiếp theo, tôi xin nói thêm về Bí tích Thánh Thể. Có thể nói Bí tích Thánh Thể là trung tâm, nền tảng, nếu không muốn nói là tất cả đời sống tín ngưỡng của Kitô giáo; bởi vì trung tâm kế đồ sáng tạo và cứu độ của Thiên Chúa đối với nhân loại, đối với vũ trụ là cuộc Khổ Nạn và Phục Sinh của Đức Kitô. Đứng về phương diện lịch sử, cuộc Khổ Nạn và Phục Sinh của Giêsu Nazareth chỉ xảy ra có một lần duy nhất, vào một thời điểm cụ thể, tại một địa điểm cụ thể. Thế nhưng, đứng về phương diện hành động của Thiên Chúa xuyên qua lịch sử, sự kiện đó mang một chiều kích vĩnh cửu và phổ quát bao trùm toàn thể vũ trụ trong không gian và thời gian. Ta có thể ví sự kiện ấy như một ánh lửa duy nhất có khả năng tỏa sáng vô cùng vô tận, hoặc ví như một tiếng chuông duy nhất có thể rền vang đến muôn đời.

Cử hành bí tích Thánh Thể là cử hành điều mà chính Đức Kitô đã làm trong bữa Tiệc ly trước khi đi vào cuộc Khổ Nạn: Ngài cầm lấy bánh bẻ ra, trao cho các môn đệ và nói: "Này là Mình Thây..." rồi cầm lấy chén rượu trao cho các môn đệ và nói: "Này là Máu Thầy, Máu Giao ước mới"... Lời đó của Đức Giêsu diễn tả chính điều Ngài thực hiện trong cuộc Khổ Nạn: Dâng hiến chính mình để cứu độ nhân loại. Cử hành Thánh Thể là điều mà Giáo Hội không ngừng cử hành trong thời gian, cho đến ngày tận thế.

(Còn tiếp)

- "Để Hiểu Đạo Chúa Hơn" - Thế Tâm Nguyễn Khắc Dương.